Ζόραν Ζάεφ: Οι χθεσινές δηλώσεις του πρωθυπουργού της Βόρειας Μακεδονίας και το «πάγωμα» μέρους της Συμφωνίας των Πρεσπών βρίσκονται στα κύρια θέματα συζήτησης των κύκλων της κυβέρνησης. Άπαντες προσπαθούν να μην δώσουν περαιτέρω έκταση στο θέμα, περιμένοντας τη Βόρεια Μακεδονία να προχωρήσει πιστά στην υλοποίηση της συμφωνίας, όπως την προέτρεψε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Υπάρχει σύνδεση μεταξύ της εφαρμογής της Συμφωνίας και του ανοίγματος και κλεισίματος των κεφαλαίων ένταξης. Ειδικά για την εσωτερική χρήση σε κάποιες περιπτώσεις. Υπάρχει σύνδεση, διότι οι Έλληνες φίλοι μας το δέχθηκαν πως μπορούμε να τα καταφέρουμε λόγω του μέλλοντος που έχει η Βόρεια Μακεδονία με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και στο πλαίσιο αυτό, δεν υπάρχει δυνατότητα υλοποίησης της Συμφωνίας των Πρεσπών. Μέρος της θα παγώσει, διότι δεν είναι δυνατή η εφαρμογή της. Θα προσπαθήσουμε να υλοποιήσουμε κάποιες διατάξεις, όμως τα δύο συνδέονται μεταξύ τους, διότι η διαδικασία εναλλαγής των κεφαλαίων σημαίνει ότι θα παραδώσουμε την εθνική μας κυριαρχία στην Ευρωπαϊκή Ένωση», ήταν η δήλωση του πρωθυπουργού της Βόρειας Μακεδονίας, Ζόραν Ζάεφ.
Η απάντηση από πλευράς Ελλάδας ήρθε μέσω του υπουργού Εξωτερικών, με τον Νίκο Δένδια να τονίζει τα εξής: «Θα συνεχίσουμε να παρακολουθούμε στενά την πλήρη ανταπόκριση των γειτόνων μας στις υποχρεώσεις τους». Ο Νίκος Δένδιας παράλληλα επιτέθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ συμπληρώνοντας ότι η αξιωματική αντιπολίτευση πρέπει «να αναλογιστεί επιτέλους τις ευθύνες της για ένα ελλειμματικό erga omnes, το οποίο συνεχίζει να προτάσσει μάλιστα ως επίτευγμα».
Η ίδια η Συμφωνία των Πρεσπών στο άρθρο 1, παράγραφος 10 β, εισάγει μια αμφιλεγόμενη ρύθμιση αφού συνδέει την πλήρη εφαρμογή της νέας ονομασίας «Βόρεια Μακεδονία» για κάθε χρήση με την πορεία των ενταξιακών διαπραγματεύσεων των Σκοπίων με την ΕΕ. Όπως αναφέρεται «η πολιτική μεταβατική περίοδος θα αφορά όλα τα έγγραφα και υλικό αποκλειστικά για εσωτερική χρήση στη Βόρεια Μακεδονία. Η έκδοση των εγγράφων και υλικού που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία σύμφωνα με το άρθρο 1(3) θα ξεκινά στο άνοιγμα κάθε διαπραγματευτικού κεφαλαίου της ΕΕ στο συναφές πεδίο και θα ολοκληρωθεί εντός πέντε ετών από τότε».
Γνωρίζοντας ότι η δήλωση του Ζόραν Ζάεφ για πάγωμα μέρους της Συμφωνίας των Πρεσπών είναι συμβατή -ή καλύτερα… προβλέπεται από την αμφιλεγόμενη ρύθμιση του άρθρου 1, παρ. 10 της Συνθήκης, η ελληνική κυβέρνηση επισημαίνει ότι το προβληματικό σημείο είναι η εφαρμογή της νέας ονομασίας για όλες τις χρήσεις που θα επιτρέπει στους Σκοπιανούς να αποκαλούν και να γράφουν επίσημα τη χώρα τους «Μακεδονία» μέχρι η ΕΕ να δώσει το πράσινο φως για έναρξη διαπραγματεύσεων αλλά και για διάστημα πέντε ετών αφού -κάποια στιγμή- θα ανοίγει το κάθε διαπραγματευτικό κεφάλαιο…
Άλλωστε η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη βρίσκεται στη suis generis θέση να χαρακτηρίζει «κακή» τη Συμφωνία των Πρεσπών ούσα παραλλήλως υποχρεωμένη να την εφαρμόζει «από την στιγμή που κυρώθηκε από τη Βουλή των Ελλήνων», όπως είπε ο πρωθυπουργός. Το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών στέλνει στους Σκοπιανούς το μήνυμα ότι έχουν υποχρεώσεις και πρέπει να συμμορφωθούν εφαρμόζοντας τις υποχρεώσεις τους όπως προκύπτουν από τη Συνθήκη, αφού εκτός από τα εσωτερικά έγγραφα η ονομασία της γειτονικής χώρας θα πρέπει να αλλάξει στα σχολικά εγχειρίδια, στις ταμπέλες στους δρόμους και στα αντίγραφα αγαλμάτων από την αρχαία Ελλάδα που είχε τοποθετήσει σε κεντρικά σημεία ο πρώην πρωθυπουργός Γκρούεφσκι, στο πλαίσιο της προσπάθειας εξαρχαϊσμού και καπηλείας της ελληνικής ιστορίας.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου στα Σκόπια η ελληνική πλευρά αναμένει δηλώσεις όπως αυτές του Ζόραν Ζάεφ για το πάγωμα της εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών αλλά και του Χρίστιαν Μίτσκοσκι από το VMRO-DPMNE που εμφανίζεται ως βασικός διεκδικητής της πρωθυπουργίας και έσπευσε να προαναγγείλει βελτίωση της Συνθήκης λέγοντας ότι δεν μπορεί να του απαγορεύσει να είναι Μακεδόνας, να μιλάει την μακεδονική γλώσσα και να είναι από την Μακεδονία…
Σε αυτό το πολιτικό κλίμα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παραμένει στον άχαρο ρόλο του παρατηρητή.
Σχολιάζοντας τις δηλώσεις του Ζόραν Ζάεφ, για πάγωμα μέρους της Συμφωνίας των Πρεσπών, μετά και το «όχι» της ΕΕ στην έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, η εκπρόσωπος της Κομισιόν Μάγια Κοτσίγιανσιτς ανέφερε ότι η ΕΕ χαιρέτισε την επίτευξη της «ιστορικής συμφωνίας», χαρακτηρίζοντάς την «σημαντικό επίτευγμα» που αποτελεί ένα «θετικό παράδειγμα» για την περιοχή των Βαλκανίων και την Ευρώπη γενικότερα. «Επιδοκιμάζουμε το κουράγιο και την αποφασιστικότητα των δύο εμπλεκόμενων πλευρών» είπε και κατέληξε λέγοντας: «Πιστεύουμε ότι οι αρχές παραμένουν δεσμευμένες στη Συμφωνία και είμαστε βέβαιοι ότι θα συνεχίσουν να την εφαρμόζουν με καλή πίστη».