Πρωθυπουργοί στη ΔΕΘ: Ατάκες και σκηνικά που συζητήθηκαν πολύ

Αείποτε η Διεθνής Έκθεση της Θεσσαλονίκης είναι ένα γεγονός με εμπορικοοικονομικό χαρακτήρα, χωρίς βέβαια να άπτεται του πολιτικού ενδιαφέροντος. Κάθε χρόνο από το βήμα της παρελαύνει το σύνολο σχεδόν της πολιτικής ηγεσίας της χώρας. Πρόκειται για μια συνήθεια η οποία κρατά δεκαετίες αλλά κάθε χρόνο όλο και εξελίσσεται.

Η πρώτη επίσκεψη πρωθυπουργού

Η πρώτη επίσκεψη πρωθυπουργού καταγράφεται το 1928 στη διάρκεια της 3ης Διεθνούς Εκθέσεως η οποία είχε ξεκινήσει τρία χρόνια νωρίτερα. Το κατώφλι της διάβηκε τότε ο νεοεκλεγείς Ελευθέριος Βενιζέλος ο οποίος επισκέφθηκε την Έκθεση επιστρέφοντας από διπλωματικό ταξίδι στο εξωτερικό. Η ΔΕΘ βέβαια είναι διάδρομος υποδοχής κάθε αξιώματος μιας χώρας, καθώς έχουν περάσει Βασιλείς, Πρόεδροι της Δημοκρατίας, αρκετοί πρωθυπουργοί και φυσικά εκατοντάδες υπουργοί και πολιτικοί αρχηγοί.

Στις 30 Σεπτεμβρίου είχε εγκαινιαστεί η 3η ΔΕΘ, κι ο Ελευθέριος Βενιζέλος μετέβη με αυτοκίνητο από το Σιδηροδρομικό Σταθμό στις εγκαταστάσεις της. Σε όλη τη διαδρομή, ο κόσμος τον επευφημούσε. Το αυτοκίνητο σταμάτησε μπροστά στη μεγάλη είσοδο της Έκθεσης, όπου τον περίμενε ο Γάλλος στρατάρχης Φρανσουά Ντ’ Εσπερέ. Ένα από τα πιο αξιοσημείωτα γεγονότα της χρονιάς εκείνης ήταν το ότι έγινε διάρρηξη στα γραφεία της διοίκησης της ΔΕΘ και το μόνο που έλειπε ήταν εκλεκτά πούρα.

Οι ατάκες που άφησαν ιστορία

Αρκετοί πρωθυπουργοί και πολιτικοί που πέρασαν από την ΔΕΘ άφησαν το στίγμα τους με ατάκες που έμειναν στην ιστορία.

“Εφιάλτης της Δημοκρατίας”

Στις 2 Σεπτεμβρίου του 1984 ο Ανδρέας Παπανδρέου αποκαλεί το νέο –τότε- πρόεδρο της ΝΔ Κωνσταντίνο Μητσοτάκη «Εφιάλτη της Δημοκρατίας», θεμοσθετώντας ουσιαστικά την σκληρή κόντρα των εκπροσώπου του τότε ισχυρού δικομματισμού. «Χθες η Νέα Δημοκρατία ανέδειξε στην ηγεσία της έναν Εφιάλτη…» είχε πει χαρακτηριστικά.

Επί Ανδρέα άρχισαν και οι συνεντεύξεις τύπου κατόπιν απαίτησης των δημοσιογράφων οιοποίοι απολάμβαναν τις ειδήσεις που τους έδινε στη διάρκεια των δείπνων, αλλά ήθελαν και κάτι πιο επίσημο. Το 1988 ο Ανδρέας ήταν στο Χέρφιλντ και το λόγο του ανέγνωσε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Παναγιώτης Ρουμελιώτης, ενώ τα εγκαίνια τέλεσε ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Μένιος Κουτσόγιωργας.

Η διοργάνωση του 1989 ήταν προεκλογική και την εγκαινίασε ο Πρωθυπουργός Τζαννής Τζανετάκης, επικεφαλής της κυβέρνησης συνεργασίας. Στη διάρκειά της, συνέβη ένα «ιερό» ευτράπελο: ο Οικουμενικός Πατριάρχης Δημήτριος έστειλε το Μητροπολίτη Φιλαδελφείας, Βαρθολομαίο, να αναγνώσει το μήνυμά του, ενώ έως τότε το προνόμιο αυτό ανήκε στον Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα. Έξω από το Παλαί Ντε Σπορ, οι δυο ιεράρχες μάλωσαν άσχημα, σε σημείο να τους χωρίσουν παρευρισκόμενοι. Έκτοτε, έμεινε στον τότε Παναγιότατο Θεσσαλονίκης το προσωνύμιο «Παναγριότατος». Στο μεταξύ, είχαν αρχίσει οι διαδηλώσεις. Από τα ευτράπελα αυτών, το 1992, όταν εργαζόμενοι της πρώην ΕΑΣ ξεκίνησαν από την Αθήνα προκειμένου να διαδηλώσουν στα εγκαίνια του 1992 που θα τελούσε ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Επειδή ακόμη δεν υπήρχαν κινητά, δεν είχαν μάθει ότι το Εργατοϋπαλληλικό Κέντρο Θεσσαλονίκης ματαίωσε τις διαδηλώσεις, με αποτέλεσμα η αστυνομία να τους σταματήσει έξω από τη Θεσσαλονίκη (στα Μάλγαρα, 25 μόλις χιλιόμετρα από την πόλη) και να τους γυρίσουν πίσω.

“Χτύπησε εμένα”

«Εδώ, είμαι, χτυπήστε εμένα», είχε πει ο Ανδρέας Παπανδρέου στη συνέντευξη Τύπου της 59ης ΔΕΘ το 1994, απαντώντας σε όσους του ασκούσαν δριμεία κριτική εναντίον του, λόγω Δήμητρας Λιάνη, αντί να επιλέξουν να πλήξουν ευθέως τον ίδιο.

Η ενόχληση του Ανδρέα Παπανδρέου

Μετά από έναν χρόνο το 1995, στην 60η ΔΕΘ, ο Ανδρέας Παπανδρέου ερωτάται για το εάν είναι ικανοποιημένος από τους χειρισμούς και τις απόψεις του τότε υπουργού Bιομηχανίας, Kώστα Σημίτη, με επίκεντρο την πώληση των Nαυπηγείων Σκαραμαγκά. «‘Όχι δεν είμαι» απαντά και ο Σημίτης φεύγει από το χώρο της συνέντευξης ενοχλημένος και υποβάλλει αμέσως την παραίτησή του. Η ρήξη είναι γεγονός.

Στις 15 Ιανουαρίου του 1996, ο Ανδρέας Παπανδρέου από το Ωνάσειο, όπου και νοσηλευόταν, αναγκάζεται να παραιτηθεί. Η παραίτησή του δεν ήταν τόσο εκούσια, αλλά έγινε υπό το καθεστώς πιέσεων που ασκήθηκαν στον πρώην πρωθυπουργό, και από τον γιο του, Γ. Παπανδρέου.

Τρεις μέρες μετά, στις 18 Ιανουαρίου, και μετά από μια επεισοδιακή συνεδρίαση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος, ο ήδη πρωθυπουργός Κώστας Σημίτης, εκλέγεται και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ κερδίζοντας τον Άκη Τσοχατζόπουλο και τον Γεράσιμο Αρσένη.

Η βόλτα Σημίτη με τη σύζυγο του

Αυτό που είχε κάνει μεγάλη εντύπωση στην 62η ΔΕΘ ήταν ότι το βράδυ βγήκε βόλτα με τη σύζυγό του, Δάφνη, στο κέντρο της πόλης και κάθισαν σε μπαρ. Η είδηση θα ήταν ακόμη πιο πιπεράτη εάν ο τότε πρωθυπουργός είχε πιει αλκοόλ, αλλά περιορίστηκε σε… πορτοκαλάδα. Ο Κώστας Σημίτης δεν επηρεάστηκε καθόλου από το κλίμα της πόλης στην οποία τις ημέρες της Έκθεσης έρεε άφθονο το ουίσκι και πήγαιναν κι έρχονταν τα λουλούδια στα μπουζούκια.

Του έτυχε, βεβαίως, και κάτι πάρα πολύ καλό: στις 6 Σεπτεμβρίου 1997, ο Χουάν Αντόνιο Σάμαρανκ ανακοίνωσε ότι «The city that will have the honor and responsibility to host the Olympics of the year 2004 is… Athens!». Ήταν η ημέρα των εγκαινίων της 62ης ΔΕΘ και ο κ.  Σημίτης καθυστέρησε την άφιξή του στο χώρο της ομιλίας του κατά 10 λεπτά, ώστε να αρχίσει την ομιλία του αφού πρώτα έχει μάθει το αποτέλεσμα.

Οι “δίδυμες” δηλώσεις

Το 1999 από το βήμα της ΔΕΘ ο Κ. Σημίτης, ως πρωθυπουργός πλέον, ανακοινώνει για πρώτη φορά το θεσμό των κοινωνικών πακέτων που έφθανε τότε το 1,5 δισ. ευρώ σε παροχές, κάνοντας το πρώτο βήμα για να κερδίσει τις εκλογές του 2000.

Το 2003, στην 68η ΔΕΘ, ο Κ. Σημίτης επαναλαμβάνει τις ίδιες ανακοινώσεις με κοινωνικό πακέτο που έφθασε τα 2,6 δισ. μόνο που αυτή τη φορά η συνταγή δεν έχει την ίδια επιτυχία, και η προσπάθεια για τη «σύγκλιση» δεν απέδωσε τους αναμενόμενους πολιτικούς καρπούς.

Η εποχή του Κώστα Καραμανλή

Κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει τις ημέρες Καραμανλή που άφησαν ιστορία: Σχεδόν σε κάθε ΔΕΘ βλέπαμε απίθανα ξεσαλώματα κι εξοργιστική σπατάλη σε φαγητά, ψώνια και σε μπουζούκια υπουργών και παραγόντων του δημοσίου βίου ενώ έτυχαν δυο τραγικά περιστατικά. Ποιος μπορεί να ξεχάσει πως οι περισσότεροι υπουργοί και κυβερνητικοί αξιωματούχοι περίμεναν να τελειώσει η ομιλία του πρωθυπουργού για να ξεχυθούν στο all time classic Shark, στην Καλαμαριά. Φυσικά και οι 7 θάλασσες η Μαύρη θάλασσα ο Κρητικός στο Πανόραμα αλλά και το Duck στη Θέρμη γέμιζαν από τους ψαγμένους πολιτικούς. Και πάντα υπήρχε το after διότι ΔΕΘ χωρίς μπουζούκια είναι κάτι σαν σκορδαλιά χωρίς σκόρδο.

Ο αμήχανος Κώστας Καραμανλής

Είναι μια από τις πιο πολυσυζητημένες συνεντεύξεις πρωθυπουργού των τελευταίων ετών. O Kώστας Kαραμανλής στην 73η ΔΕΘ το 2008, εμφανώς αμήχανος αναγκάζεται να απαντήσει ή να αποφύγει πολλαπλές ερωτήσεις, που αφορούν στο… «βίο και την πολιτεία» υπουργών και στενών συνεργατών του. Yπερασπίζεται λοιπόν τον τότε υπουργό Ναυτιλίας Γιώργο Βουλγαράκη για το δόγμα του πως «ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό», λέγοντας μεταξύ άλλων πως «σε καμία περίπτωση δεν υπάρχουν φαινόμενα απρεπούς συμπεριφοράς». Η στήριξη που παρείχε θεωρήθηκε μεγάλο πολιτικό λάθος που κόστισε στον ίδιο και την κυβέρνησή του το ηθικό πλεονέκτημα.

Η επανάληψη

«Δεν έχω κανένα πρόβλημα να το επαναλάβω: Hταν λάθος μου, δικό μου λάθος. Έκανα λάθος πέρσι» απαντά ένα χρόνο μετά ο Κώστας Καραμανλής στην προεκλογική συνέντευξη της 74ης ΔEΘ του 2009 απαντώντας σε ερώτηση για την υιοθέτηση από τον ίδιο το 2008 του δόγματος πως ό,τι είναι νόμιμο είναι και ηθικό. Kάνοντας στροφή 180 μοιρών ο K. Kαραμανλής επισήμανε και για την υπόθεση του Bατοπεδίου πως «Έκανα λάθος, υποτίμησα το θέμα. Έκανα δημόσια την αυτοκριτική μου». Στην ίδια ομιλία ο πρώην πρωθυπουργός τονίζει πως η ελληνική οικονομία είναι «θωρακισμένη» και δεν θα υποστεί τις συνέπειες της διεθνούς κρίσης.

Το ξεφάντωμα στα μπουζούκια

Επίσης επί των ημερών του Κώστα Καραμανλή το ξεσάλωμα των υπουργών και της κουστωδίας του στα μπουζούκια ήταν πολύ μεγάλο και κράτησε για πολύ καιρό. Το 2004 συνετρίβη στη Χαλκιδική το ελικόπτερο Σινούκ του Πατριάρχη Αλεξανδρείας Πέτρου την ημέρα του επισήμου δείπνου που παρέθεσε ο Πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, οπότε δε σερβιρίστηκε το μενού και τα τρόφιμα δόθηκαν σε ιδρύματα της πόλης.

Το 2007, επίσης δεν έγινε το δείπνο, λόγω πένθους για τις πυρκαγιές. Το 2006 ο Κώστας Καραμανλής ήρθε αντιμέτωπος με δυο εκπλήξεις. Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Ανθιμος μετά τον αγιασμό έβγαλε κήρυγμα διαρκείας 15 λεπτών για το Μακεδονικό και τα εθνικά θέματα, ενώ λίγο αργότερα μια ομάδα οπαδών κόμματος της Αριστεράς άνοιξε ένα κόκκινο πανό στην αίθουσα όπου μιλούσε ο Πρωθυπουργός με σύνθημα «εσείς μιλάτε για κέρδη και ζημιές κι εμείς για ανθρώπινες ζωές». Η Αστυνομία τους έβγαλε έξω, και κάποιοι άλλοι άνοιξαν άλλο πανό: «οι υποσχέσεις σας προσβάλλουν τη νοημοσύνη μας». Ακολούθησαν νέες συλλήψεις.

“Λεφτά υπάρχουν”

Πραγματικά όμως μια από τις ατάκες που έμειναν στην ιστορία ήταν εκείνη του Γεωργίου Παπανδρέου “λεφτά υπάρχουν”. Η ατάκα ειπώθηκε κατά τη συνέντευξη Τύπου της 75ης ΔΕΘ στις 13/9/2009. Ο αρχηγός του ΠΑΣΟΚ τότε, απάντησε στην ερώτηση πού θα βρει τους πόρους να υλοποιήσει το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ: «Ναι, θα χρειαστεί να συγκρουστούμε με πρακτικές και αντιλήψεις τού παρελθόντος. Μία από αυτές, για την οποία σιωπά η κυβέρνηση, δεν είναι απλώς πού θα βρούμε τα λεφτά, αλλά πού πηγαίνουν τα λεφτά. Γιατί λεφτά υπάρχουν». Το παράπονο όμως του Γ. Παπανδρέου ήταν και είναι ότι κανείς δεν είπε τη συνέχεια «…το θέμα είναι πού πάνε; Aν πάνε στην αδιαφάνεια, αν πάνε στη φοροδιαφυγή, αν πάνε στη σπατάλη, βεβαίως δεν θα έχουμε να δώσουμε».

Το παπούτσι στον Παπανδρέου

Ο Γιώργος Παπανδρέου θέλησε να τιμήσει την πόλη, φέρνοντας όλους του υπουργούς του στη Θεσσαλονίκη το 2010 και συγκάλεσε υπουργικό συμβούλιο στο Λιμάνι. Ωστόσο, την ίδια μέρα, ένας γιατρός του εκσφενδόνισε στους χώρους της ΔΕΘ ένα παπούτσι (χωρίς να τον πετύχει), διαμαρτυρόμενος για το Μνημόνιο.

“Οι υποσχέσεις Τσίπρα”

Τους τέσσερις πυλώνες του Εθνικού Σχεδίου Ανασυγκρότησης του ΣΥΡΙΖΑ, παρουσίασε το 2014 ως αρχηγός της αντιπολίτευσης ο Αλέξης Τσίπρα, σε ομιλία του στο Βελλίδειο, στο πλαίσιο της επίσκεψής του στην 79η ΔΕΘ. Παράλληλα, ζήτησε άμεση προσφυγή στις κάλπες και αυτοδυναμία για το κόμμα του. Τότε υποσχέθηκε κατάργηση ΕΝΦΙΑ και αντικατάσταση του από τον φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας, μισθός 751 ευρώ, αφορολόγητο 12.000 ευρώ, και διαγραφή χρέους. Στο τέλος διακυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα καμία από αυτές τις εξαγγελίες δεν έχει υλοποιηθεί.