Η Fitch εκτιμά ότι η βιωσιμότητα του χρέους της γενικής κυβέρνησης θα βελτιωθεί, υποστηριζόμενη από τη σταθερή αύξηση του ΑΕΠ, από τους μειωμένους πολιτικούς κινδύνους, από τα πρωτογενή πλεονάσματα της γενικής κυβέρνησης και από τα πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα που έχουν νομοθετηθεί και θα τεθούν σε ισχύ μέχρι το 2020.
Όπως αναφέρει ο οίκος αξιολόγησης, οι προσδοκίες για μία ομαλή ολοκλήρωση της 3ης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος, μειώνει τους κινδύνους υπονόμευσης της οικονομικής ανάκαμψης από ένα πλήγμα στην εμπιστοσύνη ή από την συσσώρευση ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς τον ιδιωτικό τομέα.
Το θετικό outlook, αντανακλά την προσδοκία της Fitch, ότι η τέταρτη αξιολόγηση του προγράμματος θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι τον Αύγουστο επίσης χωρίς να δημιουργηθεί αστάθεια και ότι το Eurogroup θα χορηγήσει σημαντική ελάφρυνση χρέους στην Ελλάδα φέτος. Η ευνοϊκή φύση του ελληνικού κρατικού χρέους, σημαίνει ότι το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους είναι χαμηλό παρά το μεγάλο ύψος του χρέους.
Πιο συγκεκριμένα, η Fitch αναμένει ότι η νέα δέσμη μέτρων για το χρέος θα έχει ως στόχο να διατηρήσει τις ακαθάριστες χρηματοδοτικές ανάγκες κάτω από το 15% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα και κάτω του 20% του ΑΕΠ στη συνέχεια, όπως αναφέρει η ανακοίνωση του Eurogroup της 15ης Ιουνίου. Αυτό αναμένεται να βελτιώσει τη βιωσιμότητα του χρέους μακροπρόθεσμα και θα ενισχύσει την εμπιστοσύνη, γεγονός που θα συμβάλει στη θεμελίωση της πρόσβασης στις αγορές μετά την λήξη του προγράμματος.
Υβριδική "καθαρή έξοδος" από το μνημόνιο
Ο οίκος αξιολόγησης εκτιμά ότι τόσο η Ελλάδα όσο και οι επίσημοι πιστωτές θα επιδιώξουν μία υβριδική "καθαρή έξοδο" από το πρόγραμμα τον Αύγουστο του 2018, η οποία δεν θα περιλαμβάνει προληπτική γραμμή πίστωσης, αλλά θα προβλέπει αυστηρούς όρους. Η Fitch θεωρεί ότι μέρος του πακέτου των μεσοπρόθεσμων μέτρων ελάφρυνσης του χρέους ενδέχεται να συνδεθεί με την εφαρμογή δημοσιονομικών μέτρων που έχει νομοθετηθεί να τεθούν σε ισχύ μετά τον Αύγουστο του 2018.
Οι προβλέψεις για ανάπτυξη, πλεονάσματα, χρέος
Η Fitch αναμένει ότι η ελληνική οικονομία θα αναπτυχθεί φέτος με ρυθμό 2,1% και 2,6% το 2019. Το πρωτογενές πλεόνασμα του 2017, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του οίκου αξιολόγησης, θα ξεπεράσει το στόχο του προγράμματος για 1,75% του ΑΕΠ και θα διαμορφωθεί στο 1,9%. Επίσης προβλέπει ότι η Ελλάδα θα καταγράψει πρωτογενές πλεόνασμα της τάξης του 3,4% τα έτη 2018-2022. Με βάση την υπόθεση ότι ο ρυθμός αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ θα διαμορφωθεί στο 3,9%, το χρέος της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να μειωθεί στο 151% έως το 2022. Ο οίκος αξιολόγησης αναμένει ότι θα πρωτογενή πλεονάσματα θα αρχίσουν να υποχωρούν κάτω του 3,5% του ΑΕΠ (που είναι ο στόχος του ESM) από το 2022.
Οι προκλήσεις του τραπεζικού κλάδου
Σύμφωνα με τη Fitch, ο τραπεζικός κλάδος εξακολουθεί να αντιμετωπίζει προκλήσεις. Η βασική πρόκληση είναι η αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων ανοιγμάτων (NPEs), τα οποία παρέμειναν σε επίμονα υψηλά επίπεδα, ήτοι στο 50% των ακαθάριστων δανείων στα τέλη Σεπτεμβρίου του 2017. Οι ελληνικές τράπεζες δεσμεύτηκαν σε φιλόδοξα σχέδια μείωσης των NPEs μέχρι τα τέλη του 2019 και έχουν επιτύχει τους ενδιάμεσους στόχους τους. Η Fitch αναμένει ότι η ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού θα συνεχίσει να βελτιώνεται, αλλά εκτιμά ότι οι κίνδυνοι παραμένουν.
Παράλληλα, η Fitch εκτιμά ότι η εμπιστοσύνη των καταθετών βελτιώνεται σταδιακά. Μετά από μία μέτρια εκκίνηση το 2017, οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα αυξήθηκαν κατά 5,9 δισ. ευρώ (5%) κατά τους έξι μήνες έως το τέλος Δεκεμβρίου, αντικατοπτρίζοντας τη μειωμένη αβεβαιότητα μετά την ολοκλήρωση της δεύτερης αξιολόγησης του προγράμματος του ESM και της έντονης τουριστικής περιόδου. Η Fitch εκτιμά ότι η αύξηση των καταθέσεων θα συνεχιστεί καθώς η εμπιστοσύνη στο τραπεζικό σύστημα θα ενισχυθεί, αν και η επιστροφή των καταθέσεων θα εξακολουθήσει να παρεμποδίζεται από τη μεγάλη δημοσιονομική επιβάρυνση.
Όπως υπενθυμίζει η Fitch, οι ελληνικές τράπεζες θα υποβληθούν σε stress tests πριν από την ολοκλήρωση του προγράμματος οικονομικής προσαρμογής της Ελλάδας. Από τα Αποτελέσματα Συνολικής Αξιολόγησης (CA) της ΕΚΤ το 2015, οι ελληνικές τράπεζες έχουν ανακεφαλαιοποιηθεί και έχουν σημειώσει πρόοδο στην αναδιάρθρωσή τους. Οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας CET1 των τραπεζών ήταν κατά μέσο όρο αυξημένοι κατά 4 μονάδες στο τέλος Σεπτεμβρίου του 2017, σε σύγκριση με πριν την τελευταία ανακεφαλαιοποίηση, ενώ οι οικονομικές προοπτικές για την Ελλάδα είναι πιο θετικές.
Προεξόφληση της αναβάθμισης από τις αγορές
Η κίνηση αυτή από τον οίκο αξιολόγησης έρχεται εν μέσω έντονης μεταβλητότητας στις αγορές διεθνώς, ενώ η υπερβολική αντίδραση των ελληνικών ομολόγων που έχει παρατηρηθεί τις τελευταίες ημέρες, δείχνει ότι η αβεβαιότητα γύρω από την Ελλάδα παραμένει και το αναγκαίο επίπεδο εμπιστοσύνης δεν έχει αποκατασταθεί ακόμη.
Επομένως, η αναμενόμενη αναβάθμιση του αξιόχρεου της Ελλάδας από τη Fitch, που έχει λίγο έως πολύ αποτιμηθεί από την αγορά, δεν αναμένεται να αλλάξει ριζικά το κλίμα, αφού όπως αποδείχθηκε κινήθηκε στα ίδια συντηρητικά βήματα με αυτά που ακολούθησε η Standard and Poor’s τον Ιανουάριο.
Υπενθυμίζεται ότι η S&P στις 19 Ιανουαρίου προέβη σε αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας κατά μία βαθμίδα, σε "Β" από "Β-", διατηρώντας μεν θετικό το outlook, αλλά διαψεύδοντας όσους ανέμεναν μία πιο γενναιόδωρη κίνηση δύο βαθμίδων.
Τον κύκλο των αναβαθμίσεων άνοιξε στις 23 Ιουνίου του 2017, η Moody’s που ανέβασε την αξιολόγησή της για τη χώρα σε Caa2 από Caa3 και αναθεώρησε το outlook σε θετικό από σταθερό, στον απόηχο της επιτυχούς ολοκλήρωσης της β’ αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος. Η αξιολόγηση της Ελλάδας παραμένει έως σήμερα στην ίδια βαθμίδα καθώς τον περασμένο Οκτώβριο ο συγκεκριμένος οίκος αξιολόγησης δεν επικαιροποίησε τις εκτιμήσεις του.