Τη σημασία που έχει το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης της οικονομίας κάθε χώρας μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης τόνισε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, μετά την πενθήμερη Σύνοδο Κορυφής και την επίτευξη της συμφωνίας για το ευρωπαϊκό σχέδιο ανάκαμψης. Ερωτηθείσα σχετικά με τις προϋποθέσεις που απαιτούνται για να λαμβάνει κάθε χώρα το «πακέτο» που της αναλογεί, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επισήμανε ότι «το εθνικό σχέδιο ανάκαμψης είναι σημαντικό» και διευκρίνισε πως:
«Σε ευρωπαϊκό επίπεδο ζητάμε να μπει επάνω η Ευρωπαϊκή Πράσινη Συμφωνία, η μάχη για την κλιματική αλλαγή, η ψηφιοποίηση που σημαίνει εκσυγχρονισμός και η ανθεκτικότητα, τα μαθήματα που αντλήσαμε από την κρίση».
Παράλληλα, αναφερόμενη στην επιτήρηση των εθνικών προγραμμάτων, η κυρία φον Ντερ Λάιεν επεσήμανε ότι «όσον αφορά στην ίδια τη διαδικασία, φυσικά η Κομισιόν παρακολουθεί, θα συζητάμε την πρόοδο με τα κράτη-μέλη και στη συνέχεια κάθε φορά που θα επιτυγχάνεται ένας στόχος θα γίνεται η εκταμίευση της απαραίτητης δόσης από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή».
Τι ακριβώς συμφωνήθηκε στη Σύνοδο Κορυφής – Τα 4 σημεία «κλειδιά»:
- Το κλειδί για τη συμφωνία είναι ένα νέο στοιχείο στη χάραξη πολιτικής της ΕΕ: η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (Κομισιόν) θα δανειστεί μαζικά από την αγορά και στη συνέχεια θα επιχορηγήσει -αντί να δανείσει- το μεγαλύτερο τμήμα των κεφαλαίων στις χώρες που χρειάζονται περισσότερη οικονομική τόνωση. Οι ηγέτες της ΕΕ συμφώνησαν η Κομισιόν να δανειστεί φτηνά (χαμηλότοκα) 750 δισ. ευρώ χρησιμοποιώντας την ΑΑΑ αξιολόγηση. Από αυτά θα εκταμιεύσει 390 δισ. σε επιχορηγήσεις και 360 δισ. σε φτηνά δάνεια.
- Οι επιχορηγήσεις αναγκάζουν το μπλοκ να δημιουργήσει μετρητά (κεφάλαια) ώστε να αποπληρώσει τον δανεισμό μέχρι το 2058. Οι ηγέτες συμφώνησαν τα εξής: Η Γερμανία, η Σουηδία και η Ολλανδία θα χάσουν την τρέχουσα έκπτωση για το ποσό του ΦΠΑ που περνούν στην ΕΕ. Από το 2023 θα θεσμοθετηθεί ένας φόρος επί των εμπορευμάτων που εισάγονται στην ΕΕ από χώρες με χαμηλότερα πρότυπα εκπομπών άνθρακα από το μπλοκ. Μια άλλη επιλογή είναι ένας φόρος στις οικονομικές συναλλαγές ή και η απόκτηση χρημάτων από την επέκταση του παραπάνω συστήματος για τις εκπομπές αερίων στους τομείς της ναυτιλίας και της αεροπλοΐας. Φόροι όπως οι παραπάνω θα διοχετευθούν στην αποπληρωμή των δανείων ύψους 750 δισ. και θα είναι η πραγματικότητα για την ΕΕ για τα επόμενα 38 χρόνια (μέχρι την αποπληρωμή, το 2058).
- Οι επιχορηγήσεις θα καταβληθούν σε χώρες που παρουσιάζουν σχέδια τα οποία ενισχύουν το αναπτυξιακό δυναμικό τους, τη δημιουργία θέσεων εργασίας και την οικονομική και κοινωνική ανθεκτικότητα των οικονομιών τους. Τα σχέδια πρέπει επίσης να καταστήσουν τις οικονομίες πιο «πράσινες» και πιο ψηφιακές και να είναι σύμφωνα με τις ετήσιες συστάσεις της Επιτροπής. Η εκταμίευση θα απαιτεί την έγκριση της ειδικής πλειοψηφίας των κυβερνήσεων της ΕΕ και θα συνδεθεί με την επίτευξη ορόσημων και στόχων. Εάν κάποια κυβέρνηση της ΕΕ πιστεύει ότι δεν έχουν επιτευχθεί οι εκάστοτε στόχοι, μπορεί να ζητήσει από τους ηγέτες της ΕΕ να το συζητήσουν εντός τριμήνου.
- Για να εξασφαλιστεί η υποστήριξή τους για το σχέδιο ανάκαμψης, οι καθαροί συνεισφέροντες (net contributors) στον προϋπολογισμό της ΕΕ, όπως ηΟλλανδία, η Σουηδία, η Αυστρία, η Δανία και η Γερμανία, θα λάβουν πολύ βαθύτερες εκπτώσεις από ό,τι στο παρελθόν σε ό,τι τούς αναλογεί να συνεισφέρουν κάθε χρόνο στα ταμεία της ΕΕ βάσει του μέγεθος των οικονομιών τους.