Μία από τις παράπλευρες απώλειες της πανδημίας του κορωνοϊού είναι ότι κατέδειξε πως η παγκοσμιοποίηση των ιών δεν αντιμετωπίζεται με τις νεοφιλελεύθερες ιδεοληψίες περί λειτουργίας της ελεύθερης αγοράς.
Είναι σαφές ότι μόνο το δημόσιο σύστημα υγείας της χώρας μας, έστω και καταπονημένο μπορεί να σηκώσει το βάρος της αντιμετώπισης. Το κατάλαβε απρόθυμα και η νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση Μητσοτάκη η οποία αφού αξιολόγησε ως προτεραιότητα την καταστολή και προσέλαβε τον περασμένο Σεπτέμβριο 1500 ειδικούς φρουρούς για να κάνουν βόλτες στα Εξάρχεια, τώρα τρέχει να καλύψει τα κενά στο δημόσιο σύστημα υγείας. Φάνηκε δε και πόσο ανεδαφικά ήταν τα όσα έλεγε προεκλογικά για την ενίσχυση της ιδιωτικής υγείας.
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="801" width="1200" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
Για να μην μείνουμε στα καθ ημάς, ακόμη και στις ΗΠΑ, ο Τραμπ αποδέσμευσε 8,5 δις δολάρια για την προστασία του αμερικανικού πληθυσμού, που φυσικά δεν μπορεί να προσφέρει η απελευθερωμένη αγορά υγείας μετά την αποδόμηση του Obamacare. Στην Κίνα έβαλαν κατά μέρος τις αγοραίες αντιλήψεις τους και έχτισαν νοσοκομείο μέσα σε δέκα ημέρες για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.
Αλλά ακόμη και στην οικονομία, ο ιδιωτικός τομέας καταρρέει, τα ποντίκια φεύγουν πανικόβλημα και τα αρπακτικά κάνουν πάρτυ στα χρηματιστήρια. Είναι πάλι ο δημόσιο τομέας είτε κρατικός είτε υπερκρατικός, στην περίπτωση πχ της ΕΚΤ, που ετοιμάζονται να ρίξουν δισεκατομμύρια για να περιορίσουν την καταστροφή και να στηρίξουν τις οικονομίες και τις κοινωνίες. Αν αφήνονταν η αντιμετώπιση της κρίσης στις αγορές μπορούμε με ασφάλεια να προβλέψουμε ότι πρώτα θα μαζεύαμε πτώματα στους δρόμους από την ασθένεια και μετά δεν θα είχαμε τι να κάνουμε τους φτωχούς και τους οικονομικά κατεστραμένους της κρίσης. Και φυσικά μόνο αν ανατραπεί ο νεοφιλελεύθερος κανόνας των ισοσκελισμένων προυπολογισμών και της ασφυκτικής δημοσιονομικής πειθαρχίας μπορεί να αποφευχθούν τα χειρότερα και να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση στο ξεκίνημά της.
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="799" width="1200" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
Όχι φυσικά ότι έχουμε ψευδαισθήσεις ότι οι νεοφιλελεύθεροι θα διδαχθούν κάτι. Όπως άλλωστε δεν διδάχθηκαν και στην κρίση του 2008. Αφού προκάλεσαν με την πλήρη απελευθέρωσή τους παγκόσμια οικονομική κρίση, κατέφυγαν πανικόβλητοι στα κράτη για να σώσουν την κατάσταση και να επανέλθουν στις γνωστές ιδεοληπτικές ασυναρτησίες τους σαν μην είχε μεσολαβήσει τίποτε. Ξανά τα ίδια, απελευθερώσεις, απορρυθμίσεις, δημοσιονομικοί περιορισμοί και ένταση της καταστολής. Οι υπαίτιοι της κρίσης μάλιστα στελέχη των τραπεζών και των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων αμείφθηκαν με μπόνους από τους φόρους των πολλών για την αποτυχία τους. Γιατί αυτό τελικά είναι ο νεοφιλελευθερισμός όπως το έχει περιγράψει παραστατικότατα ο Κώστας Γαβράς στο Le Capital το σύστημα που παίρνει από τους φτωχούς και τα δίνει στους πλούσιους, για να μπορούν να συνεχίσουν το πάρτυ τους.
ΥΓ. Για να προλάβουμε τους κακοπροαίρετους δεν ισχυριζόμαστε ότι το σύστημα της κρατικά κατευθυνόμενης οικονομίας είναι αποτελεσματικό. Αλλά η απαραίτητη μείξη και λελογισμένη παρέμβαση του κράτους είναι μέχρι στιγμής η μόνη απάντηση που έχει δοθεί από την πολιτική και την επιστήμη. Κάτι που φαίνεται να μην αντιλαμβάνεται ο Έλληνας πρωθυπουργός ο οποίος πριν καλά καλά δει ποιο θα είναι το μέγεθος της καταστροφής έσπευσε να πει ότι η κρίση δεν αποτελέσει άλλοθι για αναστολή των μεταρρυθμίσεων αλλά για ενίσχυση. Και φυσικά εννοεί περισσότερο νεοφιλελευθερισμό…