Ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου: Επαναλαμβανόμενο θέμα στην τέχνη και τη λογοτεχνία

Ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου είναι συχνά επαναλαμβανόμενο θέμα στην τέχνη και στη λογοτεχνία, που αναφέρεται στον υπερφυσικό πειρασμό που σύμφωνα με αναφορές αντιμετώπισε ο Αντώνιος ο Μέγας κατά την διάρκεια της προσωρινής διαμονής του στην έρημο της Αιγύπτου.

Ο πειρασμός του Αγίου Αντωνίου αναφέρθηκε αρχικά από τον Αθανάσιο της Αλεξανδρείας, σύγχρονο του Αντωνίου, και έκτοτε έγινε δημοφιλές θέμα στον Δυτικό πολιτισμό.

Τα πρώτα έργα στα οποία εμφανίζεται η σκηνή είναι Ιταλικές τοιχογραφίες του 10ου αιώνα.

Αργότερα, κατά τον Ευρωπαϊκό Μεσαίωνα, υπήρξε συχνή εμφάνιση του θέματος σε εικονογραφήσεις βιβλίων και μεταγενέστερα σε Γερμανικές ξυλογραφίες.

Περίπου το 1500 δημιουργήθηκαν οι γνωστοί πίνακες του Μάρτιν Σόνγκαουερ (περ. 1490), Ιερώνυμου Μπος (περ. 1505) και Ματίας Γκρύνεβαλντ (1512-1516).

Στη σύγχρονη εποχή το θέμα έγινε αντικείμενο των έργων του Ισπανού ζωγράφου Σαλβαδόρ Νταλί και του Γάλλου συγγραφέα Γκυστάβ Φλωμπέρ, του οποίου το βιβλίο “Ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου” του 1874, φέρεται να είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα του.

Το δεξιό τμήμα του Ρετάμπλ του Ίζενχαϊμ του Ματίας Γκρύνεβαλντ όπου απεικονίζεται ο Πειρασμός του Αγίου Αντωνίου, 1512-1516 (ελαιογραφία)

Το 1946 η εταιρεία παραγωγής κινηματογραφικών ταινιών David L. Loew-Albert διεξήγαγε διαγωνισμό ζωγραφικής με θέμα τον Πειρασμό του Αγίου Αντωνίου, με το έργο του νικητή να χρησιμοποιείται στην ταινία The Private Affairs of Bel Ami.

Στον διαγωνισμό συμμετείχαν πολλοί καλλιτέχνες, αλλά νικητής ήταν ο Μαξ Ερνστ, το έργο του οποίου συμπεριλήφθηκε στην ταινία.

Ωστόσο, η πιο γνωστή απεικόνιση του θέματος, είναι αυτή του Σαλβαδόρ Νταλί ο οποίος απέτυχε στον διαγωνισμό.