Κορωνοϊός έρευνα: Πώς ζουν οι Έλληνες στην πανδημία

Πώς έχει αλλάξει ο τρόπος με τον οποίο οι Έλληνες αντιμετωπίζουμε το φαινόμενο; Πώς αντιδρούμε, πόσο προσέχουμε, πώς αισθανόμαστε και τι περιμένουμε από το μέλλον; Η έρευνα διενεργήθηκε από την Metron Analysis στο διάστημα 15-22 Σεπτεμβρίου 2020 σε πανελλαδικό δείγμα 1.257 ατόμων ηλικίας 17 και άνω. Ακολουθούν μερικά από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματά της. Οι Έλληνες εμφανίζονται πολύ πιο συνειδητοποιημένοι και ρεαλιστές και, αναπόφευκτα, πολύ λιγότερο αισιόδοξοι από ό,τι στα εκπληκτικά αποτελέσματα του Απριλίου.

Οι ζωές τους έχουν αλλάξει με συγκεκριμένους τρόπους (στην καθημερινότητα, στην εργασία, στην ψυχολογία, στις ανθρώπινες σχέσεις) και σχεδόν αποκλειστικά προς το χειρότερο. Από την άλλη, οι απαντήσεις δεν αντανακλούν συνθήκες απελπισίας ή κατάρρευσης. Οι πολίτες δηλώνουν ότι τηρούν τα μέτρα προστασίας σε υψηλά ποσοστά. Παρ’ όλο που υπάρχει (και εκφράζεται) φόβος και τα ποσοστά της εμπιστοσύνης έχουν μειωθεί, δεν έχει χαθεί ολοσχερώς ή ελπίδα. Σε κάποια από τα κρίσιμα θέματα που μας απασχολούν, υπάρχει ακόμα η ελπίδα ότι στο μέλλον θα βγούμε κερδισμένοι.

Πιο συγκεκριμένα:

Το ποσοστό όσων θεωρούν ότι η χώρα κινείται στη σωστή κατεύθυνση έχει μειωθεί στο 57% από 86% τον Απρίλιο 2020 παραμένοντας ακόμα σε υψηλά επίπεδα.  Σημειώνεται ότι οι άνω των 65 και οι οικονομικά ευκατάστατοι θεωρούν ότι τα πράγματα πηγαίνουν προς της σωστή κατεύθυνση σε ποσοστό άνω του 70%.

Τα συναισθήματά μας

Τα κυρίαρχα συναισθήματα των Ελλήνων έχουν αλλάξει δραματικά. Κυρίαρχο συναίσθημα στα αποτελέσματα της έρευνας αποτυπώνεται η αβεβαιότητα σε ποσοστό 20,5%, αντικαθιστώντας αυτό της αισιοδοξίας κατά την προηγούμενη μέτρηση που είχε σημειώσει το εντυπωσιακό ποσοστό 26,5%. Πλέον, η αισιοδοξία εμφανίζεται ως το έκτο συχνότερο συναίσθημα σε ποσοστό 8,5% πίσω από τον φόβο, την απογοήτευση, το άγχος και την ανασφάλεια. Το 55,4% δε, δηλώνουν ότι “η ψυχολογική μου διάθεση είναι χειρότερη από ό,τι πριν από την πανδημία”.

Σχεδόν ένας στους τρεις Έλληνες (31,9%) θεωρούν ότι κινδυνεύουν οι ίδιοι προσωπικά από τον κορωνοϊό. Το αντίστοιχο ποσοστό πέντε μήνες πριν ήταν 23,7%. Στους ηλικιωμένους 65+ πλέον το 42% θεωρούν ότι κινδυνεύουν -από 33% τον Απρίλιο. Το 23% των ερωτηθέντων δηλώνουν ότι γνωρίζουν κάποιον ή κάποια που έχει προσβληθεί από τον κορωνοϊό.

Η επιστροφή στην κανονικότητα

Επίσης, εν μέσω καραντίνας, το 67,9% των Ελλήνων πίστευαν ότι θα επανέλθουμε “σε μια φυσιολογική καθημερινότητα” μέχρι τον Σεπτέμβριο. Σήμερα, μόλις το 5% του πληθυσμού πιστεύει ότι θα επανέλθουμε σε κάποια κανονικότητα “μέχρι το τέλος του χρόνου”. Το 87,4% θεωρεί ότι θα επανέλθουμε από το 2021 και μετά, ενώ ένας στους τρεις (32,4%), θεωρούν ότι θα επανέλθουμε μετά από το 2021. Το 73% των Ελλήνων πιστεύουν ότι “έρχονται δυσκολότερες ημέρες” και μόλις το 18,8% θεωρούν ότι “τα χειρότερα έχουν περάσει”.

Η ζωή μας σήμερα: Το 73,9% παραδέχονται ότι η ζωή τους έχει αλλάξει “πάρα πολύ” ή “αρκετά”.

Και πιο συγκεκριμένα:

• Το 76,3% δηλώνουν ότι πηγαίνουν σε λιγότερες κοινωνικές εκδηλώσεις (γάμους, βαφτίσια) από ό,τι πριν από την πανδημία
• Το 62,9% ότι τρώνε λιγότερο συχνά σε εστιατόρια και ταβέρνες
• Το 60,5% ότι βγαίνουν σπανιότερα σε μπαρ
• Το 59,5% ότι ταξιδεύουν σπανιότερα με αεροπλάνο
• Το 56% ότι συναντούν λιγότερο τους φίλους τους
• Το 54,3% ότι ψωνίζουν σπανιότερα σε εμπορικά καταστήματα
• Το 53,8% ότι ταξιδεύουν σπανιότερα με πλοίο
• Το 51,3% ότι χρησιμοποιούν λιγότερο τα ΜΜΜ

Οικονομία και εργασία

Το 57,2% εκτιμούν ότι η ελληνική οικονομία σε έναν χρόνο από σήμερα θα βρίσκεται σε χειρότερη κατάσταση από ό,τι τώρα. Το 40,9% των πολιτών δηλώνουν ότι η οικονομική τους κατάσταση έχει χειροτερεύσει. Ένας στους πέντε (20,7%) δηλώνουν ότι αισθάνονται λιγότερο παραγωγικοί στη δουλειά τους, από ό,τι ήταν πριν. Το 72,7% των εργαζομένων στην περίοδο του Σεπτεμβρίου που έτρεξε η έρευνα δήλωναν πως εργάζονται κανονικά στον χώρο εργασίας τους και μόνο 12,2% με τηλεργασία (τα αντίστοιχα ποσοστά τον Απρίλιο, επί lockdown, ήταν 25,4% και 26,2%). Το ποσοστό των ανέργων που δηλώνουν ότι έχασαν τη δουλειά τους μετά από την 1η Μαρτίου 2020 φτάνει το 18,4% (από 11,4% τον Απρίλιο).

Πόσο προσέχουμε;

Το 93,9% των Ελλήνων δηλώνουν ότι την τελευταία εβδομάδα, όταν βρέθηκαν σε χώρους όπου η μάσκα είναι υποχρεωτική, φορούσαν “πάντα” ή “σχεδόν πάντα” μάσκα. Το 95,5% δηλώνουν ότι πλένουν τα χέρια τους συχνά ή πολύ συχνά, το 85,1% ότι φορούν μάσκα και το 79,7% ότι τηρούν τις αποστάσεις. Οι μισοί Έλληνες (49,5%) δηλώνουν πως θα έκαναν το εμβόλιο (αν υπήρχε σήμερα ένα εγκεκριμένο από τις αρμόδιες ελληνικές και ευρωπαϊκές αρχές, διαθέσιμο δωρεάν για όλους), ενώ το 41,9% πως όχι.

Εμπιστοσύνη και απειλές για το μέλλον

Εντυπωσιακή ήταν η αλλαγή στην εμπιστοσύνη που δηλώνουν οι Έλληνες στην Ε.Ε. ΤονΑπρίλιο του 2020 το ποσοστό ήταν μόλις στο 27,3%. Βεβαίως, τότε δεν είχε ανακοινωθεί ούτε η πρωτοβουλία NextEU και το πολυσυζητημένο, πια, Ταμείο Ανάκαμψης. Μετά από όλα αυτά, πράγματι, η εμπιστοσύνη επανήλθε κοντά στα προηγούμενα επίπεδα (37,9%).

Τον Απρίλιο ρωτήσαμε τους Έλληνες για πρώτη φορά αν εμπιστεύονται τους “επιστήμονες/τεχνοκράτες” και ένα 85% δήλωσαν πως τους εμπιστεύονται “πολύ” ή “αρκετά”. Πέντε μήνες, μετά, το ποσοστό έχει υποχωρήσει σημαντικά  στο 65,6%. Στην ερώτηση σχετικά με το ποια θεωρούν οι Έλληνες τη σημαντικότερη απειλή, η πιο σημαντική από όλες, κρίνεται η “οικονομία”. Εξίσου σημαντική απειλή με την οικονομική κρίση, ωστόσο, οι Έλληνες θεωρούν το “μεταναστευτικό/προσφυγικό”. Ακολουθούν οι ελληνοτουρκικές σχέσεις και η κλιματική αλλαγή.