Τον πετυχαίνουμε σε διακοπές στην Κρήτη. Συμφωνεί ότι είναι ωραίο να κάνει όλο το καλοκαίρι στην Ελλάδα διακοπές, ενώ όλο τον υπόλοιπο χρόνο να είναι στην Αμερική. Ήταν μια άκρως απολαυστική κουβέντα, διότι ο Στράτος είναι προσηνής, καλλιεργημένος άνθρωπος και πάνω απ’ όλα ενδιαφέρουσα προσωπικότητα.
- Πώς είναι Στράτο οι συνθήκες στην Αμερική για έναν άνθρωπο ο οποίος Θέλει να ξαναφτιάξει την επαγγελματική του ζωή;
Κοίταξε, δεν πιστεύω ότι υπάρχουν ιδανικά μέρη για να κάνεις οτιδήποτε θελήσεις όπως καριέρα, οικογένεια, φίλιες. Πρέπει ο άνθρωπος να το θέλει πραγματικά και να το παλέψει.. Πάντα το κέντρο βάρους πέφτει στον άνθρωπο και κατά πόσο έχει ισχυρή τη θέλησή του να δημιουργήσει αυτό που επιθυμεί η καρδιά του.
- Έχω την αίσθηση ότι είσαι ένας άνθρωπος που διέπεται περισσότερο από το συναίσθημα παρά από την λογική. Ισχύει αυτό;
Για να σου απαντήσω σ’ αυτό θα πρέπει να σου πω ότι δεν υπάρχει συναίσθημα χωρίς την λογική από πίσω. Όταν ακούς και αντιδράς σε κάποιο γεγονός, πρώτα έρχεται η σκέψη ακόμη κι αν αυτή είναι “ εγώ ο καημένος”. Οτιδήποτε σκεφτείς θα δημιουργήσει ένα συναίσθημα, είτε χαράς, είτε ενθουσιασμού, είτε λύπης. Οπότε δεν μπορεί να υπάρξει συναίσθημα χωρίς σκέψη πριν, καθώς το συναίσθημα πάντα είναι απόρροια μιας σκέψης. Αν όμως η ερώτηση είναι αν αντιδρώ ενστικτωδώς, δηλαδή χωρίς να συνειδητοποιήσω ότι κάνω κάποια πράγματα και γενικά όταν λέμε ότι ένας άνθρωπος δρα με την καρδιά του, αυτό δε σημαίνει απαραίτητα ότι δεν έχω κάποιο σχέδιο από πίσω, μια στρατηγική για να πετύχω το στόχο μου.
Κάποιος άνθρωπος μπορεί να αψηφήσει τον κίνδυνο ή να αποφασίσει να μη δειλιάσει και αυτό είναι το επιθυμητό. Αν έχεις το «σύστημα συναγερμού» σου τότε είσαι τρελός. Θαρραλέος άνθρωπος δεν είναι αυτός που δε φοβάται, αλλά κάποιος που αποφασίζει να αναλάβει τους κινδύνους παρ’ όλο που φοβάται. Όποτε το άγνωστο, μπορεί να είναι μια καινούργια χώρα όπως η Αμερική ή μια καινούργια σχέση με τον εαυτό σου.
- Πατέρας γεννιέσαι ή γίνεσαι;
Όταν κανείς ένα παιδί είναι τελείως διαφορετικό όταν το γεννάς, όταν κάνει την εφηβεία του και τελείως διαφορετικό όταν είναι 21 γιατί διαφοροποιείσαι ως πατέρας. Όταν γεννιέται δεν έχεις ζήσει ακόμα την εμπειρία να το έχεις παρατηρήσει, να το μεγαλώσεις να κανείς λάθη ως πατέρας ή να δεις τί λειτουργεί σωστά στο παιδί. Όποτε υπάρχει αυτό που αποκαλούμε “καλώς εννοούμενη εκπαίδευση” σε όλα τα πράγματα. Και μόνο αν ξεκινήσεις με τη θέληση να έχεις ωφέλιμη σχέση με τον εαυτό σου, με το παιδί σου, με την καριέρα ή με την κοπέλα σου, ό,τι και να αποφασίσεις, αν κανείς focus σ’ αυτό και παρατηρήσεις τις λεπτομέρειες που διακρίνουν αυτές τις σχέσεις, βλέπεις τί λειτουργεί και τί όχι και με την εμπειρία και τον πειραματισμό καταλήγεις, αν ποτέ καταλήξει κανείς. Γιατί η ζωή είναι ένα αιώνιο ψάξιμο, ένα άλυτο μυστήριο και όποιος θεωρεί ότι έχει βρει το μυστικό, τότε βάζει τον εαυτό του σε μεγαλύτερο κίνδυνο.
Συχνά εκεί που τα έχεις όλα λυμένα σού συμβαίνει ένας θάνατος αγαπημένου προσώπου και ξαφνικά εκεί που θεωρείς ότι τα έχεις όλα δεν έχεις τίποτα. Οπότε καταλήγοντας, η Αμερική είναι και αυτή ένα ακόμα άγνωστο, αλλά πηγαίνεις εκεί με την εμπειρία της Ελλάδος, δηλαδή αν δουλεύεις σωστά με ανθρώπους της Ελλάδος μπορείς να δουλεύεις σωστά και εκεί.
- Δε διαφέρει η κουλτούρα των Αμερικανών και των Ελλήνων;
Διαφέρει πολύ η κουλτούρα και ο τρόπος συμπεριφοράς. Αλλά αν είσαι ένας άνθρωπος που μπορεί να δει το ποτήρι μισογεμάτο και όχι μισοάδειο, αμέσως θα αποφύγεις τον πόνο του ότι δεν καταλαβαίνεις και θες να ξαναγυρίσεις στην αρχή.
- Άρα είσαι από φύση αισιόδοξος άνθρωπος;
Θα έλεγα «ναι», καθώς και περίεργος παράλληλα. Γιατί οτιδήποτε είναι καινούριο, σε κάνει να μην ξέρεις ορισμένα πράγματα όποτε σε αναγκάζει να δεχτείς ότι τα όριά σου μπορούν να διαπλατυνθούν, αν το επιθυμείς.
- Αυτό δεν είναι και το νόημα της ζωής, το να κάνεις συνεχώς υπέρβαση του εαυτού σου και να τον ανακαλύπτεις σε βάθος;
«Ναι», θα έλεγα ότι για μένα προσωπικά αυτό είναι. Για άλλον βεβαία το νόημα της ζωής μπορεί να είναι να ψαρεύει όλη μέρα σε μια παράλια και να μη θέλει κάτι καινούριο ώστε να μπει στη διαδικασία να ψαχτεί. Όποτε, δεν μπορώ να μιλήσω γενικά για τους ανθρώπους. αλλά εμένα προσωπικά με ξανανιώνει το να μπορώ να μηδενίζω τη ζωή μου και να ξαναρχίζω από την αρχή.
Δηλαδή το σημαντικό είναι αν στη χώρα σου είσαι γνωστός, να βρεθείς σ’ ένα μέρος που δε σε ξέρει κανείς ή αν στη χώρα σου έχεις κάποια λεφτά, να ξεκινήσεις χωρίς να έχεις και να χρειαστεί να δουλέψεις παραπάνω χωρίς να πάρεις τίποτα. Σημασία έχει να το κάνεις από πραγματική αγάπη. Εγώ, προσωπικά, ξεκίνησα να πάω στην Αμερική κυρίως για να είμαι δίπλα στο παιδί μου σε μια δύσκολη περίοδο της εφηβείας του. Ήθελα να μπορέσει να ενταχθεί στο εκεί σύστημα και να αισθάνεται άνετα με τον εαυτό του. Έτσι τον παρατηρώ για να ξέρω ποτέ με χρειάζεται και πότε όχι, ώστε να μπορώ κι όλας να «εξαφανιστώ» προκειμένου μην είναι η παρουσία μου καταπιεστική.
- Άρα για σένα γονιός γίνεσαι με την καθημερινή προσπάθεια;
«Ναι», αυτό το πιστεύω απόλυτα.
- Το γεγονός ότι έχεις καταφέρει με το παιδί σου να είσαι και φίλος και πατέρας και συνεργάτης πώς λειτουργεί;
Με το παιδί μου συνεργαζόμαστε, καθώς είχε μια εμπειρία ηθοποιού μαζί μου όταν κάναμε 50 επεισόδια στο “ Βαλς με τους 12 θεούς” που έγινε στην Κύπρο. Επίσης τον έχω βάλει και σε μια θεατρική παράσταση που ανέβασα -την Ασκητική του Καζαντζάκη στην Αμερική- με τον τίτλο “Η Κραυγή – Αναφορά στο γιό μου” και ήταν ένα καθαρά ποιητικό – φιλοσοφικό κείμενο που έγινε για τον ελληνισμό της Αμερικής, στην Αστόρια για περίπου 3 μήνες. Την ίδια στιγμή εκείνος έχει σκηνοθετήσει κάποιες ταινίες και με έχει βάλει να παίξω, οπότε έχω ζήσει την εμπειρία να με σκηνοθετεί ο γιος μου.
Πώς είναι αυτό το συναίσθημα;
Είναι ανάμεικτο, έχει από τη μία τον ενθουσιασμό και από την άλλη την αγωνία για το αποτέλεσμα και για τη διαδικασία καθώς το κάνεις. Νομίζω κανένα συναίσθημα δεν είναι καθαρά μονόπλευρο, δηλαδή μπορεί να είσαι ενθουσιασμένος με κάτι και παράλληλα να αγωνιάς. Σημασία έχει να έχεις αγωνία για τη διαδικασία- δηλαδή ο στόχος σου να είναι να μάθεις κάτι μέσα από αυτό -ακόμα και αν κάνεις κάποια λάθη ή το αποτέλεσμα δεν είναι άρτιο.
Άλλοι έχουν αγωνία για το αποτέλεσμα, αν κάτι θα πετύχει. Αλλά η επιτυχία είναι στη μάθηση δηλαδή στο οποιοδήποτε ταξίδι κάνει κάποιος, είτε είναι ένα γύρισμα, ή η ετοιμασία ενός φαγητού ή μια κουβέντα ή ένα βιβλίο. Ακόμη και όταν κάποιος μονολογεί, κάνει ένα ταξίδι και πολύ επικίνδυνο μάλιστα.
Έχει σημασία λοιπόν να μη θεωρείς αλλά πράγματα σημαντικά και αλλά όχι, καθώς το κάθε ένα μπορεί να είναι σημαντικό σε σχέση με το πού θες να φτάσεις και ποιές είναι οι προτεραιότητές σου. Αν οι προτεραιότητές σου δεν είναι συνηθισμένες άξιες του κόσμου αυτού-δηλαδή οι κοινότυποι στόχοι που προστάζει η κοινωνία όπως είναι ο επιτυχημένος γάμος και η καλή οικονομική κατάσταση- τότε μπορείς να ξεφύγεις από το κουτάκι και η ευτυχία σου να εξαρτάται από το να μάθεις να αγαπάς και να δέχεσαι αγάπη. Αυτό σε ισχυροποιεί στο να μπορείς να βλέπεις τον κόσμο μέσα από μάτια αγάπης και όχι μάτια αδυναμίας.
- Πιστεύεις στους ανθρώπους;
Πιστεύω στη θεϊκότητα που φέρει ο κάθε άνθρωπος. Όλα είναι ένα θαύμα. Τις προάλες, έγινε η έκλειψη σελήνης και πήγα στο αστεροσκοπείο και την κοιτούσα μέσα από το τηλεσκόπιο.
Όταν είδα και τον Κρόνο συνειδητοποίησα ότι (όπως έχουν ανακαλύψει μέχρι στιγμής με τα δικά μας μέσα), σ’ ολόκληρο το ηλιακό μας σύστημα υπάρχει ζωή μόνο μέσα σ΄ αυτόν τον μικρό πλανήτη που λέγεται Γη. Και αν δεν υπήρχαν όλοι αυτοί οι πλανήτες η Γη δε θα μπορούσε να αντέξει το υπερβολικό φορτίου του Ηλίου που θα την έκαιγε. Και όλα αυτά έχουν δημιουργηθεί για να μπορούμε εμείς να ζούμε, να έχουμε βλάστηση, νερό και οξυγόνο. Και ο κυρίαρχος μέχρι τώρα όλων αυτών είναι ο άνθρωπος, ο οποίος δημιουργείται μέσα από το θαύμα της γέννησης και αναπαράγει το είδος του από το θαύμα του έρωτα. Βλέπεις λοιπόν ξαφνικά πως όσοι άνθρωποι έχουν αγαπήσει, έχουν δημιουργήσει ομορφιά, γιατί ο θετικός άνθρωπος δημιουργεί ενώ ο αρνητικός καταστρέφει. Και ακόμη κι αν ο δημιουργικός αναγκαστεί να δημιουργήσει κάτι πολύ σάπιο, θα το πετάξει για να δημιουργήσει κάτι νέο. Ξέρει να καταστρέφει σωστά και δεν καταστρέφει το όμορφο.
Ακόμα και αν κάποιος είναι άθεος δεν έχει παρά να παραδεχτεί την τελειότητά του και να παρατηρήσει πώς έχει φτιαχτεί ο κόσμος και τα άστρα. Δεν αποφασίζει ξαφνικά το φεγγάρι να φύγει εκτός τροχιάς, όλα λειτουργούν σ’ ένα αρμονικό σύνολο. Αν μπορούσαμε να μιμηθούμε αυτήν την αρμονικότητα των πλανητών και των μορφών ζώων που σέβεται η μια την άλλη αμέσως φτάνουμε στο σημείο να είμαστε μέρος αυτής της θεϊκότητας των πραγμάτων. Έτσι πέρα από τις θρησκείες που διαχωρίζουν τους δογματικούς, αμέσως ανακαλύπτει κάποιος ότι ζούμε ένα θαύμα.
Οι πυρκαγιές και οι καταστροφές άλλους θα προβληματίσουν για να πάρουν μέτρα, άλλους θα στενοχωρήσουν, ενώ άλλοι θα συνεχίσουν να πιστεύουν ότι δε θα αλλάξει κάτι και ότι ο άνθρωπος είναι ότι χειρότερο υπάρχει στη Γη. Προσωπικά, εγώ πιστεύω ότι υπάρχει θεϊκότητα στα πράγματα. Αυτό με κάνει να θέλω να συμβάλλω σ’ αυτό και να αφεθώ στην ομορφιά του κόσμου παρόλο που πολλές φορές οι δυσκολίες με κάνουν να ξεφεύγω από την ενατένιση του όμορφου. Όποτε πολλά πράγματα που τα θεωρούμε απαραίτητα για να είμαστε ευτυχισμένοι παύουν να υπάρχουν γιατί η θεϊκή τάξη των πραγμάτων είναι το σημαντικό, που δεν μπορεί να την πάρει κανείς. Άρα, το σημαντικό είναι η ευγνωμοσύνη και η προτεραιότητα του να μπορείς να βλέπεις την ομορφιά παντού και κυρίως στον άνθρωπο που όπως λέει ο Σαίξπηρ είναι το τελειότερο ον. Δεν έχεις λοιπόν παρά να συνδεθείς μ αυτόν, να παίρνεις δύναμη από κάθε άνθρωπο και να μπορείς μ’ έναν υγιή εγωισμό να αντιμετωπίσεις τα κακώς κείμενα.
Αν βλέπεις μόνο τα αρνητικά των άλλων χάνεις το δικαίωμα στη γνώση. Είναι πολύ καλύτερα να γνωρίζεις την αμοιβαιότητα των πραγμάτων και τον αλληλοσυσχετισμό καθιστώντας τον εαυτό σου υπεύθυνο στο πώς θα λυθεί οτιδήποτε κακό. Σημασία έχει τί ενώνει και όχι τι διαχωρίζει τους ανθρώπους. Έτσι δεν υπάρχει αίτια για πόλεμο και μπορείς να μάθεις και να γίνεις πιο δυνατός από την εμπειρία αυτή.
- Γιατί ο Ζυλ Ντασέν σε φώναζε μικρό μαφιοζάκι;
Το έλεγε, πράγματι, τόσο χαριτωμένα. Ίσως γιατί όταν συναντηθήκαμε, χρειάστηκε να περάσω από οντισιόν γιατί ο ρόλος του Μπιφ Λόμαν στο “ Θάνατο του εμποράκου” ήταν 35 χρόνων, ενώ εγώ 26. Αν αναλογιστεί κανείς ότι οι θεατρικοί χαρακτήρες είναι πολύ πιο ώριμοι από την ηλικία που λέει το κείμενο, καθώς έχουν περάσει δυσκολίες και εμπόδια, είναι πολύ πιο δύσκολο κανείς να παίξει κάποιο ρόλο που είναι πολύ μεγαλύτερος από την ηλικία του. Όταν είσαι λοιπόν 26 χρόνων, πετυχημένος και χαμογελάς και λάμπει το σύμπαν ενώ ο ρόλος που καλείσαι να παίξεις είναι στα όρια της κατάθλιψης και της κατάρρευσης είναι λογικό να υπάρχουν αμφιβολίες.
Τότε, λοιπόν, χρειάστηκε να περάσω από οντισιόν όταν με πρότεινε ο Καζάκος. Εγώ, όμως, θύμωσα και κοιτούσα το Ζυλ «δολοφονικά». Μάλιστα, όταν με έβαλε να κάνω την πρώτη πράξη διάβαζα πολύ κακά και με ένταση σαν να ήθελα να του πω “ Κόψε με”. Το έκανα, όμως, τόσο υπερβολικά που δεν το πίστευε και σκεφτόταν αν έχω κάτι άλλο στο μυαλό μου ενώ μου είπε: “ Έτσι θα παίξεις τον ρόλο; ”. Εγώ τότε απλά ήθελα να με κόψει και ήθελα να δείξω την αντίδρασή μου στο να περάσω οντισιόν.
Στο δεύτερο μέρος, όμως, έχει μια σκηνή που ο Μπιφ τσακώνεται με τον πατέρα του και με απόλυτη τρυφερότητα πέφτει και λέει: “ Μπαμπά κοίταξέ με. Είμαι ένα τίποτα. Αγάπησέ με για αυτό. Μόνο έτσι μπορούμε να ξεκινήσουμε μια σχέση αγάπης”. Είναι ένας ρόλος τόσο σοφός μέσα από τις αποτυχίες και τον πόνο του, που είναι πραγματικά πολύ φωτισμένος. Έτσι, εγώ παίζω το ρόλο και για πρώτη φορά λέω αυτά τα λόγια, καθώς δεν μπορώ να εκφράσω όλα αυτά στον πραγματικό μου πατέρα που είναι ναυτικός και Πειραιώτης και δεν ανέχεται τόσες τρυφερότητες και κλάματα.
Οτιδήποτε λοιπόν ήθελα να του πω σ’ όλη μου τη ζωή τα έλεγα μέσα από το ρόλο στην παράσταση που είδε τελικά 157 φορές. Ο Ντασέν, λοιπόν, δάκρυσε όταν με είδε στο ρόλο αυτό και μου είπε ότι είναι η 2η φορά που κλαίει στο θέατρο. Έτσι δεν έγινα απλά ο αγαπημένος του αλλά ερχόταν σε κάθε παράσταση να δει αυτήν την σκηνή. Παράλληλα, η παράσταση αυτή ήταν το πιο σημαντικό δώρο για τον πατέρα μου και εκείνος μού το ανταπέδωσε με το να έρχεται κάθε φορά όταν παίζω.
- Άρα αυτό το γεγονός ήταν μια μορφή συμφιλίωσης με το μπαμπά σου;
«Όχι» γιατί δεν ήμασταν ποτέ τσακωμένοι, αλλά ήταν μια μορφή επικοινωνίας. Ένας άνθρωπος μπορεί σε κάποιο τομέα να είναι κλειστός αλλά η τέχνη πάντα βρίσκει τρόπο χωρίς να βιάσει τη λογική του άλλου, να επικοινωνήσει μεγάλες αλήθειες που δεν εξηγούνται πάντα με την λογική. Η λογική είναι πεπερασμένη ενώ η τέχνη απεριόριστη. Το συναίσθημα που μπορεί να έχει είτε είναι ένας πίνακας, είτε η ποίηση, είτε το θέατρο, καμιά φορά σε καταλαμβάνει και πράγματα που μπορείς να λες και να μην συνειδητοποιείς, περνάνε στον άλλον χωρίς να το βιάζει καθώς η επικοινωνία αυτή είναι γεμάτη αγάπη και θεϊκότητα.
Αντίθετα, στην προσωπική ζωή πρέπει να σπάσει η κάθε πλευρά το «εγώ» της και για να φτάσουν να επικοινωνούν όπως η τέχνη θέλει πολλή δουλειά και εμπιστοσύνη. Στο θέατρο επικοινωνείς με ξένους κατευθείαν και μπορείς να αλλάξεις και να επηρεάσεις την ζωή τους χωρίς να είσαι σοφός. Ανεβαίνεις πάνω στη σκηνή και αφήνεσαι στη θεϊκότητα του θεάτρου, αυτό περνάει και αλλάζει ζωές ανθρώπων.
Το μεγαλύτερο δώρο που μού έχουν κάνει είναι όταν ο Κουν, ο πρώτος μου δάσκαλος, λίγο πριν πεθάνει με είχε φωνάξει δίπλα του και μού μίλαγε για τη ζωή, το μέλλον και το θέατρο. Την ίδια στιγμή που μου μαθαίνει πώς να πω τη φράση “ Μάνα, μάνα, μάνα “ τη στιγμή που πέθαινε η μάνα του Μιχάλη στο έργο, εκείνος σαν μια άλλη μάνα – πατέρας έπαψε να έχει φύλο και ήταν πνεύμα. Λίγο πριν πεθάνει προσπαθούσε να μού μεταλαμπαδεύσει την ιερότητα που κρύβει το πάθος, που είναι πολύ κοντά στο Θεό και υπερβαίνει κάθε λογική. Την ίδια ευλογιά έζησα και με τον Ντασέν που ερχόταν να με δει στο “ Θάνατο του εμποράκου” κάθε φορά.
- Φαντάζομαι πως θα νιώθεις απίστευτα ευλογημένος…
Έχω δεχθεί άπειρες ευλογίες στη ζωή μου. Το λίγο χρέος λοιπόν που νιώθω είναι τα ίδια πράγματα να μπορέσω να τα πω και στους νεώτερους μέσα από διδασκαλία θεάτρου μιας και έκανα μαθήματα υποκριτικής στη Νέα Υόρκη πράγμα που θέλω να φέρω και στην Ελλάδα.
Έκανα μάθημα μαζί με τον Κορνήλιο Χόργκαν που δίδασκε τη μέθοδο του Actors Studio, ενώ εγώ την εμπειρία μου με αυτούς τους σκηνοθέτες. Ήταν ένας πολύ ωραίος συνδυασμός διδασκαλίας και μού έμαθε πολλά πράγματα. Είχα την ευκαιρία να ήμουν “ επαγγελματίας παρατηρητής” του Actors Studio και την ίδια στιγμή ήμουν φίλος με το Χόργακν και κάτι έπαιρνα μέσα απ΄ αυτό σε σχέση μ’ αυτά που έλεγε στους Αμερικανούς φοιτητές.
Θέλω λοιπόν να το κάνω αυτό και στην Ελλάδα, που είναι η γλώσσα μου και μπορώ πιο άμεσα να το μεταδώσω. Αυτό προσπαθώ να κάνω και μέσα από τα βιβλία που παρουσιάζω, δηλαδή το “ Νόμο της Επιτυχίας” του Ναπολέοντα Χιλ και το δεύτερο βιβλίου του ιδίου που λέγεται “Σκέψου και πλούτισε”, από τις εκδόσεις The Law of Success Publishing. Και αυτό δε σημαίνει να γίνει κανείς επιχειρηματίας, αλλά να καταλάβει πώς μέσα από την αυτοπειθαρχία μπορεί να φτάσει κανείς σε υψηλότερα επίπεδα ύπαρξης.
Να σου δώσω ένα παράδειγμα. Άμα είσαι απλός άνθρωπος ακόμα και λούστρος να είσαι, θα γίνεις ο πιο ευτυχισμένος λούστρος του κόσμου. Οπότε αυτό θα σε κάνει και πετυχημένο.
- Πιστεύεις ότι κάποιος για να είναι γενναιόδωρος σαν άνθρωπος, πρέπει να είναι δυνατός, άρα και πετυχημένος;
Κοίταξε για να είναι κανείς γενναιόδωρος πρέπει να είναι πειθαρχημένος. Γιατί εάν είσαι αφειδώς γενναιόδωρος μπορεί να το κάνεις για εγωιστικούς λόγους, μόνο και μόνο για να λάβεις το συναίσθημα ότι αξίζεις. Οπότε αυτό σε κάνει απευθείας κτήμα στα αρπακτικά μάτια πολλών πεινασμένων και αδυνάτων. Έτσι, δεν έχει κανένα νόημα η γενναιοδωρία σου.
Όπως έλεγε και ο Χριστός “μην πετάτε τα χρυσάφια, τα πολύτιμα πετράδια” στα σκυλιά. Από αυτό συμπεραίνουμε λοιπόν πότε και σε ποιούς πρέπει να είμαστε γενναιόδωροι. Είναι καλό να είσαι γενναιόδωρος. Εάν διαβάσει κανείς τα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλη, εκεί μπορεί να καταλάβει τί σημαίνει η γενναιοδωρία. Μεταξύ της τρέλας και της δειλίας υπάρχει το να είσαι και γενναίος. Γενναίος δε σημαίνει άφοβος. Σημαίνει παίρνω το φόβο μου παραμάσχαλα και με πειθαρχία αντιμετωπίζω την κατάσταση. Εάν λοιπόν η γενναιοδωρία και όλες οι αρετές δεν αντιμετωπίζονται από ορθή κρίση θα έχει (η γενναιοδωρία) καταστρεπτικά αποτελέσματα και για σένα και για τους άλλους. Οπότε δεν ολοκληρώνεται αυτό που λέμε αγάπη. Την αγάπη που πάρα πολλοί λίγοι άνθρωποι μπορούν να την κάνουν πράξη.
- Μοy δίνεις μέσα από τα λεγόμενά σου την αίσθηση ενός ανθρώπου απίστευτα γενναιόδωρου, πρόσχαρου και τρυφερού. Ενός ανθρώπου που θα μοιραστεί σκέψεις και πράγματα κάτι το οποίο είναι απίστευτα θετικό για να έχεις καλή σχέση τόσο με τον εαυτό σου όσο και με τους γύρω σου. Με συγκινείς και θα ήθελα να γίνουμε φίλοι.
Η αλήθεια είναι ότι από μικρό με ενδιέφερε αυτό που λες, γιατί κατάλαβα ότι δεν αρκεί μόνο η αγάπη. Οι άνθρωποι πρέπει να έχουν εμπάθεια να μπαίνουν στα συναισθήματα του άλλου για να μπορούν να επικοινωνούν. Οπότε από μικρή κιόλας ηλικία τα είχα συνειδητοποιήσει αυτά που σού λέω και τα θεωρούσα πολύ σημαντικά. Ίσως ένας λόγος που έγινα ηθοποιός ήταν αυτός
- Ποιος σου το μεταλαμπάδευσε αυτό και διαμόρφωσες την προσωπικότητά σου;
Πιστεύω, πως είναι ένα κράμα συγκυριών και καταστάσεων. Τίποτα δεν είναι τυχαίο. Καμία φορά μου έρχεται στο μυαλό αυτό που είχε πει ο Στιβ Τζομπς. Τον έδιωξαν από την Apple που αυτός την είχε δημιουργήσει. Μετά έκανε μια άλλη επιχείρηση την Pixar που έκανε μεγάλο θόρυβο στην ηλεκτρονική εποχή της ανθρωπότητας. Μετά τον ξαναφώναξαν πίσω στην Apple. Την στιγμή που τα βίωνε ήταν σαν μεγάλες κακουχίες. Αργότερα συνέδεσε τις τέλειες και είπε: “Έφτασα να είμαι όλο αυτό που είμαι τώρα μέσα από όσα πέρασα. Τότε δεν το έβλεπα και αγωνιούσα και φοβόμουν”.
Και εκεί που θέλω να καταλήξω είναι αυτό που σου είπα αρχικά. Είμαστε ένα κράμα των εχθρών μας, των πολέμων μας, των λαθών μας, της αγάπης, της συμβίωσης, της ένωσης. Όλα συνδέουν αυτό που είμαστε τώρα. Δεν μπορώ να πω πχ αυτό ή εκείνο με διαμόρφωσε. Προφανώς και όταν ο Κουν με έβαλε να παίξω ως πρωτοετής μαθητής στον «Ήχο του όπλου» και μού μιλούσε λίγο πριν πεθάνει, είναι εξίσου σημαντική στιγμή με μια απόρριψη από μια κοπέλα που είχα στο σχολείο ή όταν τσακώθηκα με μεγάλη ένταση με την μητέρα μου.
Εάν τα συνειδητοποιείς και τα βάλεις στη σωστή τους θέση, όλα τελικά αποκτούν ένα νόημα. Δεν μπορεί ένα παιδί που δεν έχει πονέσει ποτέ στη ζωή του να καταλάβει την αγωνία ενός δασκάλου και να έχει πάθος. Πιθανώς και η μεγαλύτερη δυστυχία στην εποχή είναι αυτή των νεόπλουτων που ξαφνικά αποκτούν λεφτά. Γι’ αυτό τα παιδιά παθαίνουν κατάθλιψη ή βαρεμάρα γιατί δεν έχουν κάνει κανένα βήμα προς την ουσία της ζωής. Τα παίρνουν όλα έτοιμα. Όταν λοιπόν υπάρχει τόσο μεγάλη πληροφόρηση το οποίο είναι πολύ όμορφο και βλέπεις ότι αυτό το πράγμα έχει διαδοθεί παντού, οι ανέσεις είναι πολύ μεγάλες αλλά το ηθικό μεγαλείο των ανθρώπων δεν είναι το ανάλογο, γιατί δεν το έχουν κερδίσει.
Λες πολλές φορές «φόβου τους Δαναούς και δώρα φέροντες». Ακόμα και στην Αφρική δεν έχουν να φάνε αλλά έχουν κομπιούτερ. Και θα καταλήξω στο ερώτημά σου λέγοντας ότι δεν υπάρχει ένας δάσκαλος. Όλα είναι δρόμος άρα όλα μπορεί να είναι δάσκαλος.
- Αυτήν τη στιγμή τι κάνεις επαγγελματικά;
Τη συγκεκριμένη περίοδο ετοιμάζω δύο παραστάσεις στο Μανχάταν. Η μια είναι η παράσταση «Βάκχες» την οποία είχα κάνει με το κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, με την οποία είχαμε περιοδεύει σε όλη την Ευρώπη. Έπαιζα το Διόνυσο και τώρα θα το κάνω στα αγγλικά, με αμερικανούς ηθοποιούς. Ίσως κάνω μια πρόταση να έρθει και στην Ελλάδα στο φεστιβάλ Αθηνών.
Και το άλλο είναι ένα έργο του Δημήτρη Δημητριάδη “Αθεοφανία” λέγεται το οποίο είναι οι “Αντίβακχες”. Ανεβάζω λοιπόν 2 παρατάσεις γιατί ο Δημητριάδης γεφυρώνει την σκέψη ενός διανοούμενου του σήμερα, τί είναι δηλαδή οι Βάκχες σήμερα σε σχέση μ’ αυτό που ήταν 2.500 χρόνια πριν. Είναι σαν απάντηση, αλλά καινούργια ερωτηματικά στο ίδιο θέμα. Ο Διόνυσος είναι ο Θεός της βλάστησης, του έρωτα, του κρασιού, του γλεντιού, του θεάτρου αλλά και ο Θεός του θανάτου για όποιον δεν τον υπακούει.
- Θα έκανες μια ταινία για την Ελλάδα ώστε να επικοινωνήσεις την κατάσταση που βιώνουμε;
Έχω σκεφτεί διάφορα σενάρια τα οποία θα μπορούσα να τα πω σαν ιδέα σε κάποιο σεναριογράφο και να γίνει μια συνεργασία ανάμεσα σε έναν Έλληνα (σεναριογράφο) και έναν ξένο. Υπάρχουν διάφορες σκέψεις. Σίγουρα, μιας και έχω την δυνατότητα να λέω ότι έχω ζήσει και λιγάκι στο εξωτερικό, (γιατί τα πιο πολλά μου χρόνια τα έζησα στην Ελλάδα και δεν μπορώ να πω ότι έχω κατανοήσει ακριβώς τον τρόπο σκέψης των αμερικανών), έχω όμως την ευκολία να μπορώ να συνεργαστώ με κάποιος ανθρώπους από την Αμερική για να μπορέσω να τους μεταδώσω όλα αυτά που λέμε. Υπάρχουν σκέψεις για κάποιες ταινίες στην Ελλάδα με αμερικανικά κεφάλαια. Αυτήν τη στιγμή συγκεκριμένα μιλώ για 3εις ταινίες που ίσως γυριστούν του χρόνου. Δεν μπορώ όμως ακόμα να σου πω ποιές είναι θα τα πούμε εν καιρώ.
- Άρα δεν είναι η βάση σου η Αμερική;
Όχι. Καμία σχέση. Δεν έχω βάση. Βάση μου είναι η καρδία μου και πατρίδα η φαντασία μου.
- Θα έκανες άλλο παιδί;
«Ναι» θα έκανα.
- Θα το έκανες για σένα η για τη Σοφία;
Πάντα τα παιδιά τα ξεκινάμε για μάς. Ακόμα και εάν λες «θα το κάνω για τη Σοφία» πάλι για εσένα το κάνεις για να βλέπεις τη Σοφία ευτυχισμένη. Αγαπάω πάρα πολύ τα παιδιά και θα μού άρεσε να έκανα κι άλλο.
- Κοριτσάκι ή αγοράκι θα ήθελες;
Δεν ξέρω να σου πω την αλήθεια. Επειδή έχω αγοράκι θα ήθελα κοριτσάκι.
- Πριν κάνεις πρόταση γάμου στη Σοφία το είχες συζητήσει με τον Αλκιβιάδη και τη Μαρία (Γεωργιάδου);
Κοίταξε. Τα πράγματα μπορούνε να συζητηθούν μερικές φορές πολύ πιο εύγλωττα με την αλήθεια του συναισθήματός σου. Οπότε δεν προσπαθείς να πείσεις κανέναν για να πειστείς και ο ίδιος. Ξεφεύγεις από αυτήν την παγίδα. Καμία φορά προσπαθείς να πεις κάτι σε κάποιον μόνο και μόνο για να πεις κάτι στον εαυτό σου. Οπότε λες το κουβεντιάζω για να έχουμε όλοι την ευθύνη ή μάλλον να την πάρετε εσείς (γέλια).