Πολύφερνη νύφη αποδεικνύεται η αγορά ακινήτων στην Ελλάδα, αλλά διεθνώς, με τον κλάδο να παίρνει τα πάνω του, ενώ οι τράπεζες παραμένουν αισιόδοξες σχετικά με τη χρηματοδότηση ακινήτων στην Ευρώπη.Αυτό δείχνουν δύο έρευνες για την αγορά ακίνητων καταδεικνύοντας ότι στην Ελλάδα ο αριθμός των αγοροπωλησιών αναμένεται να ξεπεράσει τα 2 δισεκατομμύρια ευρώ για το τρέχον έτος, όπου στην τάση αυτή συμβάλλουν, το ευνοϊκό οικονομικό κλίμα και η ανοδική πορεία του ποιοτικού τουρισμού που προσελκύει στην Ελλάδα διεθνή κεφάλαια, αλλά και η ενίσχυση της ρευστότητας των τραπεζών και οι φορολογικές ρυθμίσεις. Παράλληλα, η Αθήνα καταγράφει τις υψηλότερες στην Ευρώπη αυξήσεις μισθωμάτων και αποδόσεις.
Πιο αναλυτικά, όπως προκύπτει από τη νέα έρευνα Property Lending Barometer 2019 της KPMG που διερευνά τη διάθεση των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν τις αγορές ακινήτων στην Ευρώπη, παρά την πτώση που καταγράφηκε σε επίπεδο συνολικών επενδύσεων, όσοι έχουν επενδύσει σε ευρωπαϊκά ακίνητα είναι διατεθειμένοι να συνεχίσουν τις επενδύσεις. Παράλληλα, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα είναι διατεθειμένα να χρηματοδοτήσουν τέτοια έργα, παρά την έλλειψη ευκαιριών για παροχή πιστώσεων στον κλάδο που εγείρει εμπόδια στη χρηματοδότηση της αγοράς ακινήτων.
” Η Αθήνα καταγράφει τις υψηλότερες στην Ευρώπη αυξήσεις μισθωμάτων και αποδόσεις”
Έρευνα της ULI/PwC, σε σχέση με την ελληνική αγορά, εντοπίζει σημάδια ανάκαμψης με το ενδιαφέρον της Ευρώπης να στρέφεται ιδιαίτερα στην Αθήνα. Όπως δηλώνουν οι συμμετέχοντες της έρευνας, οι επενδυτές στοχεύουν σε επενδύσεις καταστημάτων λιανικού εμπορίου, ξενοδοχεία, τουριστικές εγκαταστάσεις, και για την εξαγορά χαρτοφυλακίων που σχετίζονται με μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Οι τοπικοί φορείς ακίνητης περιουσίας δείχνουν να ενθαρρύνονται με την ανάκαμψη και προσδοκούν στην τόνωση της αγοράς και την προσέλκυση νέων επενδυτών από το πλάνο της νέας κυβέρνησης, με ένα επενδυτικό και επιχειρηματικό προφίλ. για την τόνωση της αγοράς και την προσέλκυση νέων επενδυτών.
Όπως ανέφερε η Σοφία Αθανασοπούλου, Director, Advisory, PwC Greece, σχολιάζοντας την έρευνα: “Η Αθήνα βρίσκεται σε μια πορεία ανάκαμψης με το ευκαιριακό διεθνές κεφάλαιο να εστιάζει στα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ενώ στο επίκεντρο του τοπικού ενδιαφέροντος βρίσκονται τα ακίνητα σημαντικής προβολής. Αυτή τη στιγμή, η Αθήνα καταγράφει τις υψηλότερες στην Ευρώπη αυξήσεις μισθωμάτων και αποδόσεις. Η αλλαγή χρήσης (repurposing) των ακινήτων φαίνεται να είναι η πιο δημοφιλής τάση της αγοράς”.
ULI/PwC: Στην κορυφή της λίστας βρίσκεται το Παρίσι
Επιπλέον, σύμφωνα με την “Emerging Trends in Real Estate Europe 2020”, που δημοσιεύουν από κοινού η PwC και το Urban Land Institute (ULI), οι κατατάξεις των πόλεων στη φετινή έκθεση αντανακλούν τόσο την επιφυλακτική στάση όσο και τις ευκαιρίες που δίνουν ώθηση στην αγορά, με επικέντρωση στις πόλεις που θεωρείται ότι προσφέρουν ρευστότητα και σταθερότητα. Στην κορυφή της λίστας βρίσκεται το Παρίσι, συγκεντρώνοντας το μεγαλύτερο μέρος των προτιμήσεων με βάση τις προοπτικές για το 2020, με τους επενδυτές να αναμένουν τα οφέλη που συνδέονται με το Brexit, των Ολυμπιακών Αγώνων του 2024 και πιο συγκεκριμένα του έργου Grand Paris ενώ στην κορυφαία δεκάδα βρέθηκαν όλες οι γερμανικές πόλεις που συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα, το Αμστερνταμ, η Μαδρίτη και το Λονδίνο.
Η έκθεση εξετάζει επιπλέον την αυξημένη χρήση λύσεων έξυπνης κινητικότητας, που θεωρούνται ζωτικές για την επιτυχία και το αναπτυξιακό δυναμικό των ευρωπαϊκών πόλεων με το 80% των ερωτηθέντων -περίπου- ν’ αναφέρει ότι οι αλλαγές στις νέες λύσεις κινητικότητας/υποδομών παίζουν ρόλο στις επενδυτικές τους αποφάσεις. Ειδικότερα, η 10η έκδοση της μελέτης της KPMG, με ειδικό σχεδιασμό προς τιμήν των 100 χρόνων ιστορίας του αρχιτεκτονικού ρεύματος του Bauhaus, καταδεικνύει ότι οι επενδύσεις σε ακίνητα στην Ευρώπη διατηρούν τη σταθερά ανοδική πορεία τους, παρά τους πιθανούς παράγοντες διατάραξης της αγοράς, όπως οι εμπορικές εντάσεις ή γεγονότα που αναμένονται να επιφέρουν δραματικές αλλαγές, όπως το Brexit.
Σχετικά με τα χαρακτηριστικά της ελληνικής αγοράς, ο Γενικός Διευθυντής και Επικεφαλής των ελεγκτικών υπηρεσιών της KPMG στην Ελλάδα, Χάρης Συρούνης, αναφέρει σχετικά «Ο κλάδος ακινήτων αποτελούσε ανέκαθεν σημαντικό δείκτη της ευρωστίας της ελληνικής οικονομίας. Έχουμε παρατηρήσει ανάκαμψη της δραστηριότητας μετά την ισχυρή ύφεση που προκάλεσε η οικονομική κρίση. Αναμένουμε η τάση αυτή να συνεχιστεί, ή και να ενισχυθεί, καθώς η οικονομία συνεχίζει να αναπτύσσεται».
Επίσης, η Σοφία Γρηγοριάδου, partner της δικηγορικής εταιρείας CPA Law, ανεξάρτητου μέλους του δικτύου της KPMG στην Ελλάδα, επισημαίνει ότι «η στρατηγική κυβερνητική επιλογή στήριξης του κλάδου των ακινήτων μέσω σειράς μεταρρυθμίσεων, κινήτρων και πρωτοβουλιών σε συνδυασμό με την ωρίμανση των διαδικασιών αναδιάρθρωσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος και το γενικότερο φιλοεπενδυτικό περιβάλλον έχει ήδη αναθερμάνει το ενδιαφέρον για επενδύσεις στην Ελλάδα και εκτιμούμε ότι και το 2020 θα συνεχιστεί η έντονη επενδυτική κινητικότητα στον κλάδο των ακινήτων, ενισχύοντας περισσότερο τις προοπτικές ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας».
Ο Φίλιππος Κάσσος, Γενικός Διευθυντής της KPMG στην Ελλάδα ανέφερε «Τα σημάδια ανάκαμψης της Ελληνικής αγοράς ακίνητών είναι πλέον ορατά μετά από μία δεκαετία αρχικά πτωτικής πορείας και μετέπειτα στασιμότητας, ενώ αναμένεται και περαιτέρω βελτίωση στις αμέσως επόμενες περιόδους. Αυτό φαίνεται πλέον ξεκάθαρα όχι μόνο από την αύξηση της τρέχουσας αξίας των ακινήτων που μπορεί να επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες αλλά κυρίως από τον αριθμό των αγοροπωλησιών που από κύκλους της αγοράς αναμένεται να ξεπεράσουν τα Ευρώ 2 δισεκατομμύρια για το τρέχον έτος. Στην τάση αυτή συμβάλλουν, το ευνοϊκό οικονομικό κλίμα και η ανοδική πορεία του ποιοτικού τουρισμού που προσελκύει στην Ελλάδα διεθνή κεφάλαια, η ενίσχυση της ρευστότητας των τραπεζών και οι φορολογικές ρυθμίσεις».
Θετικές οι τράπεζες για χρηματοδότηση έργων στον κλάδο ακινήτων
Για όσους ενδιαφέρονται να επενδύσουν στην ευρωπαϊκή αγορά ακινήτων, η προθυμία των τραπεζών να χρηματοδοτήσουν τέτοια έργα φαίνεται να έχει θετικό πρόσημο. Η διαπίστωση αυτή βρίσκει σύμφωνη την πλειονότητα (70%) των ερωτηθέντων (από 15 χώρες) που συμμετείχαν στη φετινή έρευνα Property Lending Barometer της KPMG.
Ο επικεφαλής Αγοράς Ακινήτων της KPMG για την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη (ΚΕΑ), Andrea Sartori, ο οποίος ήταν εκείνος που ξεκίνησε την έρευνα που διεξάγεται τα τελευταία 10 χρόνια, επιβεβαιώνει την προθυμία των τραπεζών ανά την Ευρώπη να συνεχίσουν να χρηματοδοτούν έργα στον κλάδο των ακινήτων, σύμφωνα με τους συμμετέχοντες στην έρευνα της KPMG. Ο ίδιος αναφέρει σχετικά «Δεδομένης της έλλειψης ακινήτων υψηλής αξίας (prime), οι τράπεζες εμφανίζονται πιο ανοιχτές σε ευκαιρίες με χαρακτηριστικά κερδοσκοπίας, καθώς και στις δευτερεύουσες αγορές».
Τα ακίνητα παραμένουν στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος
Εν τω μεταξύ, σύμφωνα με την KPMG, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που μετείχαν στην έρευνα αναφέρουν ότι διατηρούν το ενδιαφέρον τους για τη χρηματοδότηση ακινήτων, παρά τις οικονομικές αδυναμίες που ενδεχομένως αποτυπώνονται στα οικονομικά μεγέθη, όπως η επιβραδυνόμενη αύξηση του ΑΕΠ στο μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης.
Με αφορμή την έρευνα η Μαρίνα Καπετανάκη, Γενική Διευθύντρια της KPMG στην Ελλάδα σχολίασε «Η σταδιακή μείωση του ΕΝΦΙΑ και τα υπό ψήφιση νέα φορολογικά μέτρα όπως η τριετή αναστολή της επιβολής ΦΠΑ 24% για μεταβιβάσεις νέων οικοδομών, η αναστολή του φόρου υπεραξίας για τρία χρόνια και η έκπτωση φόρου 40%-50% της δαπάνης για ενεργειακή, λειτουργική ή αισθητική αναβάθμιση των κτιρίων αναμένεται να λειτουργήσουν ως κινητήρια δύναμη για την αγορά ακινήτων τα επόμενα χρόνια και να αποτελέσουν κίνητρα για την αύξηση των συναλλαγών από ξένους επενδυτές.»
«Την επόμενη διετία, η Ευρώπη αναμένεται να καταγράψει συνολικούς ρυθμούς ανάπτυξης 1,4% περίπου. Οι αναπτυσσόμενες οικονομίες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης εμφανίζουν πολύ υψηλότερα ποσοστά αύξησης του ΑΕΠ, ιδιαίτερα σε χώρες όπως η Πολωνία και η Ρουμανία», παρατηρεί ο Sartori.
Στρατηγικής σημασίας η χρηματοδότηση ακινήτων – Τα προτιμώμενα έργα
Οι περισσότεροι από τους συμμετέχοντες στην έρευνα της KPMG προσδίδουν υψηλή στρατηγική σημασία στην χρηματοδότηση ακινήτων, με μόνο δύο χώρες -την Κροατία και τη Σλοβενία- να την κατατάσσουν ως λιγότερο σημαντική μεταξύ των κλάδων τραπεζικών χορηγήσεων. Όσον αφορά στα είδη των έργων που προτιμώνται από τους ερωτηθέντες, στις περισσότερες αναπτυγμένες οικονομίες πρώτα στις προτιμήσεις είναι τα οικιστικά ακίνητα, ενώ οι περισσότερες τράπεζες της ΚΑΕ τείνουν να χρηματοδοτούν έργα που αφορούν σε σύγχρονα ακίνητα γραφείων. Μια ακόμα διαχρονική τάση είναι η προτίμηση των συμμετεχόντων, στη συντριπτική τους πλειονότητα, να χρηματοδοτούν επαγγελματικά ακίνητα, αν και δημοφιλείς είναι και οι επενδύσεις σε ξενοδοχεία, σε περιοχές όπου οι οικονομίες βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στον τουρισμό.
Όπως ανέφεραν οι ερωτηθέντες, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον για χρηματοδότηση επενδύσεων σε ακίνητα υψηλής αξίας τους επόμενους 12-18 μήνες. Όσον αφορά στα κριτήρια με βάση τα οποία αποφασίζουν εάν θα χρηματοδοτήσουν ένα έργο, εξηγούν ότι το στέρεο επιχειρηματικό μοντέλο και η ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού αποτελούν τους πιο καθοριστικούς παράγοντες.