Ελαφόνησος: Σαν σήμερα απελευθερώθηκε – Ποια η συμβολή της Μάνης

Σαν σήμερα, στις 6 Ιουλίου 1850, ο υπουργός Εξωτερικών, Ανδρέας Λόντος, υπέγραψε σύμβαση με την Αγγλία με την οποίαν η Ελαφόνησος ενωνόταν οριστικά με την Ελλάδα. Μετά την καταστροφή της από τους Σαρακηνούς στα μέσα του 9ου αιώνα περιήλθε το 1207 στην κατοχή του Μ. Βενιέρη, το 1316 στο Λέοντα Κασιμάτη, το 1364 στους Ενετούς, το 1385 στον οίκο Βενιέρη, το 16ο αιώνα στους Ενετούς, το 1715 στους Τούρκους και το 1797 στους Γάλλους με την συνθήκη του Καμποφόρμιο.

Το 1800 με τη συνθήκη της Κωνσταντινούπολεως αναγνωριζόταν η Επτάνησος Πολιτεία, που συμπεριλάμβανε και την Ελαφόνησο στα Επτάνησα, όπως ρητά ανέφερε και το ψήφισμα της νομοθετικής Συνέλευσης, στις 22 Ιανουαρίου του 1804. Το 1807 η Ελαφόνησος περιήλθε πάλι στην κατοχή των Γάλλων και το 1809 στην κατοχή των Άγγλων.

Το 1828 ο Καποδίστριας προέβη στην de facto προσάρτηση της Ελαφονήσου στην Ελλάδα. Ακολούθησε Αγγλοελληνική διένεξη που κορυφώθηκε το 1849 – 1850.

Οι Άγγλοι απέκλεισαν Ελληνικά λιμάνια και το θέμα απασχόλησε τη Γαλλική Εθνοσυνέλευση και τη Ρωσία που μέσω του Περσιάνι διαμήνυσε ότι προστατεύει μαζί με τη Γαλλία “τας νήσους Ελαφόνησον και Σαπιέντζα”. Τελικά στις 6 Ιουλίου του 1850, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Ανδρέας Λόντος, υπέγραψε σύμβαση με την Αγγλία με την οποία η Ελαφόνησος και η Σαπιέντζα ενώνονταν οριστικά με την Ελλάδα. Ήταν μάλιστα το πρώτο κατοικημένο νησί των Επτανήσων που απελευθερωνόταν από τους Άγγλους αλλά και το πρώτο Κυθηραικό νησί που αποκτούσε της ανεξαρτησία του.

Σημαντική ήταν και η συμβολή της Μάνης στην απελευθέρωση της Ελαφονήσου:

Ο Τζανετάκης, από τη ξακουστή οικογένεια των Γρηγοράκηδων, ίδρυσε το 1837 το συνοικισμό της Ελαφονήσου (παρότι το νησί ανήκε στους Άγγλους) και αυτό τον ισχυρισμό προέβαλαν κυρίως οι Ελληνικές κυβερνήσεις για να διεκδικήσουν το Λαφονήσι. Την ιστορική αυτή επέτειο της ένωσης της Ελαφονήσου με την Ελλάδα γιόρτασε για πρώτη φορά η Ελαφόνησος και ο Σμιγοπέλαγος Πολιτισμός της περιοχής στις 6 Ιουλίου του 2003.

Η ιστορική πλεύση της Ελαφονήσου περιγράφεται λεπτομερώς στο πρώτο ιστορικό βιβλίο της Ελαφονήσου και του Σμιγοπέλαγου Πολιτισμού, «Ελαφονήσι το Σμιγοπέλαγο Νησί», το οποίο υπογράφει ο καθηγητής Κων/νος Μεντής. Στο βιβλίο αυτό παρέχονται αρκετά στοιχεία και αναφέρεται ρητά, για πρώτη φορά, η 6η Ιουλίου ως ιστορική επέτειος της Ελαφονήσου.

Οι ιστορικές αυτές έρευνες και αποκαλύψεις απασχόλησαν Επιστημονικά Συνέδρια, το Λακωνικό, τον Επτανησιακό, τον Ημερήσιο τύπο και τον τύπο του Εξωτερικού, την Τηλεόραση και το θέμα έφθασε μέχρι τη Βουλή με την υπ’ αρ. 474/07.07.2000 ερώτηση.

Μετά από μακροχρόνιο και επίπονο αγώνα (που ήταν ιστορικό, επιστημονικό και πατριωτικό μου χρέος) είχαμε: την υπ’ αριθ. 85/2000 ομόφωνη απόφασή της Κοινότητας της Ελαφονήσου, την υπ’ αριθ. 29/12.3.2001 ομόφωνη απόφασή του Νομαρχιακού Συμβουλίου της Λακωνίας, την προώθηση του θέματος στο Υπουργείο των Εσωτερικών, τη Δ 486/23.8.2002 γνωμοδότηση του Συμβουλίου Επικρατείας, την πρόταση του υφυπουργού των Εσωτερικών, της Δημόσιας Διοίκησης και της Αποκέντρωσης, Λάμπρου Παπαδήμα, και τέλος την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος 54/2003 (ΦΕΚ 59/Α/7.3.2003), με την υπογραφή του Προέδρου της Δημοκρατίας, Κωστή Στεφανόπουλου.