Τουρκία: Τι επιδιώκει ο Ερντογάν με τη συμφωνία με τη Λιβύη για τα θαλάσσια σύνορα της Μεσογείου

Τουρκία: Θύελλα αντιδράσεων έφερε η είδηση της συμφωνίας ανάμεσα σε Τουρκία και Λιβύη όσον αφορά τα θαλάσσια σύνορα της Μεσογείου, με το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών να αντιδρά άμεσα, κάνοντας λόγο για deal που φτάνει στα «όρια της φαιδρότητας». Σημειώνεται ότι η συγκεκριμένη ενέργεια-πρόκληση έρχεται λίγο καιρό μετά τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν στην Τουρκία από τους υπουργούς Εξωτερικών της ΕΕ λόγω των παραβιάσεων της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου, πραγματοποιώντας γεωτρήσεις ανοικτά των κυπριακών ακτών.

Οι συμφωνίες Τουρκίας και Λιβύης υπογράφηκαν στην Κωνσταντινούπολη στη διάρκεια συνάντησης του Τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν με τον Φάγεζ αλ-Σάρατζ,τον επικεφαλής της κυβέρνησης με έδρα την Τρίπολη την οποία υποστηρίζει η Άγκυρα εναντίον μιας αντίπαλης στρατιωτικής δύναμης που έχει τη βάση της στην ανατολική Λιβύη. Η κυβέρνηση του Φαγιέζ αλ Σαράτζ μέχρι τώρα είχε αποφύγει να υπογράψει με την Τουρκία συμφωνία οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας-ΑΟΖ, επειδή κατανοούσε πως πρόκειται για παραβίαση του Διεθνούς Δικαίου που βγάζει μάτι.

Από την άλλη πλευρά, όμως, η κυβέρνηση της Τρίπολης που ελέγχει τη δυτική Λιβύη έχει ζωτική ανάγκη την τουρκική στρατιωτική βοήθεια. Χάρη σ’ αυτήν δεν έχει καταρρεύσει. Τουρκικό όπλα σταμάτησαν προ μηνών την επίθεση των δυνάμεων του στρατάρχη Χάφταρ, η κυβέρνηση του οποίου ελέγχει την ανατολική Λιβύη.

Έτσι, ο Λίβυος Φαγέζ αλ-Σάρατζ μετέβη στην Κωνσταντινούπολη και εκεί υπέγραψε μαζί με τη συμφωνία για μεγαλύτερη τουρκική στρατιωτική βοήθεια και το μνημόνιο για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης, παρότι οι δύο χώρες δεν έχουν θαλάσσια σύνορα. Για την Άγκυρα, βέβαια, έχουν, καθώς με αυθαίρετο τρόπο αποφάνθηκε πως τα νησιά (από το Καστελλόριζο μέχρι την Κρήτη) δεν έχουν υφαλοκρηπίδα, κάνοντας ουσιαστικά την οριοθέτηση σαν να μην υπάρχουν.

Ουσιαστικά η Τουρκία προσπαθεί, βάζοντας στο κάδρο και μια τρίτη χώρα, τη Λιβύη, να νομιμοποιήσει τις επεκτατικές της επιδιώξεις. Να σημειωθεί ότι πριν υπογραφεί το σχετικό Μνημόνιο, είχε κατατεθεί στον ΟΗΕ, στις 13 Νοεμβρίου 2019, μέσω του Μονίμου Αντιπροσώπου της Φεριντούν Σινιρλίογλου, η επιστολή με τις συντεταγμένες της τουρκικής υφαλοκρηπίδας, η οποία φτάνει νότια της Ιεράπετρας και δυτικά της Ρόδου.

Άμεση αντίδραση από τον Νίκο Δένδια για τη συμφωνία Τουρκίας-Λιβύης

Λίγο μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας σε δηλώσεις του, όπως προαναφέρθηκε χαρακτήρισε «στα όρια της φαιδρότητας» την συμφωνία Τουρκίας και Λιβύης. «Νομίζω τελείως αδόκιμη, για να μην πω εκτός κάθε λογικής, απόπειρα να υπάρξει συζήτηση -υποθέτουμε, δεν το ξέρουμε, παρότι ο Λίβυος Υπουργός Εξωτερικών όταν τον συνάντησα στη Νέα Υόρκη δεν αρνήθηκε ότι υπήρχαν τουρκικές προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση- να υπάρξει καθορισμός Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης», είπε.

«Θα πρέπει να σας πω ότι μια τέτοια προσπάθεια είναι παντελώς αγεωγράφητη, διότι αγνοεί βεβαίως κάτι το οποίο ο καθένας νομίζω μπορεί να διαπιστώσει, ότι ανάμεσα στις δύο χώρες υπάρχει ο μεγάλος γεωγραφικός όγκος της Κρήτης. Κατά συνέπεια, λοιπόν, νομίζω ότι μια τέτοια προσπάθεια είναι στα όρια της φαιδρότητας και θα ήθελα να σας πω ότι όσον αφορά τη Λιβύη, η χώρα είναι έτοιμη να αποστείλει Πρέσβη στη Λιβύη όταν οι συνθήκες επιτρέψουν την παραμονή του εκεί», κατέληξε.

Μάλιστα, στιγμές αργότερα γνωστοποιήθηκε ότι ο Νίκος Δένδιας κάλεσε τον Τούρκο πρέσβη στο υπουργείο Εξωτερικών για εξηγήσεις. Μάλιστα διπλωματικές πηγές υποστηρίζουν πως υπήρξε δημόσια αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών και τηλεφωνική επικοινωνία του υπουργού Εξωτερικών με τους ομολόγους του της Κύπρου και της Αιγύπτου, Νίκο Χριστοδουλίδη και Σαμέχ Ελ-Σούκρι αντίστοιχα.

Έντονη αντίδραση και της Αιγύπτου στη συμφωνία

Χωρίς νομική βάση χαρακτήρισε από την πλευρά του το αιγυπτιακό Υπουργείο Εξωτερικών τα δύο μνημόνια κατανόησης και συνεργασίας που υπέγραψαν η Τουρκία και η Λιβύη. «Αυτές οι δύο συμφωνίες δεν μπορούν να έχουν κανένα αντίκτυπο στα δικαιώματα των χωρών της Μεσογείου ή των θαλάσσιων συνόρων στην περιοχή της Μεσογείου», σχολίασε μεταξύ άλλων το αιγυπτιακό υπουργείο Εξωτερικών.