Η Αγιά Σοφία μετά από 86 χρόνια λειτούργησε ως τζαμί μετά από απόφαση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν μέσα σε ένα κλίμα έντασης ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία, μετά από την προκλητική Navtex στο Καστελόριζο. Η μετατροπή της Αγιάς Σοφίας σε τέμενος προκάλεσε παγκόσμιο κύμα αντιδράσεων ενώ και υπήρξε και νέα παρέμβαση από το Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Ηχηρό μήνυμα Σακελλαροπούλου για Αγία Σοφία:
Προσβάλλει βάναυσα όλη την πολιτισμένη ανθρωπότητα«Ο σεβασμός στη δημοκρατία και η προσήλωση στην υπεράσπιση της πατρίδας είναι σήμερα το πιο ηχηρό μήνυμα ενότητας και ευθύνης όλων μας» τόνισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου κατά την ομιλία της στη δεξίωση για την 46η Επέτειο της Αποκατάστασης της Δημοκρατίας, το βράδυ της Παρασκευής 24 Ιουλίου.
Όπως σημείωσε, η ακλόνητη πίστη μας στη δημοκρατία είναι αυτή που μας επιτρέπει να σχεδιάζουμε το μέλλον μας και να συνυπάρχουμε, να συνθέτουμε τις διαφορές μας και να προοδεύουμε. Έτσι ξεπερνάμε κάθε δυσκολία και προχωράμε στην ιστορία μας.
Η κυρία Σακελλαροπούλου, αφού υπογράμμισε ότι η επέτειος της αποκατάστασης της Δημοκρατίας είναι ημέρα Τιμής, επισήμανε ότι «σαράντα έξι χρόνια μετά την πτώση του καθεστώτος, η δημοκρατία μας διαθέτει πλούσιο θεσμικό κεκτημένο. Στάθηκε όρθια στις κρίσεις και εμπεδώθηκε στη συνείδηση του λαού μας. Δεν είναι πλέον μόνον η αδιαπραγμάτευτη βάση του πολιτεύματός μας, αλλά συνδέεται αναπόσπαστα με τις αξίες μας και τον τρόπο ζωής μας».
Τουρκία και Αγία Σοφία
Όπως ήταν αναμενόμενο η Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε και στην κλιμακούμενη τουρκική επιθετικότητα, σημειώνοντας ότι υπονομεύει ανοικτά τον διάλογο και τις διμερείς μας σχέσεις και πρόσθεσε ότι η Τουρκία εργαλειοποιεί τη συμφωνία για το μεταναστευτικό και το προσφυγικό κατευθύνοντας μεταναστευτικές ροές προς τη χώρα μας.
Προβάλλει παράνομες διεκδικήσεις στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο, αμφισβητεί την κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα και αποσταθεροποιεί την ευρύτερη περιοχή.
Αναφερόμενη στη μετατροπή μετά από 86 χρόνια της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, υπογράμμισε ότι πρόκειται για γεγονός που μας πληγώνει βαθιά και υποστήριξε ότι προσβάλλει βάναυσα όχι μόνο τους Ορθοδόξους και όλους τους Χριστιανούς αλλά συνολικά την πολιτισμένη ανθρωπότητα, και επιφέρει σοβαρό πλήγμα στις σχέσεις της Τουρκίας με την Ελλάδα, την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη διεθνή κοινότητα.
Όπως παρατήρησε «Η Τουρκία απομακρύνεται από τις αρχές του κοσμικού κράτους και τις αξίες της ανεκτικότητας και του θρησκευτικού πλουραλισμού. Διολισθαίνει προς τον ακραίο εθνικισμό και εξισλαμισμό και αλλοιώνει ένα τόπο συνάντησης θρησκειών και πολιτισμών».
Ωστόσο, τόνισε ότι ματαιοπονούν, όμως, όσοι πιστεύουν ότι η κίνηση αυτή μπορεί να πλήξει, στο ελάχιστο, τη διαχρονική ακτινοβολία της Αγίας Σοφίας. «Tο περίλαμπρο αυτό οικοδόμημα, όσο υπάρχει ιστορική μνήμη, θα εξακολουθήσει να αποκαλείται με το όνομά του και να παραμένει σύμβολο της θρησκευτικής συνύπαρξης και μνημείο της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς» πρόσθεσε.
Μητσοτάκης για Αγιά Σοφιά: «Απόδειξη αδυναμίας όσα συμβαίνουν σήμερα, όχι εκδήλωση ισχύος»
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με μήνυμά του on camera αναφέρεται στα όσα συμβαίνουν σήμερα στην Αγιά Σοφιά. Ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η προσβολή της Αγιάς Σοφιάς δεν είναι εκδήλωση ισχύος, αλλά απόδειξη αδυναμίας.
Διαβάστε ολόκληρο το μήνυμα του πρωθυπουργού
«Η Ελλάδα γιορτάζει, σήμερα, 46 χρόνια απρόσκοπτης δημοκρατικής πορείας, τη μεγαλύτερη περίοδο ομαλότητας στην πρόσφατη ιστορία της. Πιο ώριμη από ποτέ, διδάσκεται από τις εμπειρίες της. Αντλεί ισχύ απ’ τις δυσκολίες της. Και καθημερινά οικοδομεί την ιστορική επιλογή που έκανε πριν από ένα χρόνο: Να βαδίσει τολμηρά στο δρόμο της αλήθειας, της εθνικής ενότητας και της κοινωνικής συνοχής.
Αν η 24η Ιουλίου του 1974, σημαίνει τη μετάβαση της χώρας από το χειμώνα της δικτατορίας στην άνοιξη του Κοινοβουλευτισμού, η 24η Ιουλίου του 2020 δηλώνει την απόφασή της να συνδεθεί γόνιμα με τις αξίες εκείνης της αλλαγής.
Αλλά και ταυτόχρονα να σφραγίσει τη δική της, νέα εποχή. Εμβαθύνοντας το δημοκρατικό κεκτημένο χωρίς λαϊκισμούς. Υπηρετώντας το Κράτος Δικαίου χωρίς διχασμούς. Και διεκδικώντας τον εκσυγχρονισμό χωρίς εκπτώσεις στη φροντίδα για τον πολίτη.
Η φετινή επέτειος βρίσκει όλο τον πλανήτη πολιορκημένο από την πανδημία. Και τη διεθνή οικονομία σε κραδασμούς. Με ταραχοποιούς, όπως η Τουρκία, να απειλούν την ειρήνη στην Ανατολική Μεσόγειο, αμφισβητώντας κυριαρχικά δικαιώματα της Ελλάδος και της Κύπρου. Αλλά και προσβάλλοντας τον πολιτισμό του 21ου αιώνα, με πράξεις όπως η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος.
Τα όσα συμβαίνουν, αυτή την ημέρα, στην Κωνσταντινούπολη, δεν είναι εκδήλωση ισχύος αλλά απόδειξη αδυναμίας. Δεν έχουν ασφαλώς τη δύναμη να σκιάσουν την ακτινοβολία ενός μνημείου παγκόσμιας κληρονομιάς. Κηλιδώνουν, όμως, αξίες οικουμενικές. Γι’ αυτό και απαιτούν καταδίκη οικουμενική.
Ειδικά για εμάς τους Έλληνες Χριστιανούς Ορθόδοξους η Αγία Σοφία είναι σήμερα περισσότερο παρά ποτέ στις ψυχές μας. Εκεί χτυπάει η καρδιά μας. Μετατρέποντας τη θλίψη σε δύναμη, ψυχραιμία και ενότητα. Γιατί η Αγία Σοφία υπάρχει ακριβώς για να μας ενώνει όλους, καλώντας μας να κοιτάμε μόνο ψηλά. Και έτσι θα μείνει για πάντα.
Νέα παρέμβαση Στέιτ Ντιπάρτμεντ για Αγία Σοφία:
Είμαστε απογοητευμένοι από την απόφαση της Τουρκίας Επανέρχεται το Στέιτ Ντιπάρτμεντ με μια νέα δήλωση για την Αγία Σοφία στην ιστοσελίδα Hellas Journal και ζητά από την κυβέρνηση της Τουρκίας να διασφαλίσει την προσβασιμότητα σε όλους και να διατηρήσει την κληρονομιά αυτού του αξιοθαύμαστου κτηρίου. «Όπως είπαμε προηγουμένως, οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι απογοητευμένες από την απόφαση της κυβέρνησης της Τουρκίας να αλλάξει το καθεστώς της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τζαμί.
Η Αγία Σοφία αποτελεί μαρτυρία όχι μόνο της θρησκευτικής έκφρασης, αλλά και της καλλιτεχνικής και τεχνικής ιδιοφυΐας.
Σημειώνουμε ότι η κυβέρνηση της Τουρκίας δεσμεύτηκε να διατηρήσει και να προβάλλει την ιστορική θρησκευτική εικονογραφία της Αγίας Σοφίας και να διασφαλίσει την προσβασιμότητα χωρίς εμπόδια σε όλους τους επισκέπτες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες καλούν την κυβέρνηση της Τουρκίας να διατηρήσει την κληρονομιά αυτού του αξιοθαύμαστου κτηρίου και την αξεπέραστη ικανότητά της – τόσο σπάνια στον σύγχρονο κόσμο – να εξυπηρετεί την ανθρωπότητα ως μια πολύ απαραίτητη γέφυρα μεταξύ εκείνων των διαφορετικών θρησκευτικών παραδόσεων και πολιτισμών», σημείωσε ο εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.
Η Αγιά Σοφιά και επίσημα τζαμί
Λίγο πριν τις 3 το μεσημέρι ολοκληρώθηκε η πρώτη μουσουλμανική προσευχή στην Αγία Σοφία, το μνημείο παγκόσμιας εμβέλειας που πλέον χρησιμοποιείται από την Τουρκία ως τζαμί. Όπως μετέδωσε η ΕΡΤ, τον λόγο πήρε στο τέλος ο επικεφαλής της Διεύθυνσης Θρησκευτικών Υποθέσεων (Diyanet) της Κωνσταντινούπολης Αλί Ερμπάς, ο οποίος είπε στο τέλος πως πλέον η Αγία Σοφία είναι ένας ναός του Ισλάμ, που είναι θρησκεία της ειρήνης και του ανθρωπισμού.
Το περιβόητο οθωμανικό ξίφος
Νωρίτερα ο πρόεδρος της Τουρκίας Ταγίπ Ερντογάν είχε αναγνώσει στίχους του Κορανίου. Πολύς κόσμος είχε συγκεντρωθεί από νωρίς το πρωί στην Αγία Σοφία, από τις πρώτες πρωινές ώρες, για να είναι παρών σε αυτή την πρώτη προσευχή. Νωρίς το μεσημέρι όλοι οι χώροι γύρω από τον ναό είχαν πλέον γεμίσει και δεν χωρούσαν άλλοι προσκυνητές. Θα συνεχιστούν οι εργασίες για να μετατραπεί πλήρως η Αγία Σοφία σε τζαμί Μετά τη μουσουλμανική προσευχή στη Αγιά Σοφία, ο Ρετζεπ Ταγίπ Ερντογάν προχώρησε σε δηλώσεις ενώπιον των δημοσιογράφων, λέγοντας ότι το μνημείο αυτό πολιτιστικής κληρονομίας επέστρεψε στην πραγματική της μορφή.
«Δείχνει τη σημασία αυτής της ενέργειας και πιστεύω ότι μετά από σήμερα, θα κάνουμε τις δέουσες συνεννοήσεις για τη συνέχιση των έργων αποκατάστασης της Αγίας Σοφίας», είπε αρχικά ο Ερντογάν. Και πρόσθεσε: «Πιστεύω ότι η επιστροφή του μνημείου σε χώρο μουσουλμανικής επιστροφής θα συνεχιστεί όπως πρέπει και ευχαριστώ τον Θεό, πως εμείς ως μια κυβέρνηση συνεργασίας με τον Μπαχτσελί, έχουμε καταφέρει να αποκαταστήσουμε την τωρινή λειτουργία του μνημείου».
Υπενθυμίζεται ότι, η τελετή ξεκίνησε με ανάγνωση στίχων του κορανίου από τον Ερντογάν, ενώ στη συνέχεια ακούστηκε το κάλεσμα για προσευχή από τους τέσσερις μιναρέδες που βρίσκονται γύρω από τον ναό. Εξαιτίας της πανδημίας, οι Αρχές της Τουρκίας είχαν ανακοινώσει ότι το 1.000 πιστοί θα μπορούσαν να προσευχηθούν στο εσωτερικό του ναού. Όμως, πολύ περισσότεροι θα μπορούσαν να συγκεντρωθούν στους εξωτερικούς χώρους.
Λόγω της συρροής πιστών, πολλοί από τους οποίους δεν φορούσαν μάσκες, ο κυβερνήτης της Κωνσταντινούπολης, Αλί Γερλίκαγια, ανακοίνωσε πριν από το μεσημέρι ότι όλοι οι χώροι πέριξ της Αγίας Σοφίας ήταν γεμάτοι. Σε ένδειξη του χάους που επικράτησε, δεκάδες άνθρωποι παραβίασαν τον αστυνομικό κλοιό για να τρέξουν προς την Αγία Σοφία, όπως μεταδίδει το σύμφωνα με βίντεο που μετέδωσαν τα τουρκικά μέσα ενημέρωσης.