Γεώργιος Παπανδρέου: 49 χρόνια από τον θάνατο του “Γέρου της Δημοκρατίας”

Ο Γεώργιος Παπανδρέου, ο “γέρος της Δημοκρατίας” γεννήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 1888 στο Καλέντζι Αχαΐας. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα και πολιτικές επιστήμες στο Βερολίνο.

Γεννήθηκε ως Γεώργιος Σταυρόπουλος και ήταν το τρίτο παιδί του παπα-Ανδρέα Σταυρόπουλου και της συζύγου του Παγώνας. Τη μητέρα του δεν τη γνώρισε ποτέ, καθώς πέθανε λίγους μήνες μετά τη γέννησή του.

Το 1915 διορίστηκε Νομάρχης Λέσβου και στη συνέχεια ανέλαβε διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Ελευθέριου Βενιζέλου, τον οποίο ακολούθησε στο κίνημα της Θεσσαλονίκης. Πρωτοστάτησε στην έκπτωση του βασιλιά Κωνσταντίνου κι εναντιώθηκε με σθένος στο δικτατορικό καθεστώς του στρατηγού Πάγκαλου.

Το 1930, όταν ο Βενιζέλος επέστρεψε στην εξουσία, ο Γεώργιος Παπανδρέου διορίστηκε υπουργός Παιδείας κι έλαβε σημαντικά μέτρα για την αναμόρφωση του εκπαιδευτικού συστήματος. Το 1935 ίδρυσε το «Δημοκρατικό κόμμα», το οποίο αργότερα μετονομάστηκε σε «Δημοκρατικό Σοσιαλιστικό».

Ακολούθησαν η δικτατορία Μεταξά και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος. Εξαιτίας της αντιστασιακής του δράσης, το 1942 συνελήφθη και φυλακίστηκε. Δύο χρόνια αργότερα κατέφυγε στη Μέση Ανατολή για να οργανώσει το συνέδριο του Λιβάνου, όπου αποφασίστηκε ο σχηματισμός κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας υπό την προεδρία του, και αμέσως μετά την απελευθέρωση επέστρεψε στην Ελλάδα.

Την περίοδο 1947 – 1950 ανέλαβε διάφορα υπουργεία σε μεταβατικές κυβερνήσεις. Η συνεργασία που ακολούθησε με τους Φιλελεύθερους του Σοφοκλή Βενιζέλου δεν κράτησε για πολύ. Το 1961 αναγνωρίστηκε αρχηγός της Ενώσεως Κέντρου και στις εκλογές του ίδιου χρόνου εξασφάλισε το 1/3 των εδρών της Βουλής. Μην αναγνωρίζοντας το κύρος του αποτελέσματος, κήρυξε τον «ανένδοτο» στην ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή και το 1963 κέρδισε τις εκλογές με σχετική πλειοψηφία.

Πανηγυρική ήταν η νίκη το Φεβρουάριο του 1964, με την Ένωση Κέντρου να λαμβάνει το 53% των ψήφων. Όμως, οι ιδεολογικές, πολιτικές και προσωπικές διαφορές στους κόλπους του κόμματος ήταν το αδύνατο σημείο, το οποίο εκμεταλλεύθηκε η παρασκηνιακή ηγεσία της Δεξιάς. Τον Ιούλιο του 1965, οι αποστάτες ανέτρεψαν τον Γεώργιο Παπανδρέου, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας μακράς περιόδου πολιτικής κρίσης.

Από την 21η Απριλίου 1967, οπότε εκδηλώθηκε το πραξικόπημα των συνταγματαρχών, ο Γεώργιος Παπανδρέου τέθηκε σε περιορισμό στο σπίτι του στο Καστρί και την 1η Νοεμβρίου του 1968 άφησε την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός».

Δύο ημέρες αργότερα, η κηδεία του «Γέρου της Δημοκρατίας» αποτέλεσε τη μεγαλύτερη αντιδικτατορική διαδήλωση. Την πομπή ακολούθησε μια πραγματική λαοθάλασσα 300 χιλιάδων ανθρώπων, «το μέγα πλήθος με το μέγα πάθος» κατά τη δική του έκφραση.

Σαν σήμερα: Σημαντικά γεγονότα της 1ης Νοεμβρίου

Γεγονότα

1512: Ανοίγει τις πόρτες της στο κοινό η Καπέλα Σιξτίνα, τη θρυλική οροφή της οποίας φιλοτέχνησε ο Μιχαήλ Άγγελος. 1903: Η «Ορέστεια» του Αισχύλου ανεβαίνει στο Βασιλικό Θέατρο Αθηνών για πρώτη φορά στη Δημοτική. Το γεγονός προκαλεί αιματηρές συμπλοκές, με αποτέλεσμα να υπάρξουν και τρία θύματα. 1939: Ένα κουνέλι γίνεται το πρώτο ζώο που θα συλληφθεί με τεχνητή γονιμοποίηση. 1940: Ο υπολοχαγός Αλέξανδρος Διάκος, γίνεται ο πρώτος νεκρός Έλληνας αξιωματικός του ελληνοϊταλικού πολέμου, προσπαθώντας να ανακαταλάβει ύψωμα.

1946: Διεξάγεται ο πρώτος αγώνας ΝΒΑ. Οι Τορόντο Χάσκις αντιμετωπίζουν τους Νιού Γιορκ Νικς, με σκορ της αναμέτρησης 66-68. 1950: Σημειώνεται απόπειρα δολοφονίας του αμερικανού προέδρου Χάρι Τρούμαν, από δύο πορτορικανούς εθνικιστές. 1952: Oι ΗΠΑ πραγματοποιούν την πρώτη δοκιμή βόμβας υδρογόνου στα νησιά Μπικίνι, με κωδικό επιχείρησης «Operation Ivy». 1962: Υποβάλλεται αίτηση από την Ελλάδα για να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Κοινή Αγορά.

1974: Ασκείται ποινική δίωξη εναντίον του Γεώργιου Παπαδόπουλου, του Στυλιανού Παττακού, του Νικόλαου Μακαρέζου και 62 ακόμη πραξικοπηματιών για εσχάτη προδοσία από τον προϊστάμενο της εισαγγελίας Εφετών Αθηνών. 1993: Ενεργοποιείται η συνθήκη του Μάαστριχτ που ιδρύει επίσημα την Ευρωπαϊκή Ένωση. 2015: Οι ισλαμιστές της Αλ Σαμπάαμπ επιτίθενται σε ξενοδοχείο στην πρωτεύουσα Μογκαντίσου της Σομαλίας, σκοτώνοντας περισσότερα από 12 άτομα.

Γεννήσεις

1863: Τζορτζ Πάρκερ, αμερικανός εφευρέτης, βιομήχανος και ιδρυτής της φερεπώνυμης εταιρίας στυλό. 1923: Γκόρντον Ντίξον, καναδός συγγραφέας επιστημονικής φαντασίας. 1951: Ρόναλντ Μπελ, αμερικάνος τραγουδιστής, σαξοφωνίστας και συνθέτης των Kool & The Gang. 1960: Τιμ Κουκ, αμερικάνος επιχειρηματίας, νυν CEO της Apple. 1962: Γεννιέται ο Άντονι Κιέντις, αμερικανός τραγουδιστής του συγκροτήματος Red Hot Chili Peppers.

Θάνατοι

1903: Τέοντορ Μόμσεν, γερμανός συγγραφέας και κάτοχος τους Νόμπελ Λογοτεχνίας του 1902. 1968: Γεώργιος Παπανδρέου, ο επονομαζόμενος και «Γέρος της Δημοκρατίας», πολιτικός που διετέλεσε και πρωθυπουργός της Ελλάδος. 1972: Έζρα Πάουντ, αμερικανός ποιητής και δοκιμιογράφος.

2008: Ζακ Πικάρ, ελβετός ωκεανογράφος και μηχανικός. 2008: Ίμα Σουμάκ, καλλιτεχνικό ψευδώνυμο της Σόιλα Εμπερατρίς Τσαβαρί ντελ Καστίγιο, περουβιανή υψίφωνος.