Ευρωπαϊκή Ένωση: Η Σύνοδος Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης τάχθηκε ομόφωνα και απερίφραστα στο πλευρό της Ελλάδας και της Κύπρου, τονίζοντας πως η συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης είναι παράνομη, ενώ ταυτόχρονα καταδίκασε την τουρκική προκλητικότητα και επανέφερε το ζήτημα των κυρώσεων κατά της Τουρκίας, προσφέροντας στην ελληνική κυβέρνηση την αποκαλούμενη «ομπρέλα» για τις περαιτέρω ενέργειές της απέναντι στις προκλήσεις και την παραβατικότητα της Άγκυρας.
Το λεγόμενο μνημόνιο κατανόησης Άγκυρας-Τρίπολης «παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται προς το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να έχει νομικά δεσμευτικές συνέπειες για τρίτα κράτη», τονίζεται στο κείμενο συμπερασμάτων της Συνόδου Κορυφής.
Πιο συγκεκριμένα η αναφορά του Συμβουλίου στην παράγραφο 19 του κειμένου συμπερασμάτων:
«Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο υπενθυμίζει τα προηγούμενα συμπεράσματά του σχετικά με την Τουρκία της 22ας Μαρτίου και της 20ής Ιουνίου. Επαναβεβαιώνει τα συμπεράσματά του της 17ης και 18ης Οκτωβρίου σχετικά με τις παράνομες γεωτρήσεις της Τουρκίας στην Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη της Κύπρου. Το μνημόνιο συμφωνίας Τουρκίας-Λιβύης για την οριοθέτηση των θαλάσσιων δικαιοδοσιών στη Μεσόγειο Θάλασσα παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συμμορφώνεται με το δίκαιο της θάλασσας και δεν μπορεί να παράγει νομικές συνέπειες για τα τρίτα κράτη. Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο επιβεβαιώνει χωρίς αμφιβολία την αλληλεγγύη του στην Ελλάδα και στην Κύπρο σχετικά με αυτές τις ενέργειες της Τουρκίας».
«Εκφράσαμε την πλήρη υποστήριξή μας στην Κύπρο και στην Ελλάδα», δήλωσε μετά το τέλος του δείπνου των ηγετών των χωρών-μελών της ΕΕ σε συνέντευξη Τύπου ο νέος πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, επιβεβαιώνοντας το θετικό κλίμα που υπήρχε για τις ελληνικές θέσεις στις Βρυξέλλες. Σε ό,τι αφορά την μετανάστευση, συνέχισε, πρέπει να διατηρήσουμε αυτή την συνεργασία με την Τουρκία. «Πρέπει να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε με αυτή την σημαντική χώρα στο μέλλον» σημείωσε ο κ. Μισέλ, στην πρώτη του επίσημη εμφάνιση ως πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που διαδέχθηκε τον Ντόναλντ Τουσκ.
«Διπλωματικά “τείχη” της Ευρώπης απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα»
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ζήτησε και έλαβε κατά τη διάρκεια του δείπνου των ηγετών της Συνόδου Κορυφής την πλήρη και ομόφωνη στήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα, η οποία αποτυπώθηκε στο κείμενο των Συμπερασμάτων που θα δοθεί στη δημοσιότητα μετά το πέρας της Συνόδου, όπως δήλωσαν στο ΑΠΕ-ΜΠΕ κυβερνητικές πηγές. O πρωθυπουργός, κατά τις ίδιες πηγές, ενημέρωσε τους ηγέτες για τις τουρκικές ενέργειες και για το γεγονός ότι η «συμφωνία» Λιβύης – Τουρκίας είναι άκυρη και δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα κατά το Διεθνές Δίκαιο. Τόσο ως προς το περιεχόμενό της, αφού καταπατά τα δικαιώματα των ελληνικών νησιών σε θαλάσσιες ζώνες, κατά παράβαση του Διεθνούς Δικαίου της θάλασσας, όσο και ως προς τη διαδικασία, καθώς το λιβυκό κοινοβούλιο δεν την έχει εγκρίνει.
Στο δείπνο, ανέφεραν οι πηγές, κοινός τόπος μεταξύ των ηγετών ήταν ότι οι ενέργειες αυτές είναι αντίθετες με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS). Η Ελλάδα στο πλαίσιο των διπλωματικών της ενεργειών το προηγούμενο διάστημα ήδη ζήτησε στο Συμβούλιο Εξωτερικών Υποθέσεων (9η Δεκεμβρίου) τη ρητή καταδίκη από πλευράς της ΕΕ της «συμφωνίας» Λιβύης – Τουρκίας, την αναγνώριση ότι αυτή η άκυρη συμφωνία δεν παράγει κανένα έννομο αποτέλεσμα, καθώς και τη δημιουργία πλαισίου κυρώσεων εάν η Τουρκία και η κυβέρνηση της Τρίπολης δεν συμμορφωθούν και βεβαίως τη στήριξη της Ελλάδας και της Κύπρου. Κυβερνητικές πηγές μιλούν για διπλωματικά «τείχη» της Ευρώπης απέναντι στην τουρκική προκλητικότητα, για ασπίδα προστασίας για την ευημερία και την σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.
Δείπνο… μαραθώνιος και Green Deal
Το δείπνο των ηγετών εξελίχθηκε σε μαραθώνιο και ολοκληρώθηκε λίγο μετά τις 2 το πρωί, καθώς το βασικό θέμα της ατζέντας της Συνόδου που είναι η κλιματική αλλαγή δίχασε αρχικά τους ηγέτες της ΕΕ, αλλά στο φινάλε επετεύχθη το λεγόμενο «Green Deal», το οποίο προβλέπει το στόχο της εκμηδένισης των εκπομπών αερίων έως το 2050.
Από τη συμφωνία αυτή, ωστόσο, εξαιρέθηκε η Πολωνία, ενώ στη δική του παρέμβαση για το ζήτημα ο κ. Μητσοτάκης τόνισε ότι η πρωτοβουλία της ΕΕ είναι εξαιρετικά σημαντική και φιλόδοξη, καθώς και ότι απαιτείται ένας δίκαιος μηχανισμός μετάβασης με τις περιοχές που παράγουν λιγνίτη ή και άνθρακα – όπως η Ελλάδα – θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα. Επίσης, ειδικά για τις χώρες του Νότου, τόνισε ότι η Κομισιόν θα πρέπει να λάβει υπόψιν της τη διάσταση της Πολιτικής Προστασίας και την ενίσχυση του μηχανισμού RESCEU.
Στη σημερινή ατζέντα της Συνόδου βρίσκεται το Brexit μετά και το αποτέλεσμα των βρετανικών εκλογών που, θεωρητικά, θα επιταχύνει τις διαπραγματεύσεις για την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ στις 31 Ιανουαρίου 2020, αλλά και το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο – δηλαδή ο προϋπολογισμός της ΕΕ – και η εμβάθυνση της οικονομικής και νομισματικής ένωσης.