Όταν ο Λόρδος Μπέητεν Πάουελ του Γκίλγουελ υπηρετούσε ως Ίλαρχος στον Αγγλικό Στρατό των Ινδιών το 1884, αντιλήφθηκε ότι η εκπαίδευση των στρατιωτών του χώλαινε, καθώς δεν είχαν καλή στρατιωτική διαπαιδαγώγηση. Με το θέμα αυτό ασχολήθηκε πολύ και, το 1889 εξέδωσε σχετικό φυλλάδιο, το οποίο ονόμασε “Βοήθημα για τους ανιχνευτές του Στρατού” (Aid to Scoutmastersip). Τον επόμενο χρόνο οι Άγγλοι βρέθηκαν σε εμπόλεμη κατάσταση στη Νότια Αφρική (Πόλεμος των Μπόερς).
Ο Μπέηντεν – Πάουελ υπηρετούσε ως φρούραρχος της πόλης Μαϊφκινγκ, έχοντας λάβει το βαθμό του Στρατηγού. Η πόλη του πολιορκήθηκε από τους Μπόερς και διέθετε δύναμη μόνον 700 ανδρών της Αστυνομίας και εθελοντών. Τότε ο Πάουελ κάλεσε τα παιδιά της πόλης να βοηθήσουν στις δευτερεύουσες στρατιωτικές εργασίες. Η βοήθεια αυτή ήταν τόσο χρήσιμη, που ο Στρατηγός σκέφτηκε την παροχή συστηματικής εξωσχολικής εκπαίδευσης στους νέους, ώστε να αποκτούν ικανότητες και δεξιότητες που θα τους βοηθούσαν να αντεπεξέλθουν στις δυσκολίες της ζωής.
Το 1907 έθεσε την ιδέα του σε εφαρμογή, δημιουργώντας μια εκπαιδευτική κατασκήνωση στο νησί Μπράουνσι της Αγγλίας. Είχε γεννηθεί στις 22 Φεβρουαρίου του 1857 στο Λονδίνο. Από το 1926 η ημέρα γέννησης του Λόρδου Μπέητεν γιορτάζεται ως η ημέρα σκέψης και προσκοπισμού. Την ημέρα αυτή οι Πρόσκοποι συλλογίζονται για τις αξίες των οργανώσεών τους, αποστέλλουν τις ευχές σε όλους όσοι ανήκουν στη μεγάλη αυτή παγκόσμια οικογένεια και πραγματοποιούν εράνους για να βοηθήσουν προσκόπους και οδηγούς σε φτωχές χώρες. Περισσότερα από 50.000.000 μέλη σε 220 χώρες σε όλο τον κόσμο γιορτάζουν την ημέρα γέννησης του ιδρυτή της Προσκοπική Κίνησης.
Προσκοπισμός και Ελλάδα
Η Ελλάδα υπήρξε μία από τις πρώτες χώρες που εφάρμοσε τον Προσκοπισμό. Το 1910 ο Αθανάσιος Λευκαδίτης ιδρύει την πρώτη ομάδα προσκόπων. Λίγους μήνες μετά τη δημιουργία της πρώτης ομάδας Προσκόπων από μαθητές του Λυκείου Μακρή ανέλαβαν το έργο της οργάνωσης του ελληνικού προσκοπισμού μαζί με τον Αθανάσιο Λευκαδίτη οι Κ. Μελάς, Νικ. Πασπάτης, Φ. Χρυσοβελόνης και Γ. Πανάς. Αυτοί οι πέντε θεωρούνται ιδρυτές της Κίνησης του Προσκοπισμού στην Ελλάδα.
Μέσω της Ελλάδας ο Προσκοπισμός επεκτάθηκε και στην Κύπρο. Ηγετικές μορφές του υπήρξαν καθηγητές και διευθυντές σχολείων. Οι Ομάδες της Κύπρου υπάγονταν στο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων (ΣΕΠ). Το 1931 λόγω της εξέγερσης των Ελλήνων του νησιού και τα αυστηρά μέτρα που λήφθηκαν, υποχρεώθηκαν να υπαχθούν στο Βρετανικό Σώμα. Μετά την ανεξαρτησία του νησιού (1960) λειτουργούν ως ανεξάρτητο Σώμα, με την επωνυμία Σώμα Προσκόπων Κύπρου (ΣΠΚ).
Στην Ελλάδα, αρμόδιος φορέας είναι το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων που συστάθηκε το 1917 και εδρεύει στην Αθήνα. Έχει χαρακτήρα κοινωφελή, μη κερδοσκοπικό και εποπτεύεται από το Υπουργείο Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων.
Ο ελληνικός προσκοπισμός βίωσε και την πιο αιματηρή πτυχή του παγκόσμιου προσκοπισμού. Μικρασιάτες πρόσκοποι σφαγιάστηκαν από Τούρκους το έτος 1919 στο Αϊδίνιο Μικράς Ασίας και το 1922 στα Σώκια και στην Κάτω Παναγιά Μικράς Ασίας.
Η δράση του Σώματος Ελλήνων Προσκόπων
Το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων σήμερα αριθμεί περισσότερα από 25.000 μέλη και μετρά έναν αιώνα συνεχούς δράσης στην πατρίδα μας. Μέσα από τα 320 Προσκοπικά Συστήματα που δρουν στην επικράτεια, ο Προσκοπισμός έχει υποστηρίξει την ανάπτυξη χιλιάδων νέων, συμβάλλοντας στη δημιουργία ενεργών πολιτών, που πρεσβεύουν μια θετική αλλαγή: τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου.
Η Προσκοπική Κίνηση απασχολεί παιδιά, εφήβους και νέους από 7 μέχρι 26 ετών, που χωρίζονται σε τέσσερις Κλάδους ανάλογα µε την ηλικία τους.
- Λυκόπουλα από 7 έως 11 ετών
- Πρόσκοποι από 11 έως 15 ετών
- Ανιχνευτές από 15 έως 18 ετών
- Προσκοπικό Δίκτυο από 18 έως 26 ετών
Και οι τέσσερις Κλάδοι λειτουργούν µε την επίβλεψη και την ευθύνη εκπαιδευμένων ενηλίκων εθελοντών που τους βοηθούν ν’ ανακαλύπτουν τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντά τους και να διαπαιδαγωγούνται στη συνεργασία και την υπευθυνότητα.
Το Σώμα Ελλήνων Προσκόπων είναι µία σύγχρονη Κίνηση για τους σημερινούς νέους, τους αυριανούς πολίτες. Αγκαλιάζει όλα τα σύγχρονα προβλήματα της νεολαίας µας. Από την εκπαίδευση μέχρι την ανεργία και από τα ναρκωτικά μέχρι την προστασία του περιβάλλοντος.
- Πολιτική για την Προστασία του Παιδιού
- Διακήρυξη για το Σεβασμό των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
- Διακήρυξη για τον Εθελοντισμό