Αρχαία Ελληνικά: SOS από τους Ισπανούς ελληνιστές για τη διατήρηση τους στα σχολεία

Η διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών και των κλασσικών σπουδών στην Ισπανία βρίσκεται σε μία κρίσιμη καμπή και μάλιστα κινδυνεύει να εξαφανισθεί από το εγκύκλιο πρόγραμμα σπουδών στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Μπροστά στο ενδεχόμενο να σταματήσει η διδαχή της γλώσσας που απετέλεσε τη μήτρα της δυτικής λογοτεχνίας κι επιστήμης, μία σειρά από ισπανικά ιδρύματα για τις κλασσικές σπουδές ανέλαβαν μία πρωτοβουλία σε επίπεδο κεντρικής κυβέρνησης, αλλά και στα κατά τόπους όργανα εκπαιδευτικής πολιτικής στις αυτόνομες περιφέρειες της χώρας, για να αναστραφεί η τάση απαλοιφής των κλασσικών σπουδών από τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Όπως τόνισε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο διαπρεπής ελληνιστής Εουσέμπι Αγιένσα Πρατ, (συγγραφέας του βιβλίου Στις Εσχατιές της Θάλασσας: Ελληνοϊσπανικές Λαογραφικές Συγκριτικές Μελέτες, εκδ. Ηρόδοτος 2018), «εάν δεν γίνει κάτι για να αποφευχθεί αυτό το ενδεχόμενο, τότε υπάρχει κίνδυνος, με δεδομένου ότι θα συνταξιοδοτηθεί σύντομα η πλειονότητα των υπαρχόντων καθηγητών Αρχαίων Ελληνικών, που έχει πολλά χρόνια στην εκπαίδευση, δεν θα υπάρχει πλέον στο πρόγραμμα σπουδών και στις εξετάσεις για το απολυτήριο Λυκείου –που εξασφαλίζει την είσοδο στα Πανεπιστήμια— το σχετικό μάθημα».

Μάλιστα, όπως τονίζει, λιγοστές είναι ήδη οι αυτόνομες περιφέρειες που περιλαμβάνουν τα Αρχαία στα προγράμματά τους, καθώς επιλέγουν στο πεδίο των κλασσικών σπουδών να διδάσκεται μόνον η λατινική, καταργώντας την κατ’ επιλογή διδασκαλία δύο αρχαίων γλωσσών.

Ενώπιον αυτής της δυσμενούς προοπτικής, που θα οδηγήσει στον απορφανισμό νέων σπουδαστών της αρχαίας ελληνικής γλώσσας και στον ουσιαστικό παραμερισμό των ανθρωπιστικών σπουδών -μία γενικευμένη τάση, άλλωστε, σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες- μία σειρά από ενώσεις ελληνιστών της Ιβηρικής ενώνουν τις φωνές και τις προσπάθειές τους, προκειμένου ν’ αναδείξουν την αναγκαιότητα να συνεχισθεί η διδασκαλία των Αρχαίων στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση.

Για τον λόγο αυτό, συγκάλεσαν για τις 25 Μαΐου μία ημερίδα στη Μαδρίτη, «όχι μόνον για να καταγγείλουν την κατάσταση, αλλά και για να προτείνουν αποτελεσματικές και συγκεκριμένες λύσεις, έτσι ώστε η διοίκηση σε όλα τα επίπεδά της (Κράτος, αυτόνομες περιφέρειες, βουλευτές, διευθυντές κέντρων σπουδών), να επιχειρήσουν να διορθώσουν μία κατάσταση που μπορεί σε βραχύ χρονικό διάστημα να καταστεί μη αναστρέψιμη και με σοβαρές συνέπειες για το επίπεδο εκπαίδευσης των μαθητών μας στη μέση εκπαίδευση και για την επιβίωση των ανθρωπιστικών σπουδών στην ανώτατη πανεπιστημιακή εκπαίδευση», όπως τονίζουν στην ανακοίνωσή τους οι ελληνιστές.

Τα διαπρεπή μέλη των ενώσεων για τις κλασσικές σπουδές στη Ιβηρική, όπως τόνισαν αρκετοί εκπρόσωποί τους στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, απευθύνουν επίσης έκκληση σε κάθε ενδιαφερόμενο φορέα και στην Ελλάδα, να συντονίσουν τη φωνή τους στη δική τους προσπάθεια για να ενισχυθεί η εκστρατεία ευαισθητοποίησης των φορέων στην Ισπανία για την ενίσχυση της διδασκαλίας των Αρχαίων.

«Τα αρχαία ελληνικά αποτελούν το κλειδί για τη γνώση του παρελθόντος. Η ελληνική γλώσσα υπήρξε το όργανο έκφρασης της λογοτεχνίας που καθόρισε την δική μας λογοτεχνική παραγωγή (Ρητορική, ποιητική), αλλά επίσης και η γλώσσα στην οποία γράφηκαν πονήματα Φυσικής, Αστρονομίας, Μαθηματικών, γεωμετρίας, Γεωγραφίας, Ιατρικής, Φιλοσοφίας, Θεολογίας, Τέχνης, Ιστορίας, Δικαίου, Πολιτικής Θεωρίας, Παιδαγωγικής κ.ο.κ. Το απέραντο τούτο σώμα των κλασσικών κειμένων, που αριθμούν κοντά 140 εκατ. λέξεις, έχει συνταχθεί στη διάρκεια πολλών αιώνων, από τον 8ο πΧ Αιώνα, ίσαμε την πτώση του Βυζαντίου κι αποτελούν την άσβεστη πνευματική κληρονομιά της Ανθρωπότητας».

«Η μελέτη τους στη νεώτερη εποχή από τους ανθρωπιστές έθεσε τις βάσεις για τη σύγχρονη κουλτούρα και τον πολιτισμό και είναι η κοινή βάση για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες και όχι αποκλειστική περιουσίας της σύγχρονης Ελλάδος—καίτοι έχει το προνόμιο. Κάθε σύγχρονος επιστημονικός κλάδος, που θέλει να ερευνήσει τις καταβολές του, μπορεί να τις βρει μέσα σε ένα ελληνικό κείμενο: όταν θέλουμε να διερευνήσουμε τα αίτια της σύνθεσης του σύγχρονου κόσμου, οι Έλληνες μας παρέχουν πάντοτε το κλειδί γι’ αυτό», προσθέτουν στο κείμενό τους οι Ισπανοί ελληνιστές.

«Την ώρα που σε γειτονικές μας χώρες, όπως η Ιταλία και η Γαλλία, η παρουσία των Αρχαίων στα σχολεία ανάγεται σε κρατική υπόθεση, σε εμάς μία κακώς εννοούμενη μοντερνικότητα έχει μετατρέψει τα Αρχαία σε μία απλή διανοουμενίστικη περιέργεια και αποστερεί από τους μαθητές το βασικό εργαλείο, που μαζί με τα λατινικά, τους διευρύνει τη γνώση για το παρελθόν και μία επαγγελματική κατάρτιση σε πολλές ειδικότητες των ανθρωπιστικών σπουδών, των κοινωνικών επιστημών και της καθαυτής επιστήμης».

«Βεβαίως και τα Αρχαία είναι συνώνυμα της κουλτούρας, αλλά είναι επίσης και μία γλώσσα που διαπερνά και διατρέχει τις επιστήμες και στην οποία έχουν γραφεί όλα όσα αφορούν τον άνθρωπο. Για τον ίδιο λόγο που τα αγγλικά δεν είναι μόνον η γλώσσα του Σαίξπηρ, αλλά και του Στίβεν Χόκινγκ, έτσι και τα ελληνικά δεν είναι μόνον η γλώσσα που έγραψε ο Όμηρος, αλλά επίσης και το εκφραστικό όργανο των επιστημονικών μελετών του Αριστοτέλη και του Αρχιμήδη», καταλήγουν στην ανακοίνωσή τους οι ελληνιστές.