Αγιά Σοφιά: Ολοκληρώθηκε η συνεδρίαση του ΣτΕ – Τις επόμενες ημέρες η απόφαση

Ολοκληρώθηκε η συνεδρίαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) της Τουρκίας για τη μετατροπή της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε τέμενος. Η συνεδρίαση διήρκεσε μόλις 17 λεπτά, ενώ η απόφαση αναμένεται να βγει τις επόμενες 15 μέρες. Υπενθυμίζεται, ότι το δικαστήριο της γειτονικής χώρας κλήθηκε σήμερα να αποφανθεί πάνω σε προσφυγή δύο ΜΚΟ που αιτήθηκαν τη συγκεκριμένη μετατροπή. Το δικαστήριο δεν αποκλείεται να αναβάλλει την απόφαση, χωρίς να μπορεί να προβλεφθεί η τελική έκβαση.

Σε περίπτωση που το Ανώτατο Δικαστήριο κάνει δεκτές τις προσφυγές, η μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τέμενος προϋποθέτει διοικητική απόφαση της κυβέρνησης. Με λίγα λόγια, όλα κρίνονται από το τι θα πει ο πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Τις προηγούμενες ημέρες υπήρξε ένας «πόλεμος» δηλώσεων τόσο από τουρκικής όσο και από ελληνικής πλευράς, σχετικά με το ζήτημα. Με επιστολή της προς τις αντιπροσωπείες των κρατών – μελών της UNESCO, η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, ενημέρωσε για την επιχειρούμενη από την τουρκική κυβέρνηση για την αλλαγή του status της Αγιά Σοφιάς, σχέδιο που αντιβαίνει στην, υπογεγραμμένη και από την Τουρκία, συμφωνία του 1972. «Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι σε καμία περίπτωση η Αγιά Σοφιά δεν πρέπει να απολέσει τον οικουμενικό της χαρακτήρα και να μετατραπεί σε μουσουλμανικό τέμενος», επεσήμανε η κ. Μενδώνη, η οποία τόνισε: «Επιδιώκεται η απομείωση της αξίας και της παγκόσμιας ακτινοβολίας του μνημείου. Ένα μνημείο οικουμενικής αξίας, όπως η Αγιά Σοφιά, εργαλειοποιείται για να εξυπηρετήσει εσωτερικές πολιτικές σκοπιμότητες. Επιχειρείται η επιστροφή των συνθηκών του 15ου αιώνα στον 21ο».

Εν τω μεταξύ και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έκανε ηχηρή παρέμβαση καλώντας την Άγκυρα να διατηρήσει την Αγιά Σοφιά ως μουσείο. «Προτρέπουμε την κυβέρνηση της Τουρκίας να συνεχίσει να διατηρεί την Αγιά Σοφιά ως μουσείο, ως παράδειγμα της δέσμευσής της να σέβεται τις θρησκευτικές παραδόσεις και τη διαφορετική ιστορία που συνέβαλε στην Τουρκική Δημοκρατία και να διασφαλίσει ότι παραμένει προσιτή σε όλους» αναφέρεται στην ανακοίνωση του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο. Στη συνέχεια, η Άγκυρα, μέσω του εκπροσώπου του υπουργείου Εξωτερικών, Χαμί Ακσόι, δήλωσε ότι η κυβέρνηση της χώρας έχει λάβει μέτρα για να προστατεύσει τη θρησκευτική ελευθερία και την ελευθερία των πεποιθήσεων, σημειώνοντας πως οι ελευθερίες αυτές είναι εγγυημένες από το τουρκικό σύνταγμα και τους νόμους, για όλους τους πολίτες χωρίς καμία διάκριση. Ο κ. Ακσόι σημείωσε πως “Η Αγιά Σοφιά  είναι ιδιοκτησία της Τουρκίας, όπως όλα τα πολιτιστικά περιουσιακά στοιχεία που βρίσκονται στη χώρα” σημείωσε ο Ακσόι.

Υπενθυμίζεται, πως αν και την υπόθεση είχε κλείσει με νομικό τρόπο το Σεπτέμβριο του 2018 το Συνταγματικό Δικαστήριο της Τουρκίας, απορρίπτοντας παρόμοιο αίτημα της τουρκικής μη κυβερνητικής οργάνωσης «Σύνδεσμος Προστασίας Ιστορικών Μνημείων και Περιβάλλοντος», το ζήτημα επανέρχεται τώρα στο κατώτερο σε βαθμίδα τουρκικό ΣτΕ. Ο εισαγγελέας του Συμβουλίου ζήτησε τις προηγούμενες ημέρες να απορριφθεί η υπόθεση, αναφέροντας στη σχετική γνωμοδότησή του ότι η χρήση της Αγίας Σοφίας ως μουσείο εμπίπτει στη διακριτική ευχέρεια του κράτους και ότι δεν προκύπτει κάποια παράβαση κατά τη μετατροπή της σε μουσείο. Ωστόσο, η γνωμοδότηση του εισαγγελέα δεν είναι δεσμευτική για το ΣτΕ, γι’ αυτό και το 10ο τμήμα, που ασχολείται με την υπόθεση, επανεξέτασε το αίτημα της αλλαγής του καθεστώτος.