Ηλεκτρονικό εισιτήριο – κάρτα: Το απόλυτο αλαλούμ, “μπαλάκι” οι ευθύνες και οι πολίτες στις ουρές

Το απόλυτο αλαλούμ επικρατεί τις τελευταίες ημέρες με το ηλεκτρονικό εισιτήριο και την ηλεκτρονική κάρτα του ΟΑΣΑ, με τους πολίτες να περιμένουν σε ατελείωτες ουρές στα εκδοτήρια. Η απορία όλων είναι γιατί δεν έγινε η διαδικασία ηλεκτρονικά, έτσι ώστε να αποφευχθούν όλες αυτές οι εικόνες. 

Το Υπουργείο Μεταφορών, ο ΟΑΣΑ και η Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων που είναι αρμόδιοι για το θέμα έχουν επιδοθεί σε ένα «πόλεμο» ανακοινώσεων και πετάνε σαν μπαλάκι τις ευθύνες.

Ο υπουργός Μεταφορών, Χρήστος Σπίρτζης και ο υφυπουργός, Νίκος Μαυραγάνης επιμένουν ότι «ο αρχικός σχεδιασμός του υπουργείου Μεταφορών ήταν η όλη διαδικασία να γίνεται διαδικτυακά, ωστόσο το απαγόρευσε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων, λέγοντας ότι από αυτή την πηγή τα προσωπικά δεδομένα είναι τρωτά».

Ο κ. Μαυραγάνης ανέφερε το πρωί στον ΑΝΤ1 ότι ο ΟΑΣΑ κατέθεσε το σχετικό αίτημα, όμως η Αρχή το απαγόρευσε, και πρόσθεσε πως μόνο αφού «έπεσαν πάνω τους όλοι ότι γιατί δεν το επιτρέπεται και ζορίστηκαν» εξέδωσαν την χθεσινή ανακοίνωση, όπου αναφέρεται το αντίθετο. Δεν τηρούν τους λόγους τους, είπε χαρακτηριστικά ο υφυπουργός. 

Τέλος ο κύριος Μαυραγάνης δήλωσε πως η απάντηση της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων στην πρόσκληση για διάλογο που έχει απευθύνει για αύριο το υπουργείο Μεταφορών είναι: «Δεν προσερχόμαστε γιατί η Αρχή δεν μετακινείται» και την κατήγγειλε εκ νέου πως δεν θέλει τον διάλογο.

Η ανακοίνωση του Υπουργείου

Το υπουργείο Υποδομών καλεί αύριο στις 14.00 το μεσημέρι σε δημόσια συνάντηση την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, τον ΟΑΣΑ και την ανάδοχο εταιρεία του ΑΣΣΚ, , προκειμένου, η Αρχή να δηλώσει δημόσια εάν επιτρέπει την υποβολή ηλεκτρονικής αίτησης με τη διεύθυνση των πολιτών και τα υπόλοιπα απαιτούμενα στοιχεία, ώστε να μπορεί να αποσταλεί ταχυδρομικά η «έξυπνη κάρτα», χωρίς την αυτοπρόσωπη παρουσία των πολιτών, όπως το υπουργείο είχε ενημερωθεί από τον ΟΑΣΑ και την ανάδοχο, με βάση τις γνωμοδοτήσεις 1 και 4 / 2017 της ίδιας της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. 

Ολόκληρη η ανακοίνωση του υπουργείου έχει ως εξής:  «Το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών καλεί την Παρασκευή 3 Νοεμβρίου στις 2 μμ, σε δημόσια συνάντηση την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, τον ΟΑΣΑ και την ανάδοχο εταιρεία του ΑΣΣΚ, τους φορείς δηλαδή που συμμετείχαν στις συζητήσεις για το ηλεκτρονικό εισιτήριο και τον τρόπο έκδοσης του, προκειμένου, έστω και τώρα, η Αρχή να δηλώσει δημόσια εάν επιτρέπει την υποβολή ηλεκτρονικής αίτησης με τη διεύθυνση των πολιτών και τα υπόλοιπα απαιτούμενα στοιχεία, ώστε να μπορεί να αποσταλεί ταχυδρομικά η «έξυπνη κάρτα», χωρίς την αυτοπρόσωπη παρουσία των πολιτών, όπως το Υπουργείο είχε ενημερωθεί από τον ΟΑΣΑ και την ανάδοχο, με βάση τις γνωμοδοτήσεις 1 και 4 / 2017 της ίδιας της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Ποτέ δεν είναι αργά. Όταν η χρήση των δεδομένων αυτών επιτρέπεται σε ιδιωτικούς φορείς (τράπεζες, εταιρείες τηλεφωνίας κλπ), να επιτρέπεται και στους φορείς του Ελληνικού Δημοσίου…».

Το διαψεύδει η Αρχή

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα διέψευσε ωστόσο τους ισχυρισμούς των υπουργών, και σε ανακοίνωσή της διευκρινίζει ότι όχι μόνο δεν απαγόρευσε αλλά επέτρεψε την έκδοσή τους διαδικτυακά.

Αναλυτικά η ανακοίνωση της Αρχής: «Η Αρχή, κατόπιν συστηματικής συνεργασίας με εκπροσώπους του Οργανισμού Αστικών Συγκοινωνιών Αθηνών Α.Ε. (ΟΑΣΑ), όπως άλλωστε προκύπτει από τις Γνωμοδοτήσεις υπ’ αρ.1/2017 και 4/2017, γνωμοδότησε θετικά επί της τελικώς υποβληθείσας γνωστοποίησης επεξεργασίας προσωπικών δεδομένων στο πλαίσιο του Αυτόματου Συστήματος Συλλογής Κομίστρου (Ηλεκτρονικού Εισιτηρίου).

Ειδικότερα, όσον αφορά στη δυνατότητα ηλεκτρονικής -μέσω διαδικτύου- υποβολής αίτησης για την έκδοση ηλεκτρονικού εισιτηρίου, όπως αυτή περιγράφεται στην ως άνω γνωστοποίηση του ΟΑΣΑ, η Αρχή έκρινε, σύμφωνα με τη Σκέψη 4, σελ. 14 της Γνωμοδότησης 4/2017, ότι αυτή «δεν προσκρούει στις θεμελιώδεις αρχές της προστασίας προσωπικών δεδομένων».

Συνεπώς, η Αρχή όχι μόνο δεν την απαγόρευσε, αλλά αντιθέτως την επέτρεψε ρητώς. Σε κάθε περίπτωση, διευκρινίζεται ότι η Αρχή είναι αρμόδια να γνωμοδοτεί για κάθε ρύθμιση που αφορά στην επεξεργασία και προστασία προσωπικών δεδομένων (άρθρο 19, παρ. 1, στοιχ. θ’ του ν. 2472/ 1997). Σε αυτό το πλαίσιο, η Αρχή δεν δύναται να παρεμβαίνει στην υλοποίηση συστημάτων και στις επιχειρησιακές επιλογές, τα οποία εκφεύγουν του πεδίου αρμοδιοτήτων της».

Τι λέει ο ΟΑΣΑ

Ο ΟΑΣΑ αναφέρει ότι στην αρχική του γνωστοποίηση προς την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα (ΑΠΔΠΧ), προέβλεπε εναλλακτικά την έκδοση καρτών μέσω διαδικτυακής εφαρμογής. «Συνεπώς ο ΟΑΣΑ, στην αρχική του πρόταση, εκπόνησε μελέτη προκειμένου να καταστεί δυνατή η έκδοση προσωποποιημένου κομίστρου και μέσω της ιστοσελίδας του, ώστε να εξυπηρετηθεί μεγάλο πλήθος χρηστών και να παραλάβει, στη συνέχεια, τις προσωποποιημένες κάρτες, είτε σε οποιαδήποτε σταθμό επιλογής του, είτε ταχυδρομικά στη διεύθυνση επιλογής του.

Στον ΟΑΣΑ δεν δόθηκε η σχεδιαζόμενη δυνατότητα να σχηματίσει ένα αρχείο με τα ονοματεπώνυμα και τις διευθύνσεις των χρηστών, διότι προσέκρουε στην άποψη της Αρχής περί εξαγωγής πληροφόρησης μέσω της συσχέτισης διαμοιρασμένων υποσυστημάτων και για το λόγο αυτό – αφενός – ματαιώθηκε η απευθείας έκδοση καρτών μέσω διαδικτύου. Αφετέρου, ο ΟΑΣΑ οδηγήθηκε στον επανασχεδιασμό της διαδικασίας με ψευδωνυμοποίηση των προσωπικών δεδομένων της κάρτας και έκδοσής της με χρήση QRcode, χωρίς καταχώρηση προσωπικών στοιχείων σε υποσύστημα, αλλά με παραλαβή τους στα κατά τόπους εκδοτήρια».