Μέρες που να βρέχει δυνατά από το πρωί μέχρι το βράδυ προσωπικά είχα να ζήσω από τα χρόνια του δημοτικού σχολείου στα τέλη της δεκαετίας του ’70 και τις αρχές του ’80, στη Λαμία που έχει πιο υγρό κλίμα από την Αττική. Το θυμάμαι γιατί αυτό ήταν το μόνιμό παράπονό μου από τη στιγμή που βρέθηκα στο ξερό κλίμα της πρωτεύουσας το μακρινό 1989: πως έβρεχε κυρίως βράδυ και ότι μετά από έντονες καταιγίδες έβγαινε γρήγορα ο ήλιος.
Ευτυχώς θα μου πείτε αν σκεφτεί κανείς το ότι και λίγες σταγόνες βροχές αναστατώνουν τη ζωή της μεγάλης μας πόλης. Σήμερα η Αττική έζησε μία μέρα από τα παλιά. Αυτό που δεν ξέρω είναι αν έζησε και μία μέρα από το μέλλον. Με τα κουνούπια να συνεχίζουν να τρέφονται από εμάς στα μέσα Νοεμβρίου είναι προφανές ότι πολλά έχουν αλλάξει από τα χρονικά σημεία σύγκρισης που αναφέρω στην αρχή του άρθρου και ότι είμαστε ακόμη στην αρχή.
![](data:image/svg+xml;charset=utf-8,<svg height="800" width="1200" xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" version="1.1"/>)
Είτε πρόκειται για φυσιολογική κλιματική μεταβολή είτε για ανθρωπογενή κλιματική αλλαγή πιστεύω ότι μπορούμε να συμφωνήσουμε πως έχει μικρή σημασία.
Γιατί και στη μία και στην άλλη περίπτωση, ακόμη και αν είναι δική μας ευθύνη, θα πρέπει να μάθουμε να ζούμε με αυτά τα φαινόμενα. Και σήμερα να μηδενίζαμε τις εκπομπές άνθρακα θα χρειαζόταν αρκετά χρόνια για να γυρίσουμε στην προηγούμενη κατάσταση, αν είναι δική μας ευθύνη. Οπότε θα ζήσουμε με αυτά. Θα ζήσουμε με αυτά τα φαινόμενα σε έναν κόσμο πολύ διαφορετικό από εκείνον των δεκαετιών του 70’ και του 80’. Το αστικό περιβάλλον είναι πλέον ευάλωτο σε καταστροφές ενώ και τα περίχωρα κινδυνεύουν από τα μπαζωμένα ρέματα και τα καμένα δάση. Θέλω να πιστεύω ότι δεν έχουμε ήδη ξεχάσει τη Μάνδρα.
Είναι προφανές ότι η Πυροσβεστική δε μπορεί να σηκώσει όλο το βάρος. Γιατί πολύ απλά η καταστολή δεν είναι ποτέ αρκετή.
Η έμφαση πρέπει να δοθεί στην πρόληψη. Στην αναδιοργάνωση των υπηρεσιών μας και τη βελτίωση των υποδομών μας εκεί που είναι εφικτό να γίνει. Δεν είναι μόνο οι πλημμύρες που απειλούν την… κανονικότητα. Δεν είναι μόνο τα πλημμυρισμένα υπόγεια. Είναι και οι διακοπές ρεύματος, οι εγκλωβισμένοι σε ασανσέρ, το κυκλοφοριακό χάος, η απώλεια της σύνδεσης στο διαδίκτυο που απειλούν τον τρόπο ζωής μας. Σε μια εποχή που οι περισσότεροι κινούνται με ηλεκτρονικό χρήμα πως να βάλεις βενζίνη αν απλά έχει πέσει το ίντερνετ στην περιοχή σου; Πως θα δουλέψουν οι εξ αποστάσεως εργαζόμενοι; Απλά προβλήματα που όμως προκαλούν σημαντικές δυσκολίες.
Φοβάμαι ότι η κυβέρνηση προσεγγίζει το θέμα επικοινωνιακά και επιφανειακά. Πανηγυρίζει η Πολιτική Προστασία για τις φωτιές το καλοκαίρι, για την Αθήνα που άντεξε στον σεισμό από το ρήγμα της Πάρνηθας αλλά τα δύσκολα είναι μπροστά. Θα είναι τεράστιο λάθος αν κάποιοι πιστεύουν ότι ήρθε η ώρα να δοξαστούν επειδή «κέρδισαν τον εχθρό» όπως νομίζουν. Ο σεισμός του καλοκαιριού ήταν μικρός, ενώ η δυτική Αθήνα είναι ανακατασκευασμένη πρόχειρα από το χτύπημα του 1999. Οι φωτιές δεν ήταν τεράστιες. Μία μεγάλη είχαμε στην Εύβοια και έκαιγε για ημέρες. Επαναλαμβάνω τα δύσκολα είναι μπροστά.