Αυθαιρεσίες Υμηττός: Σε διαβούλευση η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων

Να αποτραπούν οι αυθαιρεσίες και η υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος του Υμηττού επιδιώκει το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ Υμηττού) που ήδη αναρτήθηκε προς διαβούλευση. Συνοδευόμενος από τον υφυπουργό, Δημήτρη Οικονόμου, και τους γενικούς γραμματείς, Ευθύμη Μπακογιάννη και Κωνσταντίνο Αραβώση, καθώς και τον περιφερειάρχη Αττικής, Γιώργο Πατούλη, ο υπουργός, Κωστής Χατζηδάκης, παρουσίασε  την Πέμπτη 16 Ιουλίου, τους στόχους και το σκεπτικό της ΣΜΠΕ Υμηττού. Στην εκδήλωση παραβρέθηκε και μίλησε εκ μέρους του ΣΠΑΥ, ο δήμαρχος Παπάγου – Χολαργού, Ηλίας Αποστολόπουλος.

Όπως επισημαίνει το υπουργείο, η συγκεκριμένη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων είναι ένας «οδικός χάρτης» για την προστασία του Υμηττού,  με σαφείς κανόνες και όρια για την αποτροπή αυθαιρεσιών και υποβάθμισης του φυσικού του περιβάλλοντος.

Μεταξύ των στόχων της μελέτης είναι: Η αύξηση της ζώνης υψηλής προστασίας κατά 1.240 στρέμματα και η επέκταση του Πυρήνα των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή – Ιλισσίων κατά 445 στρέμματα. Η αύξηση της περιοχής προστασίας του ορεινού όγκου κατά 238 στρέμματα. Η δημιουργία περισσότερων πύλων εισόδου από όμορους δήμους, ώστε να έχουν περισσότεροι πολίτες άμεση πρόσβαση στο βουνό καθώς και η δημιουργία νέων ζωνών για κοινωφελείς χρήσεις όπως αθλητικές και πολιτισμικές δραστηριότητες.

«Ένα εκατομμύριο Αθηναίοι μένουν  γύρω από τον Υμηττό. Για όλους αυτούς δεν θέλουμε το βουνό να είναι απλά μια όμορφη θέα που βλέπουν από απόσταση. Θέλουμε να είναι κομμάτι της ζωής τους. Να είναι το μέρος της βόλτας τους τα Σαββατοκύριακα. Το μέρος όπου παιδιά τους θα μάθουν να αγαπούν τη φύση» ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης και τόνισε: Με τη μελέτη «εξασφαλίζουμε περισσότερο πράσινο για τους Αθηναίους σε σχέση με το προηγούμενο Προεδρικό Διάταγμα, με τον ορισμό νέων ζωνών προστασίας για τον Υμηττό».

«Με την ΣΜΠΕ ερχόμαστε να ξεκαθαρίσουμε το τοπίο των επιτρεπόμενων χρήσεων γης με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος, την καταπολέμηση των αυθαιρεσιών και την προώθηση ήπιων δραστηριοτήτων. Έτσι βάζουμε τέλος στο καθεστώς αβεβαιότητας που επικρατούσε από το τέλος του 2015. Τότε, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο με προδικαστική απόφαση προδιέγραφε την ακύρωση του Προεδρικού Διατάγματος του 2011 (λόγω απουσίας ΣΜΠΕ). Μια ακύρωση που ήρθε επισήμως από το Συμβούλιο της Επικρατείας το 2017» διευκρίνισε.

Με τη ΣΜΠΕ Υμηττού προβλέπεται νέα ζωνοποίηση προστασίας του ορεινού όγκου του Υμηττού. Ειδικότερα προτείνεται:

1. Ζώνη Α – Υψηλή προστασία της φύσης και των μνημείων

Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως περιοχή υψηλής προστασίας της φύσης, με στόχο την προστασία των οικοτόπων, των ειδών χλωρίδας και πανίδας και την ανάδειξη των ιδιαίτερων φυσικών, γεωλογικών και ιστορικών χαρακτηριστικών του Υμηττού. Η Ζώνη Α υψηλής προστασίας της φύσης και των μνημείων υποδιαιρείται στη Ζώνη Α1 και στη Ζώνη Α2.

Στη Ζώνη Α1 επιτρέπονται μόνο χρήσεις που είναι συμβατές ή κρίνονται απαραίτητες για τις ανάγκες προστασίας της περιοχής, όπως έργα αντιπυρικής προστασίας, πυροσβεστικοί κρουνοί, πυροφυλάκια, εργασίες δασικής διαχείρισης, χάραξη μονοπατιών και ποδηλατικών διαδρομών. Επιτρέπονται οι ήπιες ανασχετικές παρεμβάσεις σε ρέματα και η μελισσοκομία. Στη Ζώνη Α2 ισχύουν όλα όσα προβλέπονται για τη Ζώνη Α1 με την προσθήκη στις χρήσεις της γεωργικής χρήσης, χωρίς τη δυνατότητα ανέγερσης γεωργικών αποθηκών ή οποιουδήποτε άλλου τύπου δόμησης.

2. Ζώνη Β – Περιφερειακή ζώνη προστασίας

Καθορίζεται ως περιοχή γεωργικής χρήσης, εκπαίδευσης και υπαίθριας αναψυχής, πολιτισμού και αθλητισμού.

3. Ζώνη Γ – Αρχαιολογικής προστασίας

• Η ζώνη αυτή καθορίζεται ως Περιοχή προστασίας αρχαιολογικών χώρων.
• Εντός της ζώνης Γ επιτρέπεται η γεωργική χρήση και η ανέγερση γεωργικών αποθηκών εμβαδού έως 30 τ.μ., κατά τις διατάξεις της αρχαιολογικής νομοθεσίας.

4. Ζώνη Δ – Μητροπολιτικά πάρκα Γουδή και Ιλισίων

Η Ζώνη Δ καθορίζεται ως περιοχή σύνδεσης του ορεινού οικοσυστήματος με την πόλη, εντός της οποίας ιδρύονται το Μητροπολιτικό Πάρκο Γουδή (Δ – Γουδή) και το Μητροπολιτικό Πάρκο Ιλισίων (Δ – Ιλισίων).

5. Ζώνη Ε – Ειδικές χρήσεις

Η Ζώνη αυτή υποδιαιρείται στις Ζώνες: Ε1 – Αθλητισμός – Πολιτισμός – Αναψυχή, Ε2 – Εκπαίδευση – Έρευνα, Ε3 – Κοιμητήρια, Ε4 – Εγκαταστάσεις Ηλεκτρικής Ενέργειας και Ε5 – Σταθμοί Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων.

6. Ζώνη Στ – Οικιστικές χρήσεις

Εντός της Ζώνης Στ οριοθετούνται υφιστάμενοι οικισμοί με στόχο την αποτροπή της επέκτασής τους. Οι συγκεκριμένοι όροι προστασίας της περιοχής των οικισμών Χέρωμα, Σκάρπεζα και Κίτσι – Θήτι της Ζώνης Στ, καθορίζονται βάσει Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, με στόχο την ανάπλαση και την περιβαλλοντική προστασία των περιοχών αυτών. Για τις εκτάσεις δασικού χαρακτήρα εντός της Ζώνης Στ ισχύουν οι διατάξεις της δασικής νομοθεσίας.

Όπως διευκρινίζεται από το υπουργείο, η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την προστασία του Υμηττού εκπονήθηκε επί του Προεδρικού Διατάγματος του 2011.

Το εν λόγω Προεδρικό Διάταγμα έχει ακυρωθεί από το Συμβούλιο της Επικρατείας, -μετά και από απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς εξέλειπε η διαδικασία της στρατηγικής περιβαλλοντικής εκτίμησης. Επιπλέον, σύμφωνα με το ΥΠΕΝ, η ΣΜΠΕ για την προστασία του Υμηττού προτείνει διαφοροποιήσεις επί του Προεδρικού Διατάγματος του 2011, καθώς λαμβάνει υπόψη μεταγενέστερη νομοθεσία, όπως τον Νόμο ο ν. 4277/2014 «Νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας Αττικής, τον Νόμο 4042/2012, Ποινική Προστασία του Περιβάλλοντος-Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ , τον Νόμο 3937/2011 για την προστασία της βιοποικιλότητας, καθώς και τον Νόμο 4685/2020 «εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας».

Τα κύρια οφέλη για το περιβάλλον και τους πολίτες:

• Η Α’ ζώνη Προστασίας είναι επαυξημένη κατά 1.240 στρέμματα
• Ο Πυρήνας των Μητροπολιτικών Πάρκων Γουδή – Ιλισσίων είναι επαυξημένος κατά 445 στρέμματα και ταυτόχρονα υιοθετούνται νέα ακριβέστερα όρια. Η ζώνη του πυρήνα προστατεύεται και παραμένει αδόμητη και ανοίγει το δρόμο μετά τη θεσμοθέτηση του προτεινόμενου Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου, ώστε να υλοποιηθούν τα πάρκα με σαφώς ευεργετικά κοινωνικά και περιβαλλοντικά αποτελέσματα.
• Η συνολική περιοχή προστασίας του Ορεινού όγκου, είναι επαυξημένη κατά 238 στρέμματα.
• Ακυρώνεται η δυνατότητα διαφορετικών ερμηνειών των ορίων και αυθαίρετων επεκτάσεων διάφορων χρήσεων. Αδόμητοι χώροι, συχνά σε συνέχεια του ορεινού όγκου και με υψηλό πράσινο εντάσσονται και προστατεύονται αποτελεσματικά. Επιτρέπονται μόνον διάφορων ειδών ήπιες χρήσεις όπως η χάραξη μονοπατιών και ποδηλατικών διαδρομών – στο πλαίσιο του Μνημονίου Συνεργασίας του ΥΠΕΝ με τον ΣΠΑΥ και φορείς.
• Δίνεται η δυνατότητα αναζωογόνησης εγκαταλελειμμένων αγροτικών εκτάσεων με βελτίωση του αγροτικού τοπίου
• Προβλέπονται κοινωφελείς χρήσεις, από νέες ειδικές ζώνες Ε΄(πολιτισμού-αθλητισμού, εκπαιδευτηρίων, κοιμητηρίων, εγκαταστάσεων ηλεκτρικής ενέργειας, ΣΜΑ). Οι χρήσεις τους προσδιορίζονται και οριοθετούνται για να αποφευχθεί η επέκτασή τους.
• Ομοίως οριοθετούνται και τα κοιμητήρια των Δήμων του Υμηττού, ρυθμίζοντας τη λειτουργία τους και αποτρέποντας την ανεξέλεγκτη επέκτασή τους.
• Αναγνωρίζεται η δημιουργία ζώνης οικιστικής χρήσης δρομολογώντας τη λύση ενός σημαντικού κοινωνικού προβλήματος. Προβλέπεται ειδική μελέτη (Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο) με στόχο την αστική ανάπλαση και την προστασία του περιβάλλοντος εντός των υφιστάμενων οικισμών, με ειδικότερη πρόβλεψη στο προτεινόμενο νέο νομοθέτημα για αυστηρότερους όρους από τις συνήθεις πολεοδομικές μελέτες.