Αφιερωμένο στα Θεοφάνεια είναι το σημερινό doodle της Google που μας στέλνει της ευχές της για τη σημερινή μεγάλη ημέρα του Χριστιανισμού. Η 6η Ιανουαρίου σημαίνει την εορτή των Θεοφανείων, με την οποία ολοκληρώνεται και ο δωδεκαήμερος κύκλος των Χριστουγέννων, και ως εκ τούτου η Google κινείται στο πνεύμα των ημερών.
Συγκεκριμένα, η Google μάς εύχεται «Καλές γιορτές» με το σημερινό (06/01) Doodle της, στο οποίο τρία αναμμένα κεριά έχουν κεντρική θέση στο λογότυπο της εταιρείας σε κίτρινο φόντο. Το όνομα των Θεοφανείων προήλθε από τη φωνή του Θεού που ακούστηκε στη Γη, προκύπτει δηλαδή από την φανέρωση των τριών προσώπων της Αγίας Τριάδας που συνέβη σύμφωνα με τρεις σχετικές ευαγγελικές περικοπές.
Η εορτή των Θεοφανείων λέγεται επίσης και Επιφάνια και Φώτα ή Φωτά (ή Εορτή των Φώτων), καθώς όπως λέει στο τέλος το Απολυτίκιο της Εορτής, ήλθε ο Χριστός για να φωτίσει τον κόσμο, μπολιάζοντάς τον και πνευματικά δια του Βαπτίσματος και του Χρίσματος. Το πότε καθιερώθηκε να εορτάζεται η μνήμη του γεγονότος της Βάπτισης του Ιησού δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα. Φαίνεται όμως ότι αναφάνηκε πολύ νωρίς στη πρώτη Εκκλησία των Χριστιανών.
Κατά τις ευαγγελικές περικοπές στις αρχές του 30ου έτους της ηλικίας του Ιησού, ο Ιωάννης (ο Πρόδρομος), γιος του Ζαχαρία και της Ελισάβετ, ο επιλεγόμενος στη συνέχεια Βαπτιστής, που ήταν 6 μήνες μεγαλύτερος του Χριστού, και διέμενε στην έρημο, ασκητεύοντας και κηρύττοντας το βάπτισμα μετανοίας, βάπτισε με έκπληξη και τον Ιησού στον Ιορδάνη ποταμό. Κατά δε τη στιγμή της Βάπτισης κατέβηκε από τον ουρανό το Άγιο Πνεύμα υπό μορφή περιστεράς στον Ιησού και ταυτόχρονα από τον ουρανό ακούσθηκε φωνή που έλεγε ότι: Ούτος εστίν ο Υιός μου ο αγαπητός εν ω ευδόκησα”. Η φράση αναφέρεται στα ευαγγέλια του Ματθαίου, του Μάρκου και του Λουκά, ενώ απουσιάζει από αυτό του Ιωάννη.
Αυτή δε είναι και η μοναδική φορά της εμφάνισης, στη Γη, της Αγίας και ομοουσίου και αδιαιρέτου Τριάδος υπό του πλήρους «μυστηρίου» της Θεότητας. Τα Θεοφάνεια ονομάζονται έτσι επειδή η φωνή του Θεού ακούστηκε στη γη. Για αυτό ονομάστηκαν έτσι Θεό+Φάνεια. Ο Θεός φάνηκε στην γη, Θεός+φάνηκε.
Το πότε καθιερώθηκε να εορτάζεται η μνήμη του γεγονότος της Βάπτισης του Ιησού δεν είναι γνωστό με βεβαιότητα. Φαίνεται όμως ότι αναφάνηκε πολύ νωρίς στη πρώτη Εκκλησιά των Χριστιανών. Ο Κλήμης ο Αλεξανδρεύς (Στρωμ. βιβλ. α΄) αναφέρει πως κάποιοι αιρετικοί, οι περί τον Βασιλείδη γνωστικοί στις αρχές του Β΄ αιώνα εόρταζαν την ημέρα της Βάπτισης του Κυρίου «προδιανυκτερεύοντες» και ότι η εορτή αυτή γινόταν κατ΄ άλλους μεν στις 6 Ιανουαρίου, κατ΄ άλλους στις 10 Ιανουαρίου. Κατά δε τον 3ο αιώνα η εορτή φαίνεται κοινότατη σε όλη την Χριστιανική Εκκλησία.
Τα έθιμα των Θεοφανείων
Στην Ελλάδα, αλλά και στις χώρες όπου υπάρχουν απόδημοι Έλληνες, τα έθιμα των Θεοφανείων είναι τα εξής:
Τα παιδιά τη παραμονή της εορτής και την επόμενη ημέρα λένε τα Κάλαντα Φώτων.
Tο “πιάσιμο του Σταυρού” από κολυμβητές, τους Βουτηχτάδες. Αυτός που πιάνει το Σταυρό αφού πρώτα το φιλήσει το περιφέρει στις οικίες και λαμβάνει πλούσια δώρα.
O Αγιασμός των οικιών από τους ιερείς,
Tο «Πλύσιμο» των εικόνων και
O χορός των καλικάντζαρων.
Εορτολόγιο Θεοφανείων
Μεγάλη ημέρα η σημερινή με πάρα πολλούς να έχουν την ονομαστική τους γιορτή. Έτσι σύμφωνα με το εορτολόγιο σήμερα σήμερα 6 Ιανουαρίου γιορτάζουν οι εξης: Φώτιος, Φώτης, Φωτεινός, Φώτις, Φωτεινή, Φανή, Φένια, Φώτω, Φώφη, Φωτούλα, Φαίη, Φωφώ,Θεοφάνης, Φάνης, Θεοφανία, Φάνια, Φανή, Φένια, Φανούλα ,Ιορδάνης, Ντάνης, Δάνης, Ιορδάνα, Ντάνα, Δάνα,Ουρανία, Ράνια,Περιστέρα,Θεοπούλα, Θεόπη
Αργίες του 2020
Η ημέρα των Θεοφανείων, μάλιστα, είναι δημόσια αργία και ας θυμηθούμε τις υπόλοιπες αργίες για το 2020:
- Θεοφάνεια: Δευτέρα, 6 Ιανουαρίου 2020
- Καθαρά Δευτέρα: Δευτέρα, 2 Μαρτίου 2020
- Ευαγγελισμός Θεοτόκου: Τετάρτη, 25 Μαρτίου του 2020
- Κυριακή του Πάσχα: Κυριακή, 19 Απριλίου 2020
- Δευτέρα του Πάσχα: Δευτέρα, 20 Απριλίου 2020
- Πρωτομαγιά: Παρασκευή, 1 Μαΐου 2020
- Αγίου Πνεύματος: Δευτέρα, 8 Ιουνίου 2020
- Κοίμηση της Θεοτόκου: Σάββατο, 15 Αυγούστου 2020
- 28η Οκτωβρίου: Τετάρτη, 28 Οκτωβρίου 2020
- Χριστούγεννα: Παρασκευή, 25 Δεκεμβρίου 2020
- Δεύτερη ημέρα Χριστουγέννων: Σάββατο, 26 Δεκεμβρίου 2020