Στους κινδύνους που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση από την ανάδειξη των λαϊκιστικών και φασιστικών μορφωμάτων τα τελευταία χρόνια, αλλά και στην ανάγκη ολοκλήρωσης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος, αναφέρθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος στον χαιρετισμό του κατά τη διάρκεια των εγκαινίων της λειτουργίας της Φιλοσοφικής Βιβλιοθήκης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ειδικότερα, ο κ. Παυλόπουλος αναφέρθηκε στην τεράστια συνεισφορά της αρχαιοελληνικής πολιτικής και φιλοσοφικής σκέψης στα θεμέλια του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού και υπογράμμισε ότι η συγκρότηση του περιεχομένου της έννοιας του Πολίτη, ως φορέα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων μέσα σε μια δημοκρατικά οργανωμένη Πολιτεία, είναι ύψιστο επίτευγμα της Αρχαίας Ελληνικής Δημοκρατίας.
«Είναι εξαιρετικής -ζωτικής θα έλεγα- σημασίας αυτή η πίστη στις αρετές και τις αξίες του δημοκρατικού πολιτεύματος στις μέρες μας, καθώς διάφορα λαϊκιστικά ή ακόμη και φασιστικά ή νεοναζιστικά μορφώματα εμφανίσθηκαν κατά τα τελευταία έτη εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και απειλούν, ευθέως και απροκαλύπτως, το μέλλον της ανθρωποκεντρικής -και ως εκ τούτου δημοκρατικής- θεσμικής θεμελίωσης του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Οικοδομήματος που πρέπει να ολοκληρωθεί, όχι μόνο προς όφελος των ευρωπαϊκών λαών και των Ευρωπαίων πολιτών, αλλά και για να εκπληρώσει η Ευρωπαϊκή Ένωση τον πλανητικό ρόλο που της αναλογεί, κατά την φύση της και τον προορισμό της» επισήμανε.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναφέρθηκε στην σημασία της Κλασσικής Αρχαιότητας, που άνθισε στη χώρα μας, για τον δυτικό πολιτισμό.
«Στην Χώρα μας, όπου, για λόγους διόλου συμπτωματικούς, γεννήθηκαν κατά την Κλασική Αρχαιότητα, ταυτοχρόνως, η Δημοκρατία και η Επιστήμη -ως γνήσιες εκφράσεις της έμφυτης αγωνίας του ανθρώπου αφενός για ισονομία, ισηγορία και ισοπολιτεία εντός της Πολιτείας που αυτός συγκροτούσε από κοινού με τα υπόλοιπα μέλη της Πόλης στην οποία ανήκε και, αφετέρου, για την, πέρα από μύθους και δοξασίες, κατανόηση του φυσικού κόσμου, ο οποίος μας περιβάλλει και μέρος του οποίου είμαστε οι ίδιοι ως βιολογικοί οργανισμοί- η καλλιέργεια της Φιλοσοφίας, όπως και των λοιπών γνωστικών αντικειμένων που διδάσκονται στην Φιλοσοφική Σχολή, συμμετέχει ουσιωδώς στην διαμόρφωση της συνείδησης του σύγχρονου Πολίτη» σημείωσε.
Υπογράμμισε δε ότι, παρά την πρόοδο της επιστήμης, η επικαιρότητα της Φιλοσοφίας και η ανάγκη συστηματικής καλλιέργειάς της είναι περισσότερο επείγουσα παρά ποτέ για τους ακόλουθους δύο, κυρίως, λόγους:
- 1. Παρά την προσπάθεια του ρεύματος του λογικού θετικισμού να περιθωριοποιήσει στο πεδίο της Φιλοσοφίας τα αποκαλούμενα οριακά της γνώσης προβλήματα, για τον λόγο ότι δεν υπάρχει μια γλώσσα έτοιμη να τα «υποδεχθεί», αυτά πάντα θα αποτελούν αντικείμενο του φιλοσοφικού στοχασμού διότι, για παράδειγμα, η αγωνία του θανάτου δεν εξαλείφεται ούτε παρακάμπτεται δια της αναγωγής της σε «ψευδοερώτημα».
- 2. Η ανάπτυξη της Επιστήμης στον εικοστό πρώτο αιώνα, την οποία χαρακτηρίζει η έμφαση, όχι μόνον στην εξειδίκευση αλλά και στην διεπιστημονικότητα -προκειμένου να μελετηθούν πολύπλοκα φαινόμενα όπως, π.χ., αυτό της συνείδησης- θέτει εξαιρετικώς κρίσιμα ερωτήματα στον σύγχρονο φιλόσοφο λόγο: ερωτήματα είτε οντολογικής φύσης, όπως αυτά που εγείρουν οι σύγχρονες θεωρίες της φυσικής των υψηλών ενεργειών -π.χ., οι θεωρίες των χορδών και οι κβαντικές θεωρίες πεδίου- είτε Ηθικής Φιλοσοφίας και Φιλοσοφίας Δικαίου, όπως αυτά που θέτουν εξελίξεις στα γνωστικά αντικείμενα της Μοριακής Βιολογίας, της Γενετικής αλλά και της Τεχνητής Νοημοσύνης. Ιδού, λοιπόν, «πεδίον δόξης λαμπρόν» για τους φιλοσόφους της εποχής μας και, κατά συνέπεια, για την Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ο κ. Προκόπης Παυλόπουλος αναφέρθηκε και στη σημασία που έχουν το βιβλίο και οι βιβλιοθήκες στις μέρες μας, λέγοντας ότι παρά την εξάπλωση των ηλεκτρονικών τεχνολογιών «το βιβλίο εξακολουθεί ν’ αποτελεί «όχημα» και «κιβωτό» της διάδοσης κάθε σημαντικού πολιτισμού».
Εξήγησε ότι «μέσω του βιβλίου διακινείται η γνώση και προάγεται η σκέψη, οι οποίες προκύπτουν από τη σοβαρή μελέτη του και τον αναστοχασμό πάνω στο περιεχόμενό του…Τούτο οφείλεται ιδίως στο ότι το βιβλίο, πρωτίστως στην έντυπη μορφή του, «σφυρηλατεί» μιαν αναντικατάστατη υλική σχέση με τον αναγνώστη.
Στον οποίο επιτρέπει να διατηρεί μια γνήσια σχέση με τον συνάνθρωπο και με τον κόσμο, αποτελώντας έτσι -και συνακόλουθα- πραγματικό ανάχωμα στην επέλαση κάθε πνευματικώς φθοροποιού εικονικής προσομοίωσης».
Εγκαινιάζοντας τη λειτουργία της Βιβλιοθήκης της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, αφού σημείωσε ότι «αποτελεί ξεχωριστή τιμή για μένα, υπό την ιδιότητά μου ως Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας», εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι αυτή θα λειτουργήσει στο μέλλον ως ένα λαμπρό εργαστήρι γνώσης και σοφίας και, κατά λογική ακολουθία, ως πραγματική εθνική πνευματική εστία.
Έδωσε συγχαρητήρια στις πρυτανικές Αρχές, τον κοσμήτορα της Σχολής, το Εφορευτικό Συμβούλιο και τη Διεύθυνση της Βιβλιοθήκης, που πρωταγωνίστησαν στην πραγματοποίηση αυτού του σημαντικού έργου, το οποίο ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε σε διάστημα λίγων μόνo μηνών, από τον Σεπτέμβριο του 2018 έως τον Νοέμβριο του ίδιου έτους.
Πρόκειται, για επίτευγμα ύψιστης σημασίας, τόνισε ο κ. Παυλόπουλος, δεδομένου ότι το σύνολο της συλλογής των φιλοξενούμενων στη Βιβλιοθήκη εντύπων ανέρχεται σε 490.000 βιβλία και περιοδικά, τα οποία προέρχονται από διαφορετικές σε μέγεθος βιβλιοθήκες.
Τα βιβλία είναι ταξινομημένα σε ενιαίες θεματικές ενότητες, γεγονός που καθιστά τη Βιβλιοθήκη εύχρηστη, τόσο για τους φοιτητές στην εκπαίδευση των οποίων η λειτουργία της προσδοκάται ότι θα συμβάλει τα μέγιστα, όσο και για τους ερευνητές.
Εξέφρασε τέλος τη βεβαιότητα ότι η ποιοτική αλλαγή που θα προκύψει στην απόδοση των φοιτητών και των ερευνητών σε μια σχολή, που θέτει πάντοτε υψηλούς στόχους ακαδημαϊκής διάκρισης με βάση τα πιο αυστηρά διεθνή ακαδημαϊκά κριτήρια, θα καταστεί γρήγορα εμφανής και θα δικαιώσει τους κόπους όλων των συντελεστών της δημιουργίας της ενιαίας Βιβλιοθήκης της Φιλοσοφικής Σχολής.