Σύνοδος Κορυφής: Σε αναζήτηση χρυσής τομής για το Ταμείο Ανάμψης

Με τον στόχο της διάσωσης της οικονομίας ξεκινά σήμερα, Παρασκευή 17 Ιουλίου, στις Βρυξέλλες (11:00), η Σύνοδος Κορυφής των ηγετών των 27 κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι αρχηγοί των χωρών, που συναντιούνται για πρώτη φορά από κοντά μετά την εφαρμογή των περιοριστικών μέτρων που επέβαλε ο κορωνοϊός, καλούνται να καθίσουν στο ίδιο τραπέζι και να δώσουν την εσχάτη “μάχη” για μία λύση κοινής αποδοχής για το Ταμείο Ανάκαμψης.

Κοινώς καλούνται να ανταποκριθούν στην μεγαλύτερη πρόκληση των καιρών, να παραμερίσουν τις διαφορές τους και να συμφωνήσουν στη βάση της πρότασης της Κομισιόν για τον χρηματοδοτικό μηχανισμό που θα επιτρέψει στα κράτη – μέλη να αντιμετωπίσουν τις οικονομικές συνέπειες της πανδημίας.

Θα τα καταφέρουν;

Στη Σύνοδο που είχε πραγματοποιηθεί στις 19 Ιουνίου οι επικεφαλής των κρατών είχαν συμφωνήσει ότι… διαφωνούν επί του θέματος. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει τη σύσταση ενός Ταμείου Ανάκαμψης ύψους 750 δισεκατομμυρίων ευρώ για την στήριξη της ευρωπαϊκής οικονομίας που πλήττεται από τον φονικό ιό. Από τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ που προτείνονται, τα 500 δισεκατομμύρια θα χορηγηθούν υπό μορφήν επιχορηγήσεων και το υπόλοιπο υπό μορφήν δανείων προς τα κράτη – μέλη.

Επίσης, στο Ταμείο Ανάκαμψης και στον ευρωπαϊκό προϋπολογισμό θα προστεθούν τα 240 δισεκατομμύρια ευρώ δανείων του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, τα 200 δισεκατομμύρια ευρώ του ταμείου εγγυήσεων για τις επιχειρήσεις και τα 100 δισεκατομμύρια ευρώ του εργαλείου SURE που δημιουργήθηκε για την στήριξη της απασχόλησης.

Στην πρόταση αυτή ωστόσο, υπήρξαν αντιδράσεις από το μπλοκ του Βορρά και συγκεκριμένα από Αυστρία, Ολλανδία, Φινλανδία, Σουηδία και Δανία. Οι συγκεκριμένες χώρες θεωρούν ότι πρέπει να μειωθεί το ποσό των επιχορηγήσεων και να αυξηθεί το ποσό των δανείων καθώς και να τεθούν αυστηροί όροι για την έγκριση των προγραμμάτων. Μάλιστα επιχειρούν να “δέσουν” το Ταμείο με όρους Μνημονίου εμμένοντας στη θέση τους για δάνεια αντί επιχορηγήσεων.

Επιφυλάξεις και αιτήματα εκφράστηκαν και από διάφορες άλλες χώρες (Εσθονία, Ρουμανία, Λετονία, κα.), οι οποίες ανησυχούν ότι θα πάρουν λιγότερα ποσά από άλλα κράτη του Νότου, όπως η Ιταλία ή η Ισπανία. Από την άλλη, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ελλάδα και Κύπρος τάχθηκαν υπέρ του οικονομικού προγράμματος, με τους Εμανουέλ Μακρόν και Άνγκελα Μέρκελ να τονίζουν το πόσο σημαντικό είναι να υιοθετηθεί η πρόταση και να γεφυρωθεί το χάσμα. «Πρέπει να προχωρήσουμε γρήγορα και να υιοθετήσουμε μια φιλόδοξη συμφωνία με όλους τους Ευρωπαίους εταίρους μας» ανέφερε τότε ο κ. Μακρόν.

“Πυρετός” διαπραγματεύσεων – Εκκλήσεις από το Βερολίνο:

Προκειμένου να γεφυρώσει τις παραπάνω διαφορές, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, παρουσίασε, την περασμένη Παρασκευή 10 Ιουλίου, μία συμβιβαστική πρόταση με παραχωρήσεις στα κράτη που αντιδρούν. Παραχωρήσεις που αφορούν στο ύψος του προϋπολογισμού και τις επιστροφές από αυτόν καθώς και τα κριτήρια κατανομής των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Πάντως, στη συμβιβαστική πρόταση διατηρήθηκε η πρόβλεψη για τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ και την αναλογία επιχορηγήσεων και δανείων (500 δισεκατομμύρια επιχορηγήσεις και 250 δισεκατομμύρια δάνεια).

Στη συνέχεια με επιστολή του προς τους 27 αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεων απηύθυνε έκκληση για άμεση συμφωνία σημειώνοντας χαρακτηριστικά: «Η πανδημία COVID-19 έχει κοστίσει πολλές ζωές σε ολόκληρη την Ευρώπη και έχει πλήξει σοβαρά τις οικονομίες και τις κοινωνίες μας. Συνεχίζει να επηρεάζει τη ζωή μας. Όλες οι προσπάθειές μας πρέπει να επικεντρωθούν στην οικοδόμηση μιας βιώσιμης ανάκαμψης.

Για το σκοπό αυτό, η συνάντησή μας θα αφιερωθεί στο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο και στο Σχέδιο Ανάκαμψης. Από την τελευταία σύνοδο κορυφής μας τον Ιούνιο, έχουμε εργαστεί εντατικά με όλους εσάς και λάβουμε δεόντως υπόψη τις ανησυχίες σας. Η εξεύρεση συμφωνίας θα απαιτήσει σκληρή δουλειά και πολιτική βούληση από την πλευρά όλων. Τώρα είναι η ώρα. Μια συμφωνία είναι απαραίτητη. Θα πρέπει να βρούμε εφαρμόσιμες λύσεις και να καταλήξουμε σε συμφωνία, για το μεγαλύτερο όφελος των πολιτών μας».

Την ίδια ώρα, η γερμανική κυβέρνηση τονίζει πως ήρθε η στιγμή η Ευρωπαϊκή Ένωση να κάνει πράξη την θεμελιώδη αρχή της: αυτήν της αλληλεγγύης. Να αποδείξει εμπράκτως πως δεν αφήνει στην τύχη τους τα κράτη – μέλη που έχουν πληγεί. Αυτό όμως που προκύπτει από την τελευταία τηλεδιάσκεψη του υφυπουργού Εξωτερικών της Γερμανίας, Μίχαελ Ροτ, με τους ομολόγους του από τα άλλα κράτη – μέλη είναι πως εξακολουθεί να υπάρχει γκρίνια και πως το κλίμα είναι βαρύ. Ωστόσο, οι Βρυξέλλες εμφανίζονται αισιόδοξες και εκτιμούν ότι μέσα στον Ιούλιο θα υπάρξει συμφωνία.

Τι αποκομίζει η Ελλάδα εφόσον δοθούν τα χέρια:

Για τη χώρα μας τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης, με βάση την πρόταση της Κομισιόν, μπορούν να φτάσουν τα 32 δις ευρώ. Το ποσό αυτό αναμένεται να αξιοποιηθεί αφενός για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων από την πανδημία, αφετέρου για την προώθηση μεταρρυθμίσεων στο περιθώριο του νέου αναπτυξιακού μοντέλου της χώρας. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η άρση του φορολογικού βάρους σε επιχειρήσεις και εργαζόμενους, η αύξηση των δημοσίων επενδύσεων αλλά και η επίσπευση μεγάλων ιδιωτικών επενδύσεων.

Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει ταξιδέψει στο Βέλγιο έτοιμος να υποστηρίξει την ανάγκη κατάληξης συμφωνίας με επιχορηγήσεις κατά τα 2/3 και όχι με δανεισμό. Στόχος η αποφυγή οποιασδήποτε μορφής Μνημονίου. Για τους λόγους αυτούς και προκειμένου να μην εμφανιστεί με “άδεια τα χέρια” έχει ήδη κάνει διεργασίες από την Αθήνα.

Συγκεκριμένα, έχει έρθει σε επαφή με τον Σαρλ Μισέλ και την Άνγκελα Μέρκελ, ενώ στο περιθώριο της Συνόδου έχει προγραμματίσει και συναντήσεις με άλλους ομολόγους του, όπως για παράδειγμα με τον Εμανουέλ Μακρόν. Σε όλους έχει επισημάνει την ανάγκη οι διαδικασίες να είναι είναι αποτελεσματικές και γρήγορες τονίζοντας πως οι προσδοκίες του είναι υψηλές ενώ αφήνει και ένα “παραθυράκι” συμβιβασμού.