Σύνοδος Κορυφής: Η χορήγηση βοήθειας συνδέεται με το κράτος δικαίου

«Λευκός καπνός» βγήκε το πρωί από τις Βρυξέλλες αφού ύστερα από πέντε ημέρες διαπραγματεύσεων οι 27 ηγετών των κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, συμφώνησαν για το Ταμείο Ανάκαμψης. Οι «27» είπαν το «ναι» στη νέα συμβιβαστική πρόταση του Σαρλ Μισέλ, η οποία περιλαμβάνει 390 δισεκατομμύρια ευρώ επιχορηγήσεων και 360 δισεκατομμύρια ευρώ δάνεια, για τη διάσωση της ευρωπαϊκής οικονομίας που έχει πληγεί από την πανδημία. Μάλιστα,  οι ηγέτες αποφάσισαν για πρώτη φορά να συνδέσουν τη χορήγηση ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων με τον σεβασμό των δημοκρατικών αξιών.

“Είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρώπης που ο προϋπολογισμός συνδέεται με τους στόχους για το κλίμα και τον σεβασμό του κράτους δικαίου για τη χορήγηση χρηματοδότησης”, δήλωσε στην συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ. 

“Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε ένα εργαλείο για να ληφθούν μέτρα με ενισχυμένη πλειοψηφία στην περίπτωση παραβίασης του κράτους δικαίου”, διευκρίνισε η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και πρόσθεσε: “Ελήφθη μια πολύ σαφής δέσμευση για να προστατευθούν τα οικονομικά συμφέροντα της ΕΕ και να ελεγχθούν πιο αυστηρά τα ευρωπαϊκά κονδύλια”.

Η Ουγγαρία και η Πολωνία βρίσκονται στο επίκεντρο της προσοχής των Βρυξελλών μετά την υιοθέτηση μέτρων που κατηγορούνται ότι υπονομεύουν τα ευρωπαϊκά νομικά πρότυπα και τις δημοκρατικές αξίες. Η Βουδαπέστη και η Βαρσοβία τελούν και οι δύο υπό τη διαδικασία που προβλέπεται από το άρθρο 7 της Συνθήκης της ΕΕ, η οποία δίδει τη δυνατότητα στην ΕΕ να επιβάλει κυρώσεις σε ένα κράτος μέλος, το οποίο δεν θα σέβεται τις ιδρυτικές της αξίες. Ωστόσο η απόφαση λαμβάνεται με ομοφωνία, γεγονός που εξουδετερώνει το πεδίο εφαρμογής της.

Η Πολωνία και η Ουγγαρία είχαν απειλήσει να ασκήσουν βέτο σε οποιαδήποτε σύνδεση γινόταν ανάμεσα στην χρηματοδότηση και το κράτος δικαίου, αλλά, στην διάρκεια της τέταρτης νύχτας διαπραγματεύσεων προέκυψε ένα σχέδιο συμφωνίας, σύμφωνα με ευρωπαϊκές πηγές. Σύμφωνα με την τελική ρύθμιση, κάθε μέτρο αναστολής της χορήγησης ή ενδεχόμενης μείωσης των ευρωπαϊκών κονδυλίων λόγω παραβιάσεων του κράτους δικαίου που θα προτείνεται από την Κομισιόν, θα πρέπει να εγκριθεί από μια ενισχυμένη πλειοψηφία των κρατών μελών της ΕΕ (55% των χωρών και 65% του πληθυσμού)

Ο Βίκτορ Όρμπαν δήλωσε ότι ζήτησε “να δοθεί τέλος στην ταπείνωση” του άρθρου 7. “Η Ουγγαρία δήλωσε έτοιμη να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα στο πλαίσιο της διαδικασίας του άρθρου 7 ώστε να μπορέσει να ληφθεί απόφαση στο (Ευρωπαϊκό) Συμβούλιο”, δήλωσε ο Στέφεν Ζάιμπερτ. “Η γερμανική προεδρία του (Ευρωπαϊκού) Συμβουλίου δέχθηκε να φροντίσει η διαδικασία αυτή να προχωρήσει, εντός των ορίων των δυνατοτήτων της”, πρόσθεσε ο ίδιος. “Εναπόκειται στην Ουγγαρία να αναλάβει την πρωτοβουλία”, διευκρίνισε η καγκελαρία.

Ένα βέτο από τον Όρμπαν θα έθετε εν αμφιβόλω όλη τη διαπραγμάτευση για το σχέδιο ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας μετά την πανδημία του νέου κορονοϊού, έπειτα από σκληρή μάχη ανάμεσα στις λεγόμενες “φειδωλές” χώρες του ευρωπαϊκού Βορρά από τη μια και τη Γαλλία και τη Γερμανία από την άλλη. Το σχέδιο, ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ, ποσού που θα αντληθεί με την έκδοση – για πρώτη φορά – κοινού ευρωπαϊκού χρέους, θα εγγραφεί στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο της ΕΕ (2021-2027), συνολικού ύψους 1,074 τρισεκατομμυρίων ευρώ.

Η διαδικασία βάσει του άρθρου 7 σε βάρος της Πολωνίας ανάγεται στον Δεκέμβριο του 2017. Τον Σεπτέμβριο του 2018 κινήθηκε η ίδια διαδικασία σε βάρος της Ουγγαρίας, αυτή τη φορά με πρωτοβουλία του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Προς το παρόν, έχουν ανασταλεί και μετατεθεί σε μελλοντικές συνόδους.

«Πάνω από 70 δις ευρώ θα λάβει η Ελλάδα από το Ταμείο Ανάκαμψης»

Τι κερδίζει η Ελλάδα από την συμφωνία; Προχωρώντας σε διευκρινίσεις για το πακέτο των 70 δισεκατομμυρίων, ο πρωθυπουργός,Κυριάκος Μητσοτάκης, ανέφερε πως στην πραγματικότητα πρόκειται για περίπου 72 δις ευρώ: «Οι επιδοτήσεις από το πρόσθετο πρόγραμμα που εγκρίθηκε αντιστοιχούν περίπου σε ένα επιπλέον ΕΣΠΑ, κάτι παραπάνω από 19 δις στα οποία προστίθενται γύρω στα 12,5 δις σε δάνεια για να καταλήξουμε στο τελικό ποσό των 32 δις. Τα χρήματα εκταμιεύονται με όρους πιο ευέλικτους από το υφιστάμενο ΕΣΠΑ, με ταχύτερες εκταμιεύσεις και αναδρομικότητα επιλεξιμότητας από τις αρχές του 2020″.

Σε ό,τι αφορά το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο, ουσιαστικά τον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό, ο κ. Μητσοτάκης εξήγησε ότι παρά τη μείωσή του, η Ελλάδα πέτυχε δύο πράγματα:

• Την αύξηση των πόρων που θα πάρει η χώρα από το ταμείο συνοχής.
• Σταθεροί παραμένουν οι πόροι για τους αγρότες από την Κοινή Αγροτική Πολιτική.

Παράλληλα, υπογράμμισε ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν θα σκορπίσει τα χρήματα: «Δεν έχουμε καμία πρόθεση να σκορπίσουμε τα χρήματα με την ανεμελιά του νεόπλουτου» τόνισε και πρόσθεσε ότι «σύντομα θα παρουσιάσουμε ένα σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης. Το ευρωπαϊκό κεφάλαιο δεν θα το σπαταλήσουμε, θα το επενδύσουμε προς όφελος όλων των Ελλήνων, τον κόσμο της εργασίας, την πράσινη μετάβαση».