Παρότι βρισκόμαστε, ίσως, στα πρόθυρα μία θερμής αναμέτρησης με την Τουρκία, με δική της ευθύνη και επιλογή, συνεχίζεται η πολιτικά αυτιστική συζήτηση για το τι είδους «διάλογος» μπορεί να γίνει ώστε να «αποκλιμακωθεί η ένταση». Έτσι, έχει ιδιαίτερη σημασία να γίνει κατανοητό και από το πολιτικό σύστημα και από την κοινή γνώμη, ότι «διάλογος» έτσι όπως τον φαντάζονται κάποιοι, με την κανονική έννοια, δεν υπάρχει καμία περίπτωση να γίνει.
Το έχουμε γράψει και πει επανειλημμένως ότι η Τουρκία επιδιώκει να σύρει την Ελλάδα στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για να βάλει τη σφραγίδα της δήθεν διαπραγμάτευσης στις διεκδικήσεις της. Η Τουρκία δεν έχει καμία διάθεση να συζητήσει οτιδήποτε, την αποδοχή και επισημοποίηση των αρπακτικών σχεδίων της θέλει. Τίποτα λιγότερο. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο διαπραγμάτευσης με την έννοια που υφίσταται στα κανονικά κράτη. Η Τουρκία την εννοεί όπως την εννοούσε ο Χίτλερ για την Τσεχοσλοβακία πριν εισβάλει.
Έχει εξαιρετικό ενδιαφέρον η άποψη του πρώην πρέσβη της Γαλλίας στις ΗΠΑ, Ζεράρ Αρό, (μίλησε στην «Καθημερινή») ο οποίος μεταφέρει την πολυετή εμπειρία του από τις διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους.
«Οι Τούρκοι είναι νταήδες (…) πολύ δύσκολοι, πολύ ωμοί», είναι οι πρώτες του κουβέντες του πρέσβη ο οποίος διευκρινίζοντας ότι έχει «διαπραγματευθεί για δεκαετίες μαζί τους» αποφαίνεται ότι «παίζουν ένα παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος· δεν προσπαθούν να κατανοήσουν την οπτική του άλλου»…
Μεταφέρει μάλιστα την «σοκαριστική», όπως την χαρακτηρίζει, εμπειρία υψηλόβαθμης Γαλλίδας διπλωμάτιδος σε ανεπίσημες συζητήσεις που είχε με Τούρκους αξιωματούχους στο περιθώριο ιδιωτικής επίσκεψής της στην Κωνσταντινούπολη. «Λένε ότι ήταν μια καταστροφή η Συνθήκη της Λωζάννης και η παράδοση των νησιών στην Ελλάδα. Υπάρχει η αίσθηση –όπως π.χ. και στην Κίνα– ότι η Τουρκία έπεσε θύμα εκμετάλλευσης όταν ήταν αδύναμη και ότι πρέπει να διεκδικήσει εκ νέου τα νόμιμα δικαιώματά της. Και η απάντηση, όταν τους έλεγε ότι το διεθνές δίκαιο εν πολλοίς είναι στο πλευρό της Ελλάδας, ήταν: “Και λοιπόν;”»!
Ο Γάλλος πρέσβης συμπυκνώνει με διόλου διπλωματική γλώσσα αυτό που η χώρα του αντιλαμβάνεται για την ΕΕ, που είναι αυτό το οποίο θα έπρεπε να αντιλαμβάνονται οι αρμόδιοι στην Ελλάδα και όσοι διαθέτουν στοιχειώδη κρίση:
«Η Ευρώπη ως πολιτική οντότητα δεν υφίσταται πραγματικά. Είδατε πόσο διαφορετική ήταν η αντίδραση για τα γεγονότα στη Λευκορωσία σε σχέση με την Ανατολική Μεσόγειο. Είδατε τη γερμανική ανακοίνωση –ντροπιαστική, στα δικά μας μάτια– που καλούσε την Ελλάδα, τη Γαλλία και την Τουρκία να επιδείξουν αυτοσυγκράτηση. Υπάρχουν πολλοί λόγοι γι’ αυτές τις αντιδράσεις. Ένας είναι ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι μας κατά μία έννοια βρίσκονται σε διακοπές από την Ιστορία: ζουν σε έναν παραδεισένιο κόσμο, όπου όλα διευθετούνται μέσω πολιτισμένων συνομιλιών, δεν αναγνωρίζουν ότι η διπλωματία βασίζεται στη στρατιωτική ισχύ. Επιπλέον, θεωρούν τα ελληνοτουρκικά μια εξωτική αντιπαράθεση, στην οποία δεν θέλουν να έχουν καμία εμπλοκή. Αν είσαι στη Στοκχόλμη, δεν σε ενδιαφέρει το Καστελλόριζο – σε ενδιαφέρει να διατηρήσεις καλές σχέσεις με την Τουρκία».
Τελικά, αυτοί που είτε εμπλέκονται άμεσα στην υπόθεση «Τουρκία», όπως η Ελλάδα, η Κύπρος και όσοι άλλοι θίγονται τα συμφέροντά τους από την τουρκική πολιτική, είτε αναγκάζονται να εμπλακούν έμμεσα διότι είναι αναγκασμένοι να έχουν άποψη λόγω της συμμετοχής τους στη λήψη των σχετικών αποφάσεων, όπως κράτη της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: Σε αυτούς που αντιλαμβάνονται τι πραγματικά συμβαίνει και κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου, σε αυτούς που δεν αντιλαμβάνονται την εκδηλωθείσα τουρκική θύελλα και κάποιοι εξ αυτών θα εκπλαγούν όταν καταλάβουν τι πραγματικά κυοφορείται και ότι τους αφορά περισσότερο απ’ όσο νομίζουν και σε εκείνους που αντιλαμβάνονται μεν περί τίνος πρόκειται αλλά κάνουν ότι δεν καταλαβαίνουν γιατί προτάσσουν τα νομιζόμενα και πάντως στενά συμφέροντά τους αποτυγχάνοντας να δουν τη μεγάλη εικόνα. Και για κάποιους από αυτούς, όταν τη δουν, επίσης θα είναι αργά.