Οι τεταμένες σχέσεις ΗΠΑ – Ιράν συνεχίζουν να είναι στο κόκκινο ιδίως μετά την απόφαση της Αμερικής να ενεργοποιήσει ξανά κυρώσει σε βάρος της Τεχεράνης, γεγονός που έχει προκαλέσει διπλωματικό πόλεμο στ0 πλαίσιο του ΟΗΕ. Οι αντιδράσεις κρατών – μελών σε αυτήν την απόφαση είναι έντονες με το Ιράν να ζητάει την καταδίκη των ΗΠΑ.
Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες ανέφερε στο Συμβούλιο Ασφαλείας ότι δεν θα προχωρήσει σε καμία ενέργεια μετά τη ανακοίνωση των ΗΠΑ πως «επανήλθαν» σε ισχύ οι διεθνείς κυρώσεις σε βάρος του Ιράν, διότι «θα φαινόταν πως υπάρχει αβεβαιότητα» για το ζήτημα.
Τι ανακοίνωσε ο Πομπέο
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάικ Πομπέο υποστήριξε χθες ότι πρακτικά «όλες» οι κυρώσεις του ΟΗΕ σε βάρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας επανήλθαν σε «ισχύ», μετά την εξαιρετική αμφιλεγόμενη πρωτοβουλία της Ουάσινγκτον την 20η Αυγούστου να ζητήσει να κινηθεί σχετική διαδικασία.
Κατά την άποψη της αμερικανικής κυβέρνησης, αυτό συνεπάγεται επίσης ότι δεν θα εκπνεύσει η ισχύς του εμπάργκο στην πώληση συμβατικών όπλων σε βάρος της Ισλαμικής Δημοκρατίας, που τυπικά θα αρθεί τη 18η Οκτωβρίου.
Αντιδράσεις από τους 13
Αλλά τα 13 από τα 15 μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αντιτείνουν πως η κίνηση της Ουάσινγκτον είναι άκυρη και δεν επιφέρει κανένα νομικό αποτέλεσμα, καθώς ο Πομπέο επικαλέστηκε μια ρήτρα της διεθνούς συμφωνίας του 2015 για το πρόγραμμα πυρηνικής ενέργειας της Ισλαμικής Δημοκρατίας, από την οποία οι ΗΠΑ αποχώρησαν μονομερώς το 2018.
«Θα φαινόταν πως υπάρχει αβεβαιότητα για το εάν και κατά πόσον ή όχι η διαδικασία (…) κινήθηκε πράγματι και συνεπακόλουθα εάν (η αναστολή) των κυρώσεων (…) συνεχίζεται ή όχι», ανέφερε ο Γκουτέρες σε επιστολή του προς το ΣΑ που περιήλθε σε γνώση του πρακτορείου ειδήσεων Ρόιτερς. Ο ΟΗΕ δεν μπορεί «να ενεργήσει σαν μην υπάρχει αβεβαιότητα», πρόσθεσε.
Αξιωματούχοι του ΟΗΕ παρέχουν διοικητική και τεχνική υποστήριξη στο Συμβούλιο Ασφαλείας για την εφαρμογή των κυρώσεων και ο Γκουτέρες διορίζει ανεξάρτητους ειδικούς για την επιτήρησή της. Ο ΓΓ ξεκαθάρισε πως καθώς «εκκρεμεί να διασαφηνιστεί» το καθεστώς των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν, δεν θα αναλάβει πρωτοβουλία για να χορηγηθεί τέτοια υποστήριξη.
Η Ουάσινγκτον διατείνεται πως ήταν σε θέση να ενεργοποιήσει τη λεγόμενη ρήτρα snapback, την επαναφορά των κυρώσεων σε ισχύ, διότι η απόφαση του ΣΑ με την οποία υιοθετήθηκε το Κοινό Ολοκληρωμένο Σχέδιο Δράσης αναφέρει πάντα πως οι ΗΠΑ είναι συμβαλλόμενο μέρος στη συμφωνία.
Απειλές για όποιο μέλος δεν εφαρμόσει τις κυρώσεις!
Ο Αμερικανός ΥΠΕΞ Πομπέο απείλησε ότι αν οποιοδήποτε κράτος μέλος του ΟΗΕ δεν εφαρμόσει τις κυρώσεις η Ουάσινγκτον θα προχωρήσει στη λήψη μέτρων σε βάρος του, θα φροντίσει να «λογοδοτήσει». Η κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ προσπαθεί να αναγκάσει το Ιράν να διαπραγματευθεί νέα συμφωνία.
Ο αναπληρωτής πρεσβευτής της Ρωσίας Ντμίτρι Πολιάνσκι αντέδρασε μέσω Twitter: «Είχαμε πει όλοι ξεκάθαρα τον Αύγουστο ότι η αμερικανική διεκδίκηση για την επανενεργοποίηση των κυρώσεων είναι παράνομη. Κουφή είναι η Ουάσινγκτον;».
Βρετανία, Γαλλία και Γερμανία – στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ επί δεκαετίες – τόνισαν την Παρασκευή στο ΣΑ ότι οποιαδήποτε απόφαση ή ενέργεια για την επιβολή των κυρώσεων σε βάρος του Ιράν ξανά δεν θα έχει «κανένα νομικό αποτέλεσμα».
Ο πρεσβευτής του Ιράν στα ΗΕ Ματζίντ Ταχτ Ραβανσί από την πλευρά του σημείωσε χθες μέσω Twitter ότι «η παράνομη και ψευδής ‘προθεσμία’ των ΗΠΑ ήρθε κι έφυγε (…) Το να κολυμπούν ενάντια στα διεθνή ρεύματα το μόνο που θα τους φέρει είναι περισσότερη απομόνωση».
Καταδίκη από την Ρωσία
Από τη μεριά του το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε τη μονομερή δήλωση των ΗΠΑ, υπογραμμίζοντας ότι οι δηλώσεις αυτές της Ουάσινγκτον στερούνται νομικής βάσης. “Οι παράνομες πρωτοβουλίες και ενέργειες των ΗΠΑ δεν μπορούν εξ ορισμού να έχουν νόμιμες διεθνείς συνέπειες για τις άλλες χώρες”, αναφέρει το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του.
Η Ρωσία, σημαντική σύμμαχος του Ιράν, κατηγόρησε την Ουάσινγκτον για μια “θεατρική παράσταση” και υπογράμμισε ότι οι αμερικανικές δηλώσεις “δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα”.
Επίσης κατηγόρησε τις ΗΠΑ ότι “επιδιώκουν να αναγκάσουν όλον τον κόσμο να φορέσει γυαλιά εικονικής πραγματικότητας” και να αποδεχθεί τη δική τους οπτική για τα γεγονότα. Η στάση της Ουάσινγκτον προκαλεί “μεγάλο πλήγμα στην αρχή του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ” και δείχνει ανοιχτά “περιφρόνηση για τις αποφάσεις του και για τη διεθνή νομοθεσία στο σύνολό της”, προσθέτει η Μόσχα.
“Αυτό είναι απαράδεκτο, κι όχι μόνον για μας, αλλά και για τα άλλα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας επίσης”, υπογραμμίζει το ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών στην ανακοίνωσή του. Η Ρωσία προσθέτει εξάλλου ότι “υποστηρίζει πλήρως” τη θέση της πλειονότητας των μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας, σύμφωνα με την οποία οι πρωτοβουλίες της Ουάσινγκτον είναι νομικά “κενές” και σημειώνει ότι οι προσπάθειες για να εξασφαλιστεί η υλοποίηση της συμφωνίας του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης θα συνεχιστούν.
Κάλεσμα από το Ιράν για καταδίκη των ΗΠΑ
Η Τεχεράνη κάλεσε σήμερα τον κόσμο να “μιλήσει με μια φωνή” κατά των “ανεύθυνων ενεργειών” των ΗΠΑ, μετά την μονομερή δήλωση της Ουάσινγκτον ότι οι κυρώσεις του ΟΗΕ κατά της Τεχεράνης επανήλθαν σε ισχύ.
“Αναμένουμε από τη διεθνή κοινότητα και όλες τις χώρες του κόσμου να αντιταχθούν στις ανεύθυνες αυτές ενέργειες” των ΗΠΑ και “να μιλήσουν με μια φωνή”, δήλωσε ο εκπρόσωπος του ιρανικού υπουργείου Εξωτερικών Σαΐντ Χατιμπζαντέχ σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε