Η πανδημία του κορωνοϊού χτύπησε την πόρτα της Ελλάδας από τις 26 Φεβρουαρίου όταν εντοπίστηκε το πρώτο κρούσμα στη Θεσσαλονίκη. Η πλειοψηφία των πρώτων κρουσμάτων των πρώτων ημερών σχετίζονταν με ανθρώπους που είχαν ταξιδέψει, κυρίως στην Ιταλία, αλλά και στους Αγίους Τόπους στο Ισραήλ. Αμέσως, στις 27 Φεβρουαρίου ακυρώθηκαν όλες οι καρναβαλικές εκδηλώσεις και μέχρι τις 10 Μαρτίου είχαν διαγνωσθεί συνολικά 89 κρούσματα.
Ωστόσο, στις 10 Μαρτίου, λόγω της εμφάνισης κρουσμάτων του ιού σε διάφορες περιοχές της χώρας και λόγω της μη τήρησης των μέτρων περιορισμού από τους πολίτες, αποφασίστηκε το κλείσιμο όλων των εκπαιδευτικών δομών, όλων των βαθμίδων, της χώρας και στη συνέχεια, στις 13 Μαρτίου, η αναστολή λειτουργίας των καφετεριών, μπαρ, μουσείων, εμπορικών κέντρων, αθλητικών εγκαταστάσεων και εστιατορίων. Στις 16 Μαρτίου έκλεισαν και όλα τα εμπορικά καταστήματα.
Η Δαμασκηνιά και η Δραγασιά τα δύο χωριά στην Κοζάνη τέθηκαν σε καραντίνα, ενώ αποφασίστηκε και η καθολική αναστολή όλων των λειτουργιών κάθε δόγματος και θρησκείας. Oι φούρνοι, τα σουπερμάρκετ, τα φαρμακεία, οι ιδιωτικές υπηρεσίες υγείας και ορισμένες ακόμα επιχειρήσεις παραμένουν ανοιχτές. Στις 18 και 19 Μαρτίου ανακοινώθηκε από την κυβέρνηση μια σειρά μέτρων ύψους άνω των 10 δισεκατομμυρίων ευρώ, με σκοπό τη στήριξη της οικονομίας, των επιχειρήσεων και των εργαζομένων.
Από τις 6 το πρωί της 23ης Μαρτίου επιβλήθηκαν σημαντικοί περιορισμοί στην κυκλοφορία και μετακίνηση των πολιτών σε ολόκληρη την επικράτεια, πλην εξαιρέσεων που αφορούν σε όσους κινούνται προς και από την εργασία τους, μετακινούνται για να προμηθευτούν αγαθά πρώτης ανάγκης ή φάρμακα, ή επισκέπτονται γιατρό ή άτομο το οποίο έχει ανάγκη για βοήθεια, μεταξύ άλλων περιπτώσεων.
Κατά την κυκλοφορία τους, εφόσον σχετίζεται με κάποια από τις αποδεκτές εξαιρέσεις, οι πολίτες θα πρέπει να φέρουν την αστυνομική τους ταυτότητα ή το διαβατήριο, καθώς και κάποιου τύπου βεβαίωση αναλόγως του σκοπού μετακίνησης. Στις 4 Απριλίου αποφασίστηκε η παράταση του μέτρου μέχρι τις 27 Απριλίου.
Τα μέχρι τώρα, ενθαρρυντικά στοιχεία, της εξάπλωσης της πανδημίας έχουν βάλει στο τραπέζι των καθημερινών συσκέψεων της κυβέρνησης και το πως η χώρα θα επανέλθει με αργά αλλά σταθερά βήματα στην κανονικότητα.
Είναι χαρακτηριστικό ότι κλιμάκια επιστημόνων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης μελετώντας τα στοιχεία και χρησιμοποιώντας μαθηματικά μοντέλα υποστηρίζουν πως αν διατηρηθεί η παρούσα κατάσταση, χαλάρωση των μέτρων αναμένεται το πρώτο 15νθήμερο Μαΐου. «15 έως 18 Μαΐου θα είναι η ημερομηνία – με βάση το μοντέλο – που μπορούμε να συζητάμε για σταδιακή άρση των μέτρων αποκλεισμού», έχει πει ο καθηγητής του ΑΠΘ, Δημοσθένης Σαρηγιάννης.
Ωστόσο η κυβέρνηση θεωρεί ότι ένα μεγάλο crash test αποτελούν αυτές οι ημέρες και συγκεκριμένα τα στοιχεία που θα φανούν κατά τη διάρκεια της Μ. Εβδομάδας και μέχρι την Τρίτη του Πάσχα, οπότε θα φανεί κατά πόσο οι πολίτες εφάρμοσαν το μέτρο “μένουμε σπίτι” και δεν έφυγαν για τα χωριά τους.
Από εκεί και πέρα κυρίαρχη σκέψη είναι ότι ανά εβδομάδα θα γίνεται η αξιολόγηση κάθε απόφασης ξεχωριστά που σημαίνει ότι για την κυβέρνηση δεν υπάρχει κανέναν ενδεχόμενο απόσυρσης των μέτρων με βάση το χρόνο που εφαρμόστηκαν, αλλά όπως σημειώνει και η εφημερίδα Τα Νέα “ο διακόπτης άρση- επιβολή θα πατιέται ανά πάσα στιγμή.
Σύμφωνα, πάντως με τα πρώτα σχέδια του Μαξίμου στις 27 Απριλίου θα επανεξεταστεί το μέτρο της απαγόρευσης της κυκλοφορίας. Αν συνεχίσουν εικόνες όπως χθες στον Φλοίσβο με εκατοντάδες πολίτες να έχουν βγει για άθληση ή βόλτα με το κατοικίδιό τους και συνωστίζονται μη τηρώντας τις απαιτούμενες αποστάσεις, είναι πάρα πολύ πιθανόν η άρση των ρυθμίσεων κυκλοφορίας να πάρει παράταση. Μέσα στον Μάϊο θα ξεκινήσει η σταδιακή, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν, προετοιμασία κάποιων καταστημάτων, εμπορικών αλλά και εστίασης όπου όμως θα τηρούνται κανόνες ασφαλείας.
Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα αναμένονται να λειτουργήσουν για ένα μικρό χρονικό διάστημα από τον Ιούνιο μέχρι και τέλος Ιουλίου με συμπυκνωμένα ωράρια και Σάββατο. Για τις αθλητικές διοργανώσεις ακόμη δεν έχει αποφασιστεί κάτι συγκεκριμένο ενώ δεν αποκλείεται να δούμε κάποιες τον Αύγουστο. Παράλληλα όπου ενδέχεται να υπάρχει συνωστισμός όπως συναυλίες αυτά θα επανεξεταστούν με πιο πιθανό το σενάριο της αναβολής.
Παράλληλα σε λιμάνια, σταθμούς και αεροδρόμια θα γίνεται έλεγχος των επιβατών και θερμομέτρηση, ενώ ακόμη συζητιέται ο τρόπος με τον οποίο θα ανοίξουν ξενοδοχειακές μονάδες και επιχειρήσεις τουρισμού. Ήδη ομάδες δράσεις σε κάθε υπουργείο ξεχωριστά καταστρώνουν τα επιχειρησιακά τους σχέδια ώστε να παραδοθούν στο κυβερνητικό επιτελείο. «Ήδη αναλύουμε και είμαστε αισιόδοξοι με τα δεδομένα. Πρέπει να έχουμε υπομονή μέχρι το τέλος του μήνα που θα αρχίσουμε να εξετάζουμε τα δεδομένα και αυτό θα εξαρτηθεί από το πόσο θα συμμορφωθεί ο κόσμος.
‘Ηδη μέσα στον Μάιο πιστεύω ότι θα εξετάζουμε ποια μέτρα μπορούμε να πάρουμε πίσω», είπε ο πρόεδρος του ΕΟΔΥ Παναγιώτης Αρκουμανέας, σε συνέντευξή του στον τηλεοπτικό σταθμό ΣΚΑΪ. «Θα ήθελα να ακούσουμε τους ειδικούς και να δούμε τα μοντέλα μας.
Ας μην προτρέχουμε να δούμε τι θα κάνουμε το Μάιο και δημιουργούμε πρόωρες προσδοκίες. Ο κόσμος έχει ανταποκριθεί εντυπωσιακά και γι’ αυτό βλέπουμε την ικανοποιητική εξέλιξη της νόσου στη χώρα μας», υποστήριξε.
Παράλληλα τόνισε ότι ο ΕΟΔΥ συνεχίζει τις ιχνηλατήσεις και «σπάει» καθημερινά αλυσίδες μετάδοσης του ιού. Από το Μάιο οι κινητές μονάδες του ΕΟΔΥ, σύμφωνα με τον κ. Αρκουμανέα, θα ξεκινήσουν τις επιδημιολογικές μελέτες σε όλη τη χώρα και θα προχωρά σε τεστ του πληθυσμού, κυρίως αντισωμάτων.
Την επάνοδό τους ετοιμάζουν αντίστοιχα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Αυστρία
Η Βιέννη σχεδιάζει να επιτρέψει να ξανανοίξουν στις 14 Απριλίου καταστήματα με μη απαραίτητα προϊόντα έκτασης έως και 400 τετραγωνικών μέτρων, καθώς σε καταστήματα ειδών μαστορέματος και με είδη κηπουρικής. Εμπορικά κέντρα, κομμωτήρια και μεγαλύτερα καταστήματα θα ξανανοίξουν από την 1η Μαΐου, με βάση το κυβερνητικό πλάνο, το οποίο μπορεί να τροποποιηθεί αν επιταχυνθούν οι μολύνσεις του ιού. Εστιατόρια και ξενοδοχεία μπορεί να επιστρέψουν σε λειτουργία σταδιακά από τα μέσα Μαΐου, ωστόσο λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί.
Βουλγαρία
Το κοινοβούλιο ψήφισε στις 6 Απριλίου για να χαλαρώσει κάποιους περιορισμούς και απαγορεύσεις που επιβλήθηκαν τον περασμένο μήνα, με τις λαϊκές αγορές να επιτρέπεται να ξαναλειτουργήσουν καθώς να μειωθούν τα πρόστιμα για κάποιες δραστηριότητες.
Τσεχία
Η κυβέρνηση επέτρεψε σε καταστήματα που πωλούν είδη ψυχαγωγικής διασκέδασης ή κατασκευαστικά υλικά και σε μαγαζιά ποδηλάτων να ανοίξουν εκ νέου από τις 7 Απριλίου, ενώ χαλάρωσε περιοριστικούς κανόνες για υπαίθριους χώρους αναψυχής και δραστηριότητες όπως το τρέξιμο ή η το ποδηλασία. Επίσης ενέκρινε τον μετριασμό κάποιων ταξιδιωτικών περιορισμών για άτομα που προβάλλουν «βάσιμους όρους» μετά το Σαββατοκύριακο του Πάσχα και εξετάζει να ξανανοίξει περισσότερα καταστήματα.
Δανία
Η Δανία, μία από τις πρώτες ευρωπαϊκές χώρες που επέβαλε lockdown, θα επιτρέψει την επαναλειτουργία για κέντρα φροντίδας και για σχολεία για μαθητές από την πρώτη έως την πέμπτη τάξη στις 15 Απριλίου. Όλοι οι υπόλοιποι περιορισμοί, όπως η απαγόρευση συναθροίσεων άνω των δέκα ατόμων και το κλείσιμο των καφετεριών, εστιατορίων, γυμναστηρίων και κομμωτηρίων θα ισχύσουν τουλάχιστον μέχρι τις 10 Μαΐου.
Νορβηγία
Το Όσλο ανακοίνωσε στις 7 Απριλίου ότι θα αμβλύνει σταδιακά τα περιοριστικά μέτρα, ξεκινώντας την επαναλειτουργία παιδικών σταθμών στις 20 Απριλίου και των σχολείων για μαθητές από την πρώτη έως την τέταρτη τάξη μια εβδομάδα αργότερα. Το κλείσιμο για κομμωτήρια και ινστιτούτα αισθητικής, καθώς και η επίσκεψη σε ορεινά εξοχικά σπίτια, επίσης θα αρθεί τον Απρίλιο.
Κράτη που εξετάζουν χαλάρωση μέτρων
Φινλανδία
Η κυβέρνηση εξετάζει την άρση των περιορισμών στις μη απαραίτητες μετακινήσεις για την περιοχή γύρω από το Ελσίνκι, αλλά παρέτεινε μέχρι τις 13 Μαΐου τις περισσότερες άλλες απαγορεύσεις που έχει επιβάλλει.
Γερμανία
Το υπουργικό συμβούλιο θα σταθμίσει στις 14 Απριλίου την χαλάρωση των κανόνων αποστασιοποίησης, αφού η Εθνική Επιστημονική Ακαδημία καταθέσει τις συστάσεις της, ανακοίνωσε η καγκελάριος Άγγελα Μέρκελ. Μια «θετική τάση» στην πορεία των μολύνσεων, αν συνεχιστεί, θα επιτρέψει τη συζήτηση μιας σταδιακής επιστροφής στην κανονικότητα μετά τις διακοπές του Πάσχα, δήλωσε στην εφημερίδα Handelsblatt ο υπουργός Υγείας Γενς Σπαν.
Ιρλανδία
Το Δουβλίνο ενδεχομένως να χαλαρώσει τα μέτρα κατ’οίκον περιορισμού και να επιτρέψει σε κάποια καταστήματα να ξανανοίξουν τις ερχόμενες εβδομάδες στο πλαίσιο ενός σταδιακού μετριασμού του lockdown, τόνισε σήμερα ένας ανώτερος υγειονομικός αξιωματούχος
Λιθουανία
Η κυβέρνηση παρέτεινε τα μέτρα απαγόρευσης έως τις 27 Απριλίου. Ωστόσο ο πρωθυπουργός Σαούλιους Σκβερνέλις δήλωσε πως μετά το Πάσχα μπορεί να ξεκινήσει η σταδιακή χαλάρωση των μέτρων, ειδικά για τις μικρές επιχειρήσεις.
Ισπανία
Η κυβέρνηση ανακοίνωσε πως ο περιορισμός μετακινήσεων σε όλη τη χώρα που ισχύει έως τις 26 Απριλίου, πιθανώς να παρατηθεί και τον Μάιο. Κάποιες από τις σκληρότερες απαγορεύσεις ενδέχεται να χαλαρώσουν σταδιακά, με αφετηρία την Κυριακή, αλλά οι πολίτες θα εξακολουθούν να επιτρέπεται να αποχωρούν από τα σπίτια τους μόνο για την εργασία τους, για αγορά τροφίμων και φαρμάκων έως τις 26 Απριλίου.
Ελβετία
Οι αρχές παρέτειναν έως τις 26 Απριλίου τα μέτρα περιορισμών, ανάμεσα σε αυτά οι διασυνοριακοί έλεγχοι, το κλείσιμο σχολείων, μπαρ και εστιατορίων καθώς την απαγόρευση συναθροίσεων πάνω από πέντε ατόμων. Η κυβέρνηση σχεδιάζει να ξεκινήσει την χαλάρωση αυτών στα τέλη Απριλίου.
Ουκρανία
Το Κίεβο ανακοίνωσε επιπλέον απαγορεύσεις για συναθροίσεις και μετακινήσεις ατόμων στις 3 Απριλίου, αλλά την ίδια στιγμή ο πρωθυπουργός Ντένις Σμιγκάλ δήλωσε πως μπορεί να ελαφρύνει κάποιους από τους περιορισμούς αργότερα αυτό το μήνα, ξεκινώντας με την επαναφορά των δημόσιων συγκοινωνιών και να επιτραπεί σε πολίτες να πάνε στις εργασίες τους.
Κράτη που δεν έχουν κάνει συγκεκριμένες ανακοινώσεις χαλάρωσης μέτρων
Κύπρος
Οι ισχύοντες περιορισμοί ισχύουν μέχρι τις 27 Απριλίου. Οι μετακινήσεις εκτός σπιτιού επιτρέπονται μόνο μία φορά την ημέρα και μόνο για συγκεκριμένο σκοπό, ενώ ισχύει απαγόρευση κυκλοφορίας από τις 21:00 το βράδυ έως τις 6:00 το πρωί.
Γαλλία
Η κυβέρνηση είναι πιθανό να επεκτείνει το εθνικό lockdown πέρα από την τρέχουσα προθεσμία της 15ης Απριλίου και ο πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν θα απευθυνθεί διάγγελμα στις 13 Απριλίου για τις νέες αποφάσεις. Οι ισχύοντες κανόνες απαιτούν από τους πολίτες να συμπληρώνουν ένα πιστοποιητικό που να δηλώνει τον λόγο της αποχώρησης από τα σπίτια τους.
Ουγγαρία
Ο πρωθυπουργός Βίκτορ Όρμπαν δήλωσε χθες ότι η γενική απαγόρευση μετακινήσεων παρατείνεται επ ‘αόριστον και η κυβέρνηση θα αναθεωρεί τα μέτρα κάθε εβδομάδα. Οι δημοτικές αρχές της χώρας έχουν την εξουσία να επιβάλλουν πρόσθετους περιορισμούς για την προστασία των τοπικών κοινοτήτων.
Ιταλία
Η κυβέρνηση σχεδιάζει την παράταση του lockdown μέχρι τις 3 Μαΐου, δήλωσαν πριν από λίγα 24ωρα εκπρόσωποι συνδικάτων μετά από συνάντηση τους με τον πρωθυπουργό Τζουζέπε Κόντε. Ο περιορισμός μετακινήσεων, το κλείσιμο των περισσότερων ιταλικών επιχειρήσεων και η αποτροπή των ανθρώπων να φεύγουν από τα σπίτια τους εκτός αν πρόκειται για βασικές ανάγκες, λήγει στις 13 Απριλίου. Κάποιες εργοστασιακές εγκαταστάσεις ωστόσο μπορεί να ανοίξουν πριν από τα τέλη Απριλίου, εφόσον το επιτρέπουν οι υγειονομικές συνθήκες.
Πολωνία
Σύμφωνα με το ιδιωτικό ραδιοφωνικό δίκτυο RMF, η Βαρσοβία σχεδιάζει να διατηρήσει τους περιορισμούς τουλάχιστον μέχρι τις 20 Απριλίου. Χθες, η κυβέρνηση παρέτεινε το κλείσιμο σχολείων και επιχειρήσεων και διέταξε τους πολίτες να καλύπτουν το στόμα και τη μύτη τους όταν εγκαταλείπουν το σπίτι τους από τις 16 Απριλίου.
Πορτογαλία
Η κυβέρνηση ανέφερε ότι οι περιορισμοί θα παραμείνουν μέχρις ότου «ο κίνδυνος μετάδοσης τεθεί υπό έλεγχο», με τα σχολεία να παραμένουν κλειστά για το υπόλοιπο ακαδημαϊκό έτος. Η κατάσταση εθνικής έκτακτης ανάγκης παρατάθηκε για τελευταία φορά μέχρι τις 17 Απριλίου, με το κλείσιμο όλων των μη βασικών υπηρεσιών και οι πολίτες διατάχθηκαν να μείνουν σπίτι.
Ρουμανία
Ο πρόεδρος Κλάους Γιοχάνις παρέτεινε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης για ακόμη 30 μέρες έως τα μέσα Μαΐου.
Ρωσία
Οι εργαζόμενοι δεν επιτρέπεται να δουλεύουν σε γραφεία έως τις 30 Απριλίου. Οι περιορισμοί διαφέρουν από περιοχή σε περιοχή, ενώ βρίσκεται σε ισχύ ενός καθεστώς γενικής αυτό-απομόνωσης.
Σλοβακία
Δεν έχει ανακοινωθεί ακόμη καμία χαλάρωση των μέτρων και η κυβέρνηση επέβαλε επιπλέον περιορισμούς για το διάστημα μεταξύ 8 Απριλίου και 13 Απριλίου για να περιορίσει τα ταξίδια εντός της χώρας κατά τη διάρκεια των διακοπών του Πάσχα.
Σουηδία
Με την κανονική ζωή να μην έχει διαταρραχθεί με δραστικά μέτρα, δεν υπάρχει συζήτηση για χαλάρωση των σημερινών περιορισμών. Αυτοί περιλαμβάνουν απαγόρευση επισκεπτηρίου σε γηροκομεία, απαγόρευση συναθροίσεων άνω των 50 ατόμων και την μεταφορά της ανώτατης εκπαίδευσης σε διαδικτυακά μαθήματα. Οι αρχές έχουν επίσης ενθαρρύνει τους πολίτες να εργάζονται από το σπίτι και να αποφεύγουν περιττά ταξίδια. Τα σχολεία πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης παραμένουν ανοικτά και τα εστιατόρια και τα μπαρ προσφέρουν περιορισμένες υπηρεσίες.
Ολλανδία
Η κυβέρνηση αποφάσισε να παρατείνει τα μέτρα περιορισμού που περιλαμβάνουν κλείσιμο μπαρ, εστιατορίων, αθλητικών εγκαταστάσεων, κέντρων παιδικής φροντίδας και άλλων τοποθεσιών μέχρι τις 28 Απριλίου και θα ενημερώσει για τα περαιτέρω σχέδια της κατά την εβδομάδα που προηγείται της εν λόγω προθεσμίας.
Τουρκία
Η χώρα προχώρησε αιφνιδιαστικά σε καθολική διήμερη απαγόρευση από τα μεσάνυχτα της Παρασκευής προκαλώντας σκηνές πρωτοφανούς πανικού, έντασης, συνωστισμού και κυκλοφοριακού χάους που εκτυλίχτηκαν λίγο πριν τα μεσάνυχτα της Παρασκευής 10ης Απριλίου σε μεγάλες πόλεις της Τουρκίας.
Ηνωμένο Βασίλειο
Η κυβέρνηση τόνισε ότι δεν αναμένει να μπορέσει να συμπεράνει μέχρι το τέλος της επόμενης εβδομάδας εάν οι μολύνσεις και οι εισαγωγές σε νοσοκομεία έχουν ήδη κορυφωθεί και τα μέτρα θα παραμείνουν έως έχουν μέχρι να υπάρξουν αποδείξεις ότι η κορύφωση έχει περάσει.