Παγκόσμια ημέρα γάμου

Παγκόσμια ημέρα γάμου η σημερινή και τα απανταχού ζευγάρια σε ολόκληρο τον κόσμο γιορτάζουν την σημερινή ημέρα η οποία καθιερώθηκε όταν ένα ζευγάρι από το Μπατόν Ρουζ της Λουϊζιάνας το 1981, πρότεινε στο δήμαρχο, τον κυβερνήτη και τον τοπικό Επίσκοπο, να κηρύξουν την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου ως Ημέρα του Γάμου, κάτι σαν δύο σε ένα δηλαδή. Η ιδέα άρεσε και από το 1983 απέκτησε την αυτονομία της και γιορτάζεται τη δεύτερη Κυριακή του Φεβρουαρίου, κυρίως στην Αμερική αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο ενώ μόλις το 1993 ο Πάπας Ιωάννης Παύλος ΙΙ ευλόγησε την Παγκόσμια Ημέρα του Γάμου.

Σε μια εποχή που τα διαζύγια πυκνώνουν το να είναι κανείς ερωτευμένος μέσα στο γάμο του είναι από μόνο του ένα σημαντικό γεγονός που απαιτεί να το γιορτάσει. Και δεν έχει σημασία που η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου πλησιάζει. Λίγα γλυκά, μερικά όμορφα φρέσκα λουλούδια, ένα γλυκό φιλί ίσως είναι και αρκετά για ένα ανδρόγυνο να γιορτάσει την σημερινή ημέρα.  Και ας μην ξεχνάμε ότι ο γάμος είναι ένας μαραθώνιος και όχι 100αρι.

Όπως μας πληροφορεί η wikipedia, γάμος ονομάζεται η τελετή με την οποία συνιστάται και αναγνωρίζεται μια νόμιμη γενετήσια ένωση που θα οδηγήσει στη δημιουργία μιας οικογένειας. Πρόκειται για μια διαβατήρια τελετουργία που σφραγίζει το πέρασμα του ατόμου από μια κατάσταση σε μια άλλη. Επίσης ο όρος δηλώνει όχι μόνο τη σύναψη αλλά και την ήδη συστημένη νόμιμη γενετήσια ένωση.

Έτσι πρόκειται για ένα θεσμό ο οποίος προσδιορίζεται ως η κοινωνικά αναγνωρισμένη ένωση δύο προσώπων. Ο γάμος είναι ένας ζωτικός θεσμός για την κοινωνία: οι άγαμοι και τα άτεκνα ζευγάρια λίγο πολύ περιθωριοποιούνταν και περιθωριοποιούνται ή δεν χαίρουν καμίας εκτίμησης σε διάφορες κοινωνίες.

Αρχαία Ελλάδα

Η γυναίκα στους Αρχαϊκούς χρόνους για να παντρευτεί έπρεπε να βρίσκεται στην εφηβική ηλικία. Αφού γνωστοποιήτο δημόσια η βούληση του πατέρα να παντρέψει την κόρη του, έρχονταν οι υποψήφιοι γαμπροί στο σπίτι της νύφης κομίζοντας δώρα στη νύφη και στον πατέρα της. Φιλοξενούνταν και συμμετείχαν σε γεύμα. Επρόκειτο για μια πρώτη φάση γνωριμίας και συναγωνισμού μεταξύ των υποψήφιων γαμπρών. Όταν ο πατέρας επέλεγε τον μελλοντικό γαμπρό του, ο τελευταίος έδιδε δώρα στον πεθερό του. Κι ο πεθερός έδινε προίκα, τα ‘’μείλια’’. Πραγματοποιείτο ένα συμπόσιο πριν την μεταφορά της νύφης από το πατρικό της στο σπίτι του συζύγου της, συμπόσιο που ονομαζόταν ‘’ειλαπίνη’’. Η μεταφορά της νύφης στη νέα εστία της γινόταν με άρμα και τιμητική συνοδεία, τουλάχιστον στις πλούσιες οικογένειες. Για τη μεταφορά της νυφης επιλέγονταν ιδιαίτερα ευνοϊκές ημέρες του μήνα, ο Ησίοδος συμβουλεύει να γίνονται την τέταρτη αυτού.

Η διατύπωση της γαμήλιας τελετής στην αρχαία Αθήνα ήταν: – ‘’Δίδω αυτή τη γυναίκα για την αναπαραγωγή νόμιμων παιδιών’’ -‘’Δέχομαι’’ -Και (π.χ) τρία τάλαντα προίκα -Είμαι ικανοποιημένος Ο γάμος θεωρείτο τελεσμένος με την καταβολή προίκας [5] Συνήθως η νύφη ήταν 12-16 ετών και ο γαμπρός 24-30, δηλαδή η μεταξύ τους διαφορά ήταν 12-14 χρόνια. Ένας σημαντικός παράγοντας για το γάμο σε τόσο νεαρή ηλικία ήταν και η ανησυχία για την εγγύηση της αγνότητας της νύφης.

Τελετουργικό

Το τελετουργικό του γάμου στην αρχαία Αθήνα συνίστατο στη μετάβαση της αρραβωνιασμένης από το σπίτι του πατέρα της στο σπίτι του άντρα της. Οι καθιερωμένοι θρησκευτικοί τύποι δεν αποσκοπούσαν στην αισθητοποίηση της ψυχικής ένωσης των παντρεμένων αλλά ήταν προσανατολισμένες στην υλική ευημερία της οικογένειας και την γονιμότητα της γυναίκας. Οι Αθηναίοι προτιμούσαν να παντρεύονται στον μήνα Γαμηλιώνα (Ιανουάριο) οπότε εορταζόταν και ο γάμος του Δία και της Ήρας.

Οι γαμήλιες τελετές ήταν τρεις: τα προτέλεια ή προαύλεια ο κύριος γάμος και τα επαύλεια. Στα ’’προτέλεια’’ η κόρη εγκατέλειπε τη ζωή του κοριτσιού αφιερώνοντας τα παιχνίδια της στην Άρτεμη. Ακολουθούσε θυσία στον Δία τέλειο, στην Ήρα τελεία, στην Αφροδίτη, στην Πειθώ, στην Άρτεμη, στις Νύμφες, και στις Μούσσες.

Την ίδια ημέρα γινόταν και το λουτρό της νύφης και του γαμπρού, αφού συνοδεία μετέφερε το νερό από την πηγή ή το ποτάμι της πόλεως (πηγή Καλλιρρόη). Η ευχή για παιδοποιία συνόδευε το λουτρό του γαμπρού την ημέρα του γάμου τα σπίτια της νύφης και του γαμπρού ήταν στολισμένα με στεφάνια από φύλλα ελιάς και δάφνης.

Γεύμα παρέθετε ο πατέρας της νύφης και παρακάθονταν σε αυτό η νύφη σκεπασμένη με πέπλο μαζί με τις γυναίκες. Ανάμεσα στους καλεσμένους κυκλοφορούσε ένα παιδί με τους δύο γονείς του στη ζωή και μοίραζε ψωμί στους συνδαιτυμόνες επαναλαμβάνοντας κάθε φορά τη φράση, ‘’ξέφυγα από το κακό και βρήκα το καλύτερο’’-ευχή για μια προς το καλύτερο μεταβολή της ζωής.

Η νύφη ήταν ντυμένη με φορέματα διάδημα και πέπλο που κάλυπτε το πρόσωπο κι ο γαμπρός ντυμένος με λευκά και στεφανωμένος. Τα εδέσματα που καταναλώνονταν στο γάμο ήταν μεταξύ άλλων κρέας και κρασί και για γλυκό ένα παρασκεύασμα από αλεύρι μέλι και σουσάμι, σύμβολο αφθονίας και γονιμότητας. Ο γάμος επικυρωνόταν από τη στιγμή που ο γαμπρός έπιανε τη νύφη από το χέρι.