Η τρίτη μέρα του Σεπτέμβρη είναι ιστορικής σημασίας για την Ελλάδα. Τη συγκεκριμένη ημερομηνία το 1843 έγινε η παραχώρηση του συντάγματος από τον Βασιλιά Όθωνα. Ουσιαστικά είναι η μέρα που η χώρα πέρασε από την απόλυτη μοναρχία στην συνταγματική μοναρχία. Ωστόσο 131 χρόνια αργότερα αυτή η ημερομηνία σήμανε την αρχή για την αλλαγή της μεταπολιτευτικής εποχής της Ελλάδας. Ήταν η ημέρα που ο Ανδρέας Παπανδρέου ίδρυσε το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα.
Η ιδρυτική διάταξη του ΠΑΣΟΚ ανέφερε ότι το κόμμα έχει σκοπό δράσης να επαναφέρει στη χώρα: Εθνική Ανεξαρτησία, Λαϊκή Κυριαρχία, Κοινωνική Απελευθέρωση και Δημοκρατική διαδικασία. “Για να προστατέψουμε το έθνος, για να ανοίξουμε το δρόμο που οδηγεί στην αδέσμευτη λαϊκή κυριαρχία και τη δημοκρατία. Σ’ αυτά τα πλαίσια πρέπει να ερμηνευτεί και η δικιά μας απόφαση να προχωρήσουμε σήμερα σε μια πολιτική πράξη, στη διακήρυξη των βασικών αρχών και στόχων ενός νέου πολιτικού Κινήματος, του Πανελλήνιου Σοσιαλιστικού Κινήματος”, ανέφερε ο Ανδρέας Παπανδρέου στην ομιλία του στο κατάμεστο King George στο Σύνταγμα.
Η εμβληματική παρουσία του Ανδρέα Παπανδρέου με το λευκό πουκάμισο, χωρίς γραβάτα και η πεποίθησή του να ιδρύσει κόμμα παρά τις δυσκολίες του εγχειρήματος τις οποίες του είχαν επίμονα επισημάνει, αφήνουν ανεξίτηλα το αποτύπωμά τους στο κοινό που παρακολουθεί αλλά και σε όσους την επόμενη μέρα διαβάζουν στις εφημερίδες τη διακήρυξη. Ο ίδιος ο Ανδρέας Παπανδρέου είχε συντάξει έναν κατάλογο με 149 άτομα, ενώ στην αίθουαν βρίσκονταν ανάμεσα σε άλλους οι: Στ. Γιώτας, Χ. Λουκάκης, Π. Λάμπρου, Κ. Τσιγαρίδας, Ν. Μιχαλόπουλος, Ι. Τζώρτζης, Κ. Λαλιώτης, Μαρία Μίχα, Τ. Τουλούπας, Ν. Βγενόπουλος, Ι. Κορωναίος, Ξ. Πελοποννήσιος, Απ. Πρόκος, Μ. Κουτσόγιωργας, Αν. Λιβάνης, Αθ. Σκουλάς, Αγγέλα Κοκκόλα, Ασπα Μανδηλαρά, Αμαλία Φλέμινγκ, Ντ. Τριαρίδης, Αντ. Δροσογιάννης, Ι. Σκουλαρίκης, Κ. Νικολάου, Ελ. Βερυβάκης, Παν. Κρητικός, Κ. Ανδρουτσόπουλος, Γρ. Κασιμάτης, Γ. Παπαστρατής, Λ. Βασιλικόπουλος, Αρ. Μπουλούκος, Δ. Μπουλούκος, Στ. Πανταζόπουλος, Ι. Παπαδονικολάκης, Φ. Κούτσικας, Απ. Κακλαμάνης, Φ. Τόμπρας, Ι. Κουτσοχέρας, Γ. Χρυσάφης, Αθ. Τσιμπούκης, Γ. Τσαφούλιας, Ι. Πανούτσος, Σ. Βαλυράκης, Χρ. Παπαθανασίου, Γ. Λιάνης, Γ. Κίσσονας, Μ. Σάλλας, Π. Βουρνάς, Μένη Μαλιώρη, Στ. Τζουμάκας.
Το κόμμα που έγινε κίνημα
Κάτι που γνωρίζουν λίγοι είναι το γεγονός ότι το τελευταίο γράμμα στα αρχικά του ΠΑΣΟΚ στις αρχές ήταν “κόμμα”. Δηλαδή το αρχικό όνομα του ήταν Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κόμμα, αλλά με εντολή του Ανδρέα Παπανδρέου άλλαξε η λέξη “κόμμα” σε “κίνημα”. Η Διακήρυξη της 3ης Σεπτέμβρη δεν ενθουσίασε τα ΜΜΕ της εποχής. Οι δημοκρατικές εφημερίδες υποστήριζαν ήδη την Ένωσης Κέντρου του Γεωργίου Μαύρου στην οποία προστέθηκαν και άλλοι πολιτικοί με τον τίτλο Νέες Δυνάμεις, ενώ η κρατική ραδιοτηλεόραση αγνόησε τις δραστηριότητες του Ανδρέα Παπανδρέου.
Σε αντίθεση με τα ΜΜΕ το ΠΑΣΟΚ κατάφερε να κερδίσει τους προοδευτικούς ανθρώπους και ειδικότερα όσους πρωταγωνίστησαν στον αγώνα κατά της χούντας. Στις 15 Σεπτεμβρίου ο Παπανδρέου κάλεσε όσους πίστευαν στις πολιτικές αρχές και τις διακηρύξεις του, να αυτοοργανωθουν και να δημιουργήσουν τοπικές κομματικές οργανώσεις με δική τους πρωτοβουλία.
Τα πρώτα γραφεία του ΠΑΣΟΚ ήταν σε ένα δυάρι στην οδό Ακαδημίας 28, που τους παραχώρησε ο Γ. Μυλωνάς, αλλά τα περισσότερα στελέχη συνέχισαν να συναντώνται στα παλιά στέκια τους στην αρχή. Π.χ. οι Κ. Λαλιώτης, Αθ. Τσούρας και ο Ι. Τζώρτζης, συνέχισαν να γράφουν πολιτικά κείμενα σε ένα καφενείο στα Εξάρχεια. Σε 15 ημέρες μεταγκαταστάθηκαν σε δυο ορόφους στην οδό Πανεπιστημίου 57, όπου θα έχει την έδρα του και το πρώτο Εκτελεστικό Γραφείο: Α. Τσοχατζόπουλος, Κ. Σημίτης – που συνήθως κρατούσε τα… πρακτικά – Σ. Καράγιωργας, Β. Φίλιας, Α. Στάγκος, Κ. Μανωλκίδης, Ασπα Μανδηλαρά, Αθ. Τσούρας και η νεαρή φοιτήτρια από το ΠΑΚ Αγγλίας Βάσω Παπανδρέου. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. υπηρέτησε ως κυβέρνηση από το 1981 μέχρι το 1989 και από το 1993 μέχρι το 1996 με πρωθυπουργό τον ιδρυτή του, Ανδρέα Παπανδρέου, από το 1996 μέχρι το 2004 με πρωθυπουργό τον Κώστα Σημίτη και από το 2009 μέχρι το 2011 με πρωθυπουργό τον Γιώργο Παπανδρέου.
Το κάλεσμα του ΠΑΣΟΚ για την φετινή επέτειο
Η φετινή,46 επέτειος από την ίδρυση του ΠΑΟΚ είναι αφιερωμένη στο Εθνική Σύστημα Υγείας που θεωρείται μια από τις μεγαλύτερες μεταρρυθμίσεις που έκανε το κόμμα. Στη σημερινή εκδήλωση στις 19.30 στο Ζάππειο, η Πρόεδρος του Κινήματος, Φώφη Γεννηματά, θα ξεδιπλώσει το σχέδιο αναγέννησής του. Όπως αναφέρουν από τη Χαριλάου Τρικούπη, η φετινή επέτειος πραγματοποιείται στο πλαίσιο των πολύ δύσκολων συνθηκών που επιβάλλει η πανδημία του κορωνοϊού, καθώς και τα ισχύοντα περιοριστικά μέτρα για τον περιορισμό της διασποράς της νόσου.
“Με αυτονόητο αίσθημα κοινωνικής και συλλογικής ευθύνης στην ιδιαίτερη συγκυρία που βιώνουμε, και εφαρμόζοντας τον ισχύοντα αριθμητικό περιορισμό για τη διενέργεια συναθροίσεων, η πολιτική μας εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί με την υποχρεωτικά περιορισμένη φυσική παρουσία που προβλέπεται, με τη συμμετοχή ΜΟΝΟ της Κοινοβουλευτικής μας Ομάδας, του Εκτελεστικού Πολιτικού Συμβουλίου και των πρώην Προέδρων του Κινήματος.
Καλούμε τα ΜΜΕ, τα μέλη και τους φίλους του Κινήματος να παρακολουθήσουν τη φετινή μας επέτειο ζωντανά μέσω του Καναλιού της Βουλής και τους λογαριασμούς του Κινήματος Αλλαγής και του ΠΑΣΟΚ στο Facebook“.