Το είδωλο του αντικειμένου που αντανακλά ο καθρέφτης είναι «εικονικό», δηλαδή ένα καθαρά πλασματικό αντικείμενο, όμως για το οπτικό μας σύστημα το είδωλο αυτό είναι εξίσου πραγματικό με το πρότυπό του!
Γράφει η ‘Επη Τρίμη
Καθημερινά κοιταζόμαστε πολλές φορές στον καθρέφτη, δεν βλέπουμε όμως κάθε φορά την ίδια ακριβώς εικόνα. Εξαρτάται από το φωτισμό, την κατασκευή του καθρέφτη καθώς και την ψυχολογία μας.
Το πώς βλέπουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη διαφέρει από την αντίληψη που έχουν οι άλλοι για εμάς και οφείλεται στη διαφορετική οπτική γωνία που κοιταζόμαστε αφού ο παρατηρούμενος βλέπει ανεστραμμένο το είδωλό του.
Χωρίς να πάσχουμε από κάποια παθολογική διαταραχή, συνήθως βλέπουμε τον εαυτό μας διαφορετικό από ό,τι μας βλέπουν οι άλλοι. Έτσι, νιώθουμε ότι είμαστε πιο χοντροί, ότι έχουμε πιο μικρό στήθος, πιο μεγάλη μύτη, πιο στραβό στόμα, πιο έντονα σπυράκια, πιο μεγάλη κοιλιά, πιο χοντρές γάμπες, ανάλογα με το τί ανασφάλειες κουβαλάει στις «αποσκευές» του ο κάθε άνθρωπος.
Τι είναι όμως αυτό που καθορίζει πώς μας βλέπουμε και ποια θα είναι η σχέση μας με τον εαυτό μας, το σώμα μας και την εικόνα του;
Η ιδέα του εαυτού καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό κατά την παιδική μας ηλικία οι πιο σημαντικοί για μας άνθρωποι, οι γονείς μας και είναι ζήτημα καθαρά αυτοπεποίθησης.
Το μυαλό μάς παίζει ύπουλα παιχνίδια και τις περισσότερες φορές, η τυφλή εμπιστοσύνη που έχουμε στον εαυτό μας, μας κάνει να μην βλέπουμε το λάθος στο οποίο ο ίδιος μας εκθέτει. Έτσι, διαρκώς είμαστε θεατρίνοι και παίζουμε θέατρο με τον εαυτό μας αλλά και με τους γύρω μας.
Ποιος είναι ο εαυτός μας; Ποιοι είμαστε στ’ αλήθεια;
Σύμφωνα με τον Jung, όλοι αποκτάμε μία περσόνα, το ορατό κομμάτι της προσωπικότητάς μας που είναι σαν ένα είδος μάσκας και το “φοράμε” προς τα έξω, στην κοινωνία. Πρόκειται για την προσωπικότητα που διαλέγουμε, αλλά δεν είναι απαραίτητα ο αληθινός μας εαυτός. Η περσόνα είναι το “εγώ” μας, το πώς δηλαδή θέλουμε εμείς να βλέπουμε τον εαυτό μας και πώς ιδανικά επιθυμούμε να μας βλέπουν οι άλλοι. Αυτό, όμως, δεν είναι το πώς είμαστε πραγματικά και ολοκληρωτικά αλλά το πώς η ψυχή και το μυαλό μας λαχταρούν.
Η διαφορά μεταξύ του «είναι» και του «φαίνεσθαι»
Οι δυτικές κοινωνίες θεοποιούν την ατομική αναγνωρισιμότητα και την εξωτερική εμφάνιση και την ταυτίζουν με την επιτυχία. Το «φαίνεσθαι» είναι το εξωτερικό, αυτό που θέλουμε να ξέρουν οι άλλοι για μάς, αυτό που εμείς αφήνουμε να αντιληφθούν οι άλλοι.
Τι ρόλο παίζει πραγματικά ο καθρέφτης στην καθημερινή μας ζωή;
Όλοι μας –από την εφηβεία – άνδρες γυναίκες, κοιταζόμαστε στον καθρέφτη από την ώρα που ξυπνάμε μέχρι την στιγμή που θα πέσουμε για ύπνο. Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί όταν το εξωτερικό φαίνεται όμορφο και προσεγμένο τότε και ο εσωτερικός κόσμος θα βρίσκεται σε μια παρόμοια εφορία.
Είναι βασικό να θυμόμαστε πως το συχνό κοίταγμα στον καθρέφτη μπορεί να μάς κάνει να βουλιάζουμε στην αυταρέσκεια και το ναρκισσισμό ή αντίθετα, στην απόγνωση και την υπέρμετρη αγωνία για την εξωτερική μας εμφάνιση.
Λίγο πολύ όλοι οι άνθρωποι ενδιαφέρονται για το "φαίνεσθαι", όμως, ο κάθε άνθρωπος επιλέγει μεταξύ “ είναι και φαίνεσθαι” και το θέμα είναι που γέρνει η πλάστιγγα αυτή της επιλογής.
Είναι προτιμότερο να κρεμάμε καθρέφτες στους τοίχους των σπιτιών μας κι όχι στους τοίχους της ψυχής μας προκειμένου να είμαστε ευτυχισμένοι και αληθινοί άνθρωποι. Δε νομίζετε;