Η απόφαση του Τούρκου Προέδρου για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί δεν προκαλεί καμία έκπληξη. Το είχε πει και το έκανε, όπως τόσα άλλα που έχει προαναγγείλει,. Όσοι πίστευαν το αντίθετο δεν έχουν καταλάβει τίποτα για τον τρόπο που λειτουργεί η Τουρκία γενικώς και όχι μόνο ο Ερντογάν ειδικώς.
Οι Βρετανοί δικαιολόγησαν την απόφαση σημειώνοντας ότι είναι θέμα κυριαρχίας της Τουρκίας, άρα δικαιούται να μετατρέψει την Αγία Σοφία σε ό,τι θέλει. Με αυτό το σκεπτικό των Βρετανών, αν αύριο η Τουρκία αποφασίσει να μετατρέψει την ιστορική εκκλησία σε χώρο ζωοπανήγυρης δικαίωμά της θα είναι πάλι. Ούτε εδώ υπάρχει καμία έκπληξη. Η Βρετανία διαχρονικά συμπορεύεται με την Τουρκία και τη στηρίζει, είναι αυτή εξάλλου που την «έβαλε» στο Κυπριακό προκειμένου να υπονομεύσει την προοπτική Ένωσης της Μεγαλονήσου με την Ελλάδα και την εν γένει παρουσία του Ελληνισμού στην Ανατολική Μεσόγειο.
Οι Βρετανοί εξάλλου είναι παρόντες στη Λιβύη μέσω ΒΡ με την πλευρά των Τούρκων εννοείται διασφαλίζοντας τη συμμετοχή τους στη νομή των λιβυκών υδρογονανθράκων. Όσοι εκπλήσσονται από τη Βρετανική στάση δεν έχουν ιδέα για τον τρόπο που λειτουργεί το Λονδίνο. Το ερώτημα είναι για ποιο λόγο θεωρείται η Βρετανία, με διαχρονικά συνεπή πολιτική υπονόμευσης των ελληνικών συμφερόντων, φιλική χώρα. Από κεκτημένη ταχύτητα προφανώς και από επιφανειακή ανάγνωση των γεγονότων του Β’ ΠΠ.
Η θέση των Ρώσων
Οι ομόδοξοι Ρώσοι αιτιολόγησαν και αυτοί την απόφαση Ερντογάν. Ο υφυπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας Σεργκέι Βερσίνιν δήλωσε ότι «το θέμα αυτό προκάλεσε δημόσια κατακραυγή στη χώρα μας (Ρωσία) και πέραν αυτής», αλλά «είναι εσωτερική υπόθεση της Τουρκίας, στην οποία ούτε εμείς ούτε κάποιος άλλος πρέπει να παρέμβει». Καμία έκπληξη και εδώ. Η Ρωσία διαχρονικά επιδιώκει την αποδυνάμωση του Οικουμενικού Θρόνου της Ορθοδοξίας στην Κωνσταντινούπολη και τη μεταφορά του στη Μόσχα, άρα οτιδήποτε υπονομεύει το κύρος του Οικουμενικού Πατριαρχείου διευκολύνει τη ρωσική επιδίωξη.
Η Μόσχα προφανώς και αντιλαμβάνεται το μέγεθος της ύβρεως που συνιστά για την Ορθοδοξία η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί, αλλά επιλέγει να υποτάξει την πνευματική διάσταση του θέματος στην πολιτική της ατζέντα. Παράλληλα με την υπονόμευση του Πατριαρχείου, το οποίο θεωρεί σε μεγάλο βαθμό «χειραγωγούμενο» σε ζητήματα πολιτικής από τις ΗΠΑ και εκεί αποδίδει την αναγνώριση του αυτοκέφαλου της Ουρανικής Εκκλησίας που εξόργισε τη Ρωσία, ο Βλαντιμίρ Πούτιν βλέπει μια ακόμα ευκαιρία να ενισχύσει την πρόσδεση της Τουρκίας στο ρωσικό άρμα διατηρώντας το ρήγμα στο ΝΑΤΟ. Την ώρα που οι ΗΠΑ έστω και χλιαρά ή με διαβαθμίσεις τα διάφορα αμερικανικά κέντρα αποδοκιμάζουν την κίνηση Ερντογάν, η Ρωσία εμφανίζεται να τη στηρίζει σε ένα θέμα στο οποίο οι περισσότερο περίμεναν διαφορετική στάση. Και σε αυτή την περίπτωση όσοι ανέμεναν κάτι διαφορετικό από τους Ρώσους, δεν ξέρουν τη Ρωσία.
Η Γερμανία η οποία έχει αναλάβει την εκ περιτροπής Προεδρία της ΕΕ από τις αρχές του μήνα και για ένα εξάμηνο κρατά χαμηλά το θέμα και προτάσσει πολιτική κατευνασμού.
Αντιτίθεται σθεναρά στην προοπτική επιβολής κυρώσεων στην Τουρκία, όχι μόνο για το θέμα της Αγίας Σοφίας αλλά για τη συνολική παραβατική συμπεριφορά της και ειδικά για την παραβίαση της κυριαρχίας και κυριαρχικών δικαιωμάτων της Ελλάδας και της Κύπρου. Ούτε εδώ υπάρχει κανένας λόγος έκπληξης. Η επιβολή σοβαρών κυρώσεων που μπορούν πραγματικά να πονέσουν την Τουρκία – και όχι προσχηματικών – είναι εκτός ατζέντας για το Βερολίνο.
Ο όγκος των εμπορικών συναλλαγών Γερμανίας – Τουρκίας και το ύψος των εξαγωγών της πρώτης προς τη δεύτερη, συμπεριλαμβανομένων των οπλικών συστημάτων, είναι από μόνος του επαρκής παράγων ώστε να σηκώσει για μία ακόμα φορά ασπίδα προστασίας της Τουρκίας. Όποιος περίμενε κάτι διαφορετικό δεν έχει μάθει τους Γερμανούς, πράγμα αδικαιολόγητο μετά τα εντατικά μαθήματα της τελευταίας δεκαετίας, για να μην πάμε πιο πίσω.
Προοπτικά, όσοι πιστεύουν ότι ο Ερντογάν δεν θα υλοποιήσει την απειλή του να αποπειραθεί έρευνες στην ελληνική υφαλοκρηπίδα ή περιμένουν ότι θα υπάρξει κάποια αποτρεπτική παρέμβαση από «φίλους» και «εταίρους» , θα πρέπει να το ξανασκεφτούν. Θα είναι αδικαιολόγητοι να δηλώνουν έκπληκτοι όταν πέσουν οι πρώτες κανονιές.