Ερευνητές στο Πανεπιστημίου Κορνέλ στην πολιτεία τής Νέας Υόρκης ανέλυσαν 38 εκατομμύρια άρθρα στην αγγλική γλώσσα, που συλλέξαν από διάφορα μέσα ενημέρωσης σε όλο τον κόσμο σχετικά με την πανδημία, και διαπίστωσαν ότι ο Ντόναλντ Τραμπ ήταν η μεγαλύτερη πηγή του λεγόμενου «infodemic», ψευδών ειδήσεων που «εξαπλώνονται πιο γρήγορα και πιο εύκολα από τον ιό». Οι αναφορές του κ. Τραμπ αποτελούσαν σχεδόν το 38% της συνολικής παραπληροφόρησης σχετικά με την πανδημία.
Πρόκειται για την πρώτη ολοκληρωμένη μελέτη στο θέμα της παραπληροφόρησης για τον κορωνοϊό στα παραδοσιακά και διαδικτυακά μέσα μαζικής επικοινωνίας. «Αυτό που μας εξέπληξε ήταν ότι ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών ήταν η μεγαλύτερη πηγή παραπληροφόρησης σχετικά με τον Covid», δήλωσε η Σάρα Εβανέγκα, διευθύντρια του Cornell Alliance for Science και κύρια συγγραφέας της μελέτης. «Αυτό είναι ανησυχητικό γιατί έχει σοβαρές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία».
Οι επιστήμονες εντόπισαν 11 θέματα παραπληροφόρησης καθώς και διάφορες θεωρίες συνωμοσίας
Σύμφωνα με μια από αυτές που είχε κυκλοφορήσει τον περασμένο Ιανουάριο, η πανδημία κατασκευάστηκε από τους Δημοκρατικούς για να συμπέσει με τη δίκη του Τραμπ ενώ μια άλλη υποστήριζε ότι τα πρώτα κρούσματα στην Γουχάν μεταδόθηκαν από άτομα που έφαγαν σούπα νυχτερίδας.
Σύμφωνα με τους ερευνητές το πιο συχνό θέμα παραπληροφόρησης ήταν οι «θαυματουργές θεραπείες», συμπεριλαμβανομένης της χλωροκίνης που προωθούσε για ένα διάστημα ο Αμερικανός πρόεδρος. Διαπίστωσαν επίσης ότι από τα πάνω από 38 εκατομμύρια άρθρα που δημοσιεύθηκαν από την 1η Ιανουαρίου έως τις 26 Μαΐου 2020, περίπου το 3% περιείχε ψευδείς ειδήσεις. Οι ερευνητές επιδίωξαν να τις εντοπίσουν και να τις κατηγοριοποιήσουν ενώ ταυτόχρονα παρακολουθούσαν τον ρυθμό των αναδημοσιεύσεών τους στα ΜΜΕ.
Για παράδειγμα, στις 24 Απριλίου, μια ημέρα αφότου ο Τραμπ δήλωσε ότι τα απολυμαντικά και το υπεριώδες φως θα μπορούσαν να θεραπεύσουν τον Covid-19, δημοσιεύθηκαν περισσότερα από 30.000 άρθρα στην κατηγορία «θαυματουργές θεραπείες», από τα 10.000 που ήταν λίγες ημέρες νωρίτερα. Ο Αμερικανός πρόεδρος συνέβαλλε σημαντικά σε αυτή την αύξηση, σύμφωνα με τη μελέτη. Οι ερευνητές του Cornell δήλωσαν επίσης ότι περίμεναν να βρουν περισσότερες αναφορές για θεωρίες συνωμοσίας και όχι τόσα άρθρα που αφορούσαν τον κ. Τραμπ.
Οι ειδικοί της δημόσιας υγείας γνωρίζουν ότι οι σαφείς, συνοπτικές και ακριβείς πληροφορίες είναι το θεμέλιο μιας αποτελεσματικής αντιμετώπισης μιας πανδημίας. «Η παραπληροφόρηση σχετικά με την πανδημία είναι «ένας από τους σημαντικότερους λόγους που δεν πάνε καλά οι Ηνωμένες Πολιτείες όπως άλλες χώρες στην καταπολέμησή της», δήλωσε ο Τζόσουα Σάρφστιν, αντιπρόεδρος της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Johns Hopkins Bloomberg και πρώην διευθυντής αναπληρωτής Επίτροπος στη Διοίκηση Τροφίμων και Φαρμάκων.
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="901" width="1200" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
«Υπάρχει μια επιστήμη φημών λόγω της αβεβαιότητας και του φόβου», δήλωσε ο καθηγητής. «Ελλείψει θεραπειών ή εμβολίων είναι απαραίτητη η ειλικρινής και συνεπής ανταλλαγή πληροφοριών. Αυτό πρέπει να κάνουμε για να σώσουμε ζωές. Αν δεν γίνει σωστά, θα έχουμε πολύ περισσότερες μολύνσεις και θανάτους», τόνισε.
Το Cornell Alliance for Science, το οποίο ηγήθηκε της μελέτης, είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός αφιερωμένος στη χρήση της επιστήμης για την ενίσχυση της επισιτιστικής ασφάλειας και τη βελτίωση της περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Ένας από τους στόχους του είναι να προωθήσει τη λήψη αποφάσεων με βάση την επιστήμη. Η Σάρα Εβανέγκα και ο Μαρκ Λάινας από το Πανεπιστήμιο Κορνέλ συνεργάστηκαν με ερευνητές της εταιρείας Cision για τη διεξαγωγή της μελέτης. Η μελέτη υποβλήθηκε για πιθανή δημοσίευση σε επιστημονικό περιοδικό, αλλά επειδή είναι μια χρονοβόρα διαδικασία, οι συγγραφείς την απέσυραν καθώς θεωρούν πως έχουν σημαντικές πληροφορίες για τη δημόσια υγεία τις οποίες πρέπει να δημοσιοποιήσουν.
Οι ερευνητές προσπάθησαν να εντοπίσουν όλες τις αναφορές παραπληροφόρησης στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης. Περιέλαβαν και άρθρα που διόρθωναν τις ψευδείς ειδήσεις, τα οποία όμως αντιπροσώπευαν μόνο το 16,4% που σημαίνει ότι «η πλειονότητα των παραπληροφόρησης σχετικά με τον Covid-19 αναπαράγεται μέσω των ΜΜΕ χωρίς καμία ερώτηση ή διόρθωση», έγραψαν οι συγγραφείς.
Από την άλλη, οι θεωρίες συνωμοσίας αντιπροσώπευαν το 46% των αναφορών παραπληροφόρησης. Μεταξύ αυτών των θεωριών ήταν και μια που εμφανίστηκε στις αρχές Απριλίου σχετικά με τον Άντονι Φαούτσι, διευθυντή του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νοσημάτων των ΗΠΑ. Σύμφωνα με αυτή την θεωρία, ο Αμερικανός επιστήμονας παραποιούσε τα νούμερα των θανάτων από τον κορωνοϊό, και είχε συμφέροντα σε φαρμακευτική εταιρεία που αναπτύσσει εμβόλια.
Οι ερευνητές εντόπισαν περισσότερα από 11.000 άρθρα με ψευδή στοιχεία που αφορούσαν τον Φαούτσι, σε σύγκριση με περισσότερα από 295.000 που αφορούσαν θαυματουργές θεραπείες. Περισσότερα από 40.000 άρθρα ανέφεραν την εμπλοκή των Δημοκρατικών στη δημιουργία του ιού και περισσότερα από 6.000 για τη σούπα νυχτερίδας.