Πάνω από 12.250 έρευνες είναι ήδη κατατεθειμένες στη βάση του Ρub Μed και αφορούν τις κυτταρικές θεραπείες, πάνω από 30 χώρες έχουν εστιάσει στις μελέτες αυτές με την Κίνα, τις Ηνωμένες Πολιτείες και την Κορέα να έχουν το προβάδισμα στην επένδυση κλινικών μελετών για τη χρήση μεσεγχυματικών κυττάρων.
Η Κορέα μάλιστα, σύμφωνα με τα στοιχεία θα είναι η 1η χώρα διεθνώς που θα επενδύσει στη χρήση των μεσεγχυματικών κυττάρων στις φλεγμονώδεις νόσους.
Η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Thermis – Europe (Tissue Engineering and Regenerative Medicine) σε συνεργασία με τη Διεθνή Εταιρεία Αποκατάστασης του Χόνδρου, την Ευρωπαϊκή Εταιρεία κατά των Ρευματοπαθειών, τη Διεθνή Εταιρεία Κυτταρικών Θεραπειών και την Ευρωπαϊκή Ομάδα Μεταμοσχεύσεων Μυελού των Οστών καταγράφει τις κυτταρικές θεραπείες που γίνονται κάθε χρόνο σε 35 συνεργαζόμενες χώρες, το είδος της ασθένειας, το είδος των κυττάρων που χρησιμοποιούνται και το θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Οι θεραπείες αυτές δεν αφορούν αιματολογικά νοσήματα, αλλά στην πλειονότητα τους τα αυτόλογα μεσεγχυματικά κύτταρα χρησιμοποιούνται στις μυοσκελετικές και ρευματικές παθήσεις, στα καρδιαγγειακά νοσήματα, στη νόσο του μοσχεύματος κατά του ξενιστή, σε νευρολογικές παθήσεις και σε φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου.
Τα μεσεγχυτικά κύτταρα
Κατάλληλα μεσεγχυματικά κύτταρα για κυτταρικές θεραπείες διαθέτουν οι ενήλικες στον μυελό των οστών και στο λίπος, και τα νεογνά στην ουσία Wharton η οποία περιβάλλει τα αγγεία του ομφαλίου λώρου. Ο λιπώδης ιστός περιέχει τον μεγαλύτερο αριθμό μεσεγχυματικών κυττάρων και η ουσία Wharton περιέχει τα νεαρότερα κύτταρα σύμφωνα με τους ειδικούς.
Συγκριτικές μελέτες έδειξαν ότι οι βιολογικές ιδιότητες των μεσεγχυματικών κυττάρων από όποια πηγή και εάν προέρχονται είναι ίδιες, με εξαίρεση την ικανότητα πολλαπλασιασμού η οποία είναι μεγαλύτερη στα μεσεγχυματικά της ουσίας Wharton, επειδή πρόκειται για νεαρότερα κύτταρα.
Στις κυτταρικές θεραπείες αυτή τη στιγμή, χρησιμοποιούνται κυρίως τα μεσεγχυματικά κύτταρα του λίπους και στη συνέχεια του μυελού των οστών. Ενώ, τα μεσεγχυματικά της ουσίας Wharton αν και χρησιμοποιούνται από το 2008 σε κλινικές μελέτες δεν έχουν χρησιμοποιηθεί σε παιδιά, επειδή η ηλικία τους είναι μικρή για να προκύψει ανάγκη θεραπείας.
Τι είναι οι κυτταρικές θεραπείες
Τα πλέον δημοφιλή κύτταρα που σήμερα χρησιμοποιούνται στις κυτταρικές θεραπείες είναι τα μεσεγχυματικά, τα οποία χρησιμοποιούνται σε όλες τις κυτταρικές θεραπείες, εκτός των αιματολογικών ασθενειών.
Η χρήση τους στις αιματολογικές νόσους, ως συνοδός θεραπεία, αφορά την προστασία του ασθενή από τη νόσο του μοσχεύματος κατά του ξενιστή, καθώς και την ταχύτερη αποκατάσταση της υγείας του μετά από χημειοθεραπεία.
Τα μεσεγχυματικά κύτταρα υπάρχουν σε κάθε όργανο του σώματος και είναι αυτά που δημιουργούν τον σκελετό του ανθρώπινου σώματος και του κάθε οργάνου του. Έτσι έχουν την ιδιότητα να εισέρχονται σε κάθε όργανο, διότι αυτό αποτελεί «το σπίτι τους» και ως εκ τούτου να προσφέρουν την κυτταρική θεραπεία. Σε περίπτωση τραυματισμού του όμως δεν μπορούν να προσφέρουν αποκατάσταση, είτε γιατί τοπικά είναι λίγα, είτε επειδή η ενίσχυση τους με μετανάστευση από άλλες θέσεις είναι αδύνατη.
Τα κύτταρα αυτά έχουν την ιδιαίτερη και πολύ χρήσιμη ιδιότητα να εισέρχονται μέσα στο νευρικό σύστημα και να συνυπάρχουν με τα νευρικά κύτταρα, κάτι το οποίο δεν είναι σύνηθες, διότι το νευρικό σύστημα προστατεύεται από τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, επειδή ανήκει στα πολύτιμα και μη αναγεννώμενα συστήματα.
Τα μεσεγχυματικά κύτταρα χρησιμοποιούνται είτε ως έχουν στη φυσική τους κατάσταση, είτε τροποποιούνται προκειμένου να προσφέρουν εξειδικευμένη θεραπεία. Έτσι σε κλινικές μελέτες λειτουργούν ως φορείς γονιδίων τα οποία καταστρέφουν τα γλοιώματα, τον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα, τον καρκίνο του μαστού και τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας. Επίσης, τροποποιημένα δοκιμάζονται στη θεραπεία της λοίμωξης από μεγαλοκυτταρικό ιό και μύκητες σε ασθενείς που βρίσκονται υπό θεραπεία με ανοσοκατασταλτικά και επίσης σε γονιδιακές θεραπείες κληρονομικών ασθενειών.
Για παράδειγμα, τα μεσεγχυματικά κύτταρα του ομφαλίου λώρου από το 2010 – 2017 έχουν χρησιμοποιηθεί σε 92 κλινικές μελέτες, οι οποίες αφορούν αλλογενείς χρήσεις σε αυτοάνοσα νοσήματα, φλεγμονή, ογκολογικά νοσήματα, νόσο του μοσχεύματος κατά του ξενιστή, καρδιαγγειακά νοσήματα, επιπλοκές του διαβήτη, οφθαλμολογικές παθήσεις, νοσήματα ήπατος, νεφρών, αναπαραγωγικού συστήματος, πνευμόνων, εγκεφαλικής παράλυσης, επίκτητες και εκφυλιστικές νευρολογικές παθήσεις, εγκεφαλικά επεισόδια, τραυματισμό νωτιαίου μυελού, ορθοπεδικές παθήσεις και τραύματα.