Παθήσεις εντέρου: Διατροφή για γιορτές χωρίς προβλήματα

Παθήσεις εντέρου: Η περίοδος των γιορτών, λόγω της αυξημένης κατανάλωσης των «ένοχων» τροφών, όπως κρέας, αναψυκτικά αλλά και αλκοόλ, απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή για όλους.

Οι ανισορροπίες που προκαλούνται στη χλωρίδα του επιφέρουν αύξηση παθήσεων φαινομενικά άσχετες προς αυτή.

Ενδεικτικά, παρατηρείται άνοδος των τροφικών αλλεργιών, εκζεμάτων, άσθματος, διαταραχών του φάσματος του αυτισμού, συνδρόμου χρόνιας κόπωσης, συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου και του καρκίνου.

«Τα τελευταία χρόνια η επιστήμη έχει στρέψει το βλέμμα της στο εντερικό μικροβίωμα και έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες που επιβεβαιώνουν τον σημαντικό ρόλο του. Ενώ κάποτε βλέπαμε τους μικροοργανισμούς που αποικίζουν το έντερό μας ως καταστροφείς, σήμερα εκτιμάμε το έργο τους, γιατί γνωρίζουμε τις επιπτώσεις της απουσίας τους.

Κι επειδή η εορταστική περίοδος των Χριστουγέννων και Πρωτοχρονιάς είναι μακράν η πιο επικίνδυνη για την “αναστάτωσή” τους, είναι σημαντικό να μην παρεκκλίνουμε πολύ από τη συνηθισμένη διατροφή μας και να ακολουθήσουμε κανόνες που μας προστατεύουν από ξαφνικές αλλαγές, οι οποίες δύνανται να διαταράξουν τη χαρά της εποχής», επισημαίνει ο γενικός χειρουργός Δρ. Αναστάσιος Ξιάρχος, Πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας Ορθοπρωκτικής Χειρουργικής.

«Καταρχάς δεν πρέπει να αφαιρούνται οι φυτικές ίνες από τη διατροφή», σημειώνει, «διότι αποτελούν τροφή για τα εντερικά βακτήρια. Με την απουσία τους ο βλεννογόνος του παχέος εντέρου γίνεται η εναλλακτική πηγή τροφής των μικροοργανισμών, κάτι που προκαλεί σοβαρές βλάβες σε αυτό. Έτσι, ο άνθρωπος μπορεί να παρουσιάσει μεταξύ άλλων κολίτιδα, φλεγμονή και μεταβολικό σύνδρομο».

Μια διατροφή δυτικού τύπου (αυξημένες ποσότητες πρωτεΐνης, χαμηλές φυτικές ίνες) σε μόλις 3-7 ημέρες αυξάνει δραστικά το βάρος, διαταράσσει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και την αντοχή στην ινσουλίνη, αναφέρουν ερευνητές στο επιστημονικό περιοδικό Cell Host & Microbe, μετά από έρευνες σε ποντίκια.

Όπως σημειώνουν, αυτές οι αλλαγές συνοδεύονται από ευρέως εκτενή βακτηριακό θάνατο, που έκλινε την ισορροπία υπέρ ορισμένων από τα πιο σπάνια βακτηριακά είδη (Bacteroides και το Actinobacteria), προκαλώντας φλεγμονή και τελικά μεταβολική νόσο.

Όμως, η επανένταξη φυτικών ινών στη διατροφή, μπορεί να αντιστρέψει τα συμπτώματα. Πειράματα έδειξαν επίσης ότι η προσθήκη Bifidobacterium ή ινουλίνης (τύπος πρεβιοτικών φυτικών ινών) στη διατροφή θα μπορούσε να βελτιώσει την υγεία του εντέρου.

Ωστόσο, οι ερευνητές προειδοποιούν ότι οι γνώσεις των επιπτώσεων της προσθήκης τους σε μια διατροφή με επεξεργασμένα τρόφιμα είναι ακόμα ελλιπείς.Μια διατροφή δυτικού τύπου (αυξημένες ποσότητες πρωτεΐνης, χαμηλές φυτικές ίνες) σε μόλις 3-7 ημέρες αυξάνει δραστικά το βάρος, διαταράσσει τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και την αντοχή στην ινσουλίνη.

«Φυσικά, δεν εννοούμε να μην συμμετέχετε στις εορταστικές εκδηλώσεις, για να μην ξεφύγετε από την υγιεινή διατροφή σας. Απλώς πρέπει να απολαμβάνετε τα εορταστικά εδέσματα με μέτρο. Επίσης, να μην αποκλείετε από τη διατροφή σας τα εποχιακά φρούτα και λαχανικά όλων των ειδών και χρωμάτων, τα οποία προσφέρουν αφενός τις απαραίτητες ουσίες για την καλή λειτουργία του εντέρου και αφετέρου αίσθημα πληρότητας (ώστε να αποφεύγεται η υπερφαγία).

Έτσι προστατεύετε το βάρος σας. Μπορείτε δε να μειώσετε τις ανεπιθύμητες θερμίδες με εύκολες αλλαγές και αντικαταστάσεις. Για παράδειγμα, ένα υγιεινό σνακ πριν από την έξοδό σας θα σας βοηθήσει να περιορίσετε τις επιδρομές στον μπουφέ ή στα γλυκά», συμβουλεύει ο Δρ. Ξιάρχος.

Προβλήματα μπορεί να φέρει και η έλλειψη άσκησης κατά τη διάρκεια των διακοπών, διότι η γυμναστική είναι άλλος ένας τρόπος ελέγχου της όρεξης και φυσικά του σωματικού βάρους. Μελέτες δείχνουν ότι η άσκηση μπορεί να επηρεάσει άμεσα την ποικιλομορφία του μικροβιώματος, αλλά και την ποσότητά τους.

Έρευνες, επιβεβαιωμένες και σε ανθρώπους, έχουν δείξει ότι η άσκηση επηρεάζει τον αριθμό των βακτηρίων στο έντερο που μεταβολίζουν τις ίνες σε λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας (SCFAs), τα οποία είναι ωφέλιμα για την υγεία. Επίσης, μειώνει τη φλεγμονή στο παχύ έντερο, ενώ σε μόλις 6 εβδομάδες άσκησης αυξάνει τα επίπεδα των SCFA και των μικροοργανισμών που τα παράγουν.

Παράλληλα, η άσκηση κρατά υπό έλεγχο το στρες, το οποίο είναι καταστροφικό για το μικροβίωμα. Επιστήμονες έχουν καταδείξει ότι οι μικροοργανισμοί στο έντερο των ατόμων με στρες έχει παρόμοιο προφίλ με εκείνων που ακολουθούν μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά. Αυτό σημαίνει ότι το στρες μπορεί να αναστείλει και τα οφέλη μιας πολύ σωστής και ισορροπημένης διατροφής, ιδιαίτερα στις γυναίκες – οι οποίες τις ημέρες αυτές έχουν και το κύριο βάρος της οργάνωσης των εορταστικών εκδηλώσεων.

Με τις απλές αυτές οδηγίες μπορεί να αποφευχθεί και η δυσκοιλιότητα, για την οποία συχνά παραπονούνται πολλοί τη συγκεκριμένη εποχή. Εκτός από φούσκωμα και δυσφορία, η παρατεταμένη δυσκοιλιότητα μπορεί να οδηγήσει στον σχηματισμό ραγάδας δακτυλίου και σε εμφάνιση ή έξαρση της αιμορροϊδοπάθειας.

«Είναι δυο παθήσεις που προκαλούν πόνο και αιμορραγία, ιδιαίτερα όταν υπάρχουν επιπλοκές. Θεραπεύονται, ωστόσο, εύκολα, ανώδυνα και γρήγορα με σύγχρονες χειρουργικές μεθόδους, όταν τα συντηρητικά μέσα αποτυγχάνουν. Μέσα σε ελάχιστο χρόνο (κάτω του μισαώρου) ο ασθενής απαλλάσσεται από τα συμπτώματα και επιστρέφει στο σπίτι του αυθημερόν, συνεχίζοντας την καθημερινότητά του αμέσως».

Υπάρχει, ωστόσο, μια γλυκιά ατασθαλία που είναι επωφελής. Η κατανάλωση σοκολάτας – όχι όμως όλες. Πλούσιο σε αντιοξειδωτικά και φυτικές ίνες, το κακάο έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τη φλεγμονή του εντέρου, ανακουφίζοντας τα συμπτώματα των ασθενών με φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου (Crohn και ελκώδη κολίτιδα). Υπάρχουν έρευνες τα ευρήματα των οποίων δείχνουν ότι η κατανάλωση κακάο αυξάνει τον αριθμό ορισμένων επωφελών βακτηριδίων (Lactobacillus και Bifidobacterium) στο έντερο σε διάστημα 4 εβδομάδων.

Αυτή η γνώση δεν πρέπει να αποτελέσει άλλοθι για τους λάτρεις της σοκολάτας, διότι όλα τα είδη δεν προσφέρουν τα ίδια οφέλη. Τα προϊόντα που πλησιάζουν περισσότερο στα χρησιμοποιούμενα στην επιστημονική έρευνα είναι η άγλυκη σκόνη κακάο και η μαύρη σοκολάτα υψηλής περιεκτικότητας σε αυτό το συστατικό. Ας μην ξεχνάμε δε ότι εκτός από τα οφέλη που προσφέρει γενικά στην υγεία, εξαιτίας των αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχει, η σοκολάτα έχει παρενέργειες όταν καταναλώνεται σε υψηλές ποσότητες.

Η καφεΐνη που περιέχει, ιδιαίτερα η μαύρη σοκολάτα, μπορεί να οδηγήσει σε διάρροια, άγχος, αφυδάτωση, αλλά και σε αύξηση του καρδιακού ρυθμού, σχηματισμό λίθων και παχυσαρκία», καταλήγει ο Δρ. Αναστάσιος Ξάρχος.