Γκουαντάναμο: Η ζωή στην… κόλαση (pics&vids)

“Όλοι έχουν αναγνωρίσει ότι το Γκουαντάναμο πρέπει να κλείσει. Η ύπαρξη αυτής της φυλακής βλάπτει τη χώρα μας. Το να διατηρούμε ανοιχτή τη φυλακή αυτή, αντιτίθεται στις αρχές μας”. Τα λόγια ανήκουν στον πρώην πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπάρακ Ομπάμα, ο οποίος θέλησε και προσπάθησε να βάλει τέλος στη φυλακή – φρίκη. Εκεί που μπορεί να μεταφέρονται μερικοί από τους μεγαλύτερους εγκληματίες της γης, όμως οι συνθήκες θυμίζουν… κόλαση.

Περίπου 1,5 χρόνο μετά από εκείνες τις δηλώσεις του Μπάρακ Ομπάμα, έρχεται ο Ντόναλντ Τραμπ για να δηλώσει πως εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να στείλει τον μακελάρη του Μανχάταν στο Γκουαντάναμο. Να τον τιμωρήσει με αυτό τον τρόπο.

“Πρέπει να γίνουμε πιο σκληροί, πιο έξυπνοι και πολύ λιγότερο πολιτικά ορθοί”, είναι τα δικά του λόγια. Δεν είναι η πρώτη, ούτε θα είναι η τελευταία φορά που τα λεγόμενα του Τραμπ με αυτά του Ομπάμα παίζουν… μπουνιές μεταξύ τους.

Με αφορμή την επαναφορά της λέξης Γκουαντάναμο στην – αμερικάνικη – επικαιρότητα, το www.pagenews.gr μπαίνει στα άδυτα της πιο σκληρής φυλακής του κόσμου. Εκεί που η λέξη κόλαση ίσως είναι μικρή για να περιγράψει τι επικρατεί.

Ταλιμπάν και Αλ Κάιντα οι πρώτοι κρατούμενοι

Το Γκουαντάναμο ήρθε στην επικαιρότητα μετά την τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, όταν στην στρατιωτική βάση δημιουργήθηκε στρατόπεδο συγκέντρωσης για υπόπτους τρομοκρατίας.

Άνθρωποι που θεωρούνταν από τις αμερικανικές αρχές “μέλη των Ταλιμπάν ή της Αλ Κάιντα” από Αφγανιστάν, το Ιράκ και άλλες χώρες ήταν οι πρώτοι κρατούμενοι της φυλακής που λειτούργησε στις 11 Ιανουαρίου 2002.

Κρατούμενοι που έχουν απελευθερωθεί έχουν καταγγείλει το βασανισμό τους από τους φύλακες κατά τις ανακρίσεις και την παραμονή τους στο στρατόπεδο, ενώ οι απόπειρες αυτοκτονίας είναι συχνό φαινόμενο.

Οι κρατούμενοι υποβάλλονται σε στέρηση ύπνου, παρατεταμένο περιορισμό, ηλεκτροσόκ, γυμνή έκθεση και εξευτελισμό, ακόμα και σε σεξουαλικά βασανιστήρια, κατά τα οποία γυναίκες δεσμοφύλακες χρησιμοποιούν τα γυναικεία τους θέλγητρα για να εκμαιεύσουν πληροφορίες και να ταπεινώσουν τους κρατούμενους.

Πρόσφατα στο Wikileaks εμφανίστηκαν εγχειρίδια που παρέχονταν στους φύλακες κατά την εκπαίδευσή τους, τα οποία περιλάμβαναν μελέτες για κινεζικά βασανιστήρια, με κεφάλαια όπως “Ημι-ασιτία”, “Αξιοποίηση των πληγών”, “Βρώμικο, μολυσμένο περιβάλλον”, “Πώς να κάνετε το θύμα να εξαρτάται από τον ανακριτή” και “Αποδυνάμωση της ψυχικής και σωματικής ικανότητας αντίστασης”. Όλα τα παραπάνω έχουν επανειλημμένα προκαλέσει διαμαρτυρίες και ενέργειες από οργανισμούς για τα ανθρώπινα δικαιώματα όπως η Διεθνής Αμνηστία, χωρίς ιδιαίτερα αποτελέσματα.

Ένα απομονωμένο οχυρό στα νοτιοανατολικά της Κούβας

Ο κόλπος του Γκουαντάναμο, τον οποίο ο Χριστόφορος Κολόμβος ονόμαζε «Μεγάλο Λιμάνι» (Puerto Grande), βρίσκεται στα νοτιοανατολικά της Κούβας. Οι απόκρημνοι βραχώδεις λόφοι που το περιβάλλουν το απομονώνουν από την ενδοχώρα και το καθιστούν φυσικό οχυρό, δικαιολογώντας το αμερικανικό ενδιαφέρον γι’ αυτό.

Η παρουσία των ΗΠΑ στην περιοχή χρονολογείται από τις 10 Ιουνίου του 1898, κατά τη διάρκεια του ισπανοαμερικανικού πολέμου, όταν αποβιβάστηκαν οι πρώτοι Αμερικανοί πεζοναύτες και χρησιμοποίησαν την περιοχή για τις επιχειρήσεις τους. Μετά τη νίκη τους, εγκαταστάθηκε εκεί ένα καθεστώς υποτελών τους, υπό τον πρώην Αμερικανό πολίτη και πρώτο πρόεδρο της Κούβας, Τομάς Εστράδα.

Η συμφωνία που υπέγραψε ο Εστράδα με τον Αμερικανό πρόεδρο Θίοντορ Ρούσβελτ το 1903 προέβλεπε μίσθωση της περιοχής στις ΗΠΑ και δημιουργία αμερικανικής βάσης, συμπεριλήφθηκε μάλιστα στο Σύνταγμα της Κούβας αποκτώντας αυξημένη τυπική ισχύ. Το 1934 προστέθηκε ο όρος ότι η μίσθωση θα έληγε μόνο αν συμφωνούσαν και οι δύο κυβερνήσεις ή εάν οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχωρούσαν οικειοθελώς. Η συμφωνία θεωρήθηκε στη συνέχεια παράνομη από τον πρόεδρο της κομμουνιστικής πλέον Κούβας, Φιντέλ Κάστρο, ο οποίος έχει προσπαθήσει επανειλημμένα να την ακυρώσει καταγγέλλοντάς τη σε διεθνείς οργανισμούς. Μάλιστα εδώ και χρόνια δεν εισπράττει το μίσθωμα.

Εκτός από βάση πεζοναυτών, το Γκουαντανάμο χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν ως κέντρο παραμονής προσφύγων από την Κούβα και την Αϊτή. Επιχειρήθηκε μάλιστα η μετατροπή του σε κέντρο κράτησης για πρόσφυγες – φορείς του AIDS, η απόφαση όμως κηρύχθηκε αντισυνταγματική το 1993.

Όταν δημιουργήθηκε η φυλακή, η κυβέρνηση Μπους έκρινε ότι οι κρατούμενοι που έφθαναν εκεί θεωρούνταν «εχθρικοί μαχητές» και δεν δικαιούνταν προστασία υπό τη Συνθήκη της Γενεύης, παρά μόνο την ελάχιστη προστασία του άρθρου 3 της Συνθήκης. Δεν επιτρέπεται η εκδίκαση των υποθέσεων σε δικαστήρια των ΗΠΑ, επομένως οι περισσότεροι κρατούμενοι δικάζονται στο Γκουαντάναμο από στρατοδικεία ή παραμείνουν υπό κράτηση επ’ αόριστον χωρίς να παραπεμφθούν σε δίκη.

Τα βασανιστήρια στο Γκουαντάναμο

Τα βασανιστήρια και η ακραία κακοποίηση είναι καθημερινή πρακτική, στην προσπάθεια να «σπάσουν» οι κρατούμενοι και να αποκαλύψουν τα επτασφράγιστα μυστικά.

Οι περισσότεροι ανακριτές του Γκουαντανάμο (περιλαμβανομένων ψυχιάτρων και ψυχολόγων) έχουν εκπαιδευτεί από τους διαβόητους ανακριτές του προγράμματος SERE (Survival-Evasion-Resistance-Escape), που έχει σχεδιαστεί ειδικά για να εκπαιδεύσουν το στρατιωτικό προσωπικό -σε κατάσταση ομηρίας- να αντέχει στα βασανιστήρια του εχθρού και να μην αποκαλύπτει ευαίσθητες πληροφορίες. Οι στρατιωτικοί έχουν υποβληθεί σε κακοποίηση, ξυλοδαρμό, πείνα, αγχογόνες καταστάσεις, μένοντας γυμνοί μέσα σε μικρά κλουβιά για μέρες.

Τεχνικές βασανιστηρίων

1. Τεχνικές σεξουαλικής ταπείνωσης

Οι κρατούμενοι του Γκουαντανάμο υποβάλλονται σε εξευτελιστικές μεθόδους σεξουαλικής κακοποίησης, όπως ο σοδομισμός τους με σκουπόξυλα ή ακόμα και τουφέκια. Η ταπείνωση δεν σταματά ωστόσο εδώ: οι γυμνοί κρατούμενοι αναγκάζονται να κάνουν παρέλαση μπροστά από γυναίκες στρατιώτες, υποχρεώνοντάς τους να φορούν γυναικεία εσώρουχα και να επιδίδονται σε «αισθαντικούς» χορούς μεταξύ τους. Υπάρχει βέβαια και η βάρβαρη πρακτική του καταναγκαστικού αυνανισμού του κρατουμένου, με τους περισσότερους ωστόσο τροφίμους να καταγγέλλουν βιασμό ή πρωκτική κακοποίηση. Η σεξουαλική βία είναι έγκλημα πολέμου και χρησιμοποιείται για να προκαλεί αισθήματα τρόμου και εξευτελισμού…

2. Στέρηση ύπνου

Η αποτρόπαιη αυτή τεχνική χρησιμοποιείται για να καμφθούν οι ηθικές αντιστάσεις του κρατουμένου και να μειωθεί η αντίστασή του στον πόνο, προκαλώντας εξασθένηση της μνήμης, γενικευμένη πτώση της γνωστικής λειτουργίας, προβλήματα λόγου, παραισθήσεις, αλλά ακόμα και ψυχωσικά επεισόδια και κατάθλιψη. Κι ενώ το υπουργείο Άμυνας των ΗΠΑ έχει επικυρώσει το 2002 τη «νόμιμη» στέρηση ύπνου κατά τη διαδικασία της ανάκρισης για 20 ώρες, οι ανακριτές κρατάνε τους τροφίμους ξύπνιους για περισσότερες από 72 ώρες, με τη μέθοδο να απειλεί ευθέως τη ζωή τους…

3. Αισθητηριακή στέρηση

Η μέθοδος χρησιμοποιείται για να επιφέρει αισθήματα τρόμου και αποπροσανατολισμού στον κρατούμενο, κάνοντάς τον ταυτόχρονα να νιώθει εξαρτημένος από τον δυνάστη του. Απότοκο των πειραμάτων της CIA από τη δεκαετία του 1950, η τεχνική περιλαμβάνει εγκλεισμό του τροφίμου σε κλιματιζόμενο θάλαμο, φορώντας του ωτασπίδες, κλείνοντάς του τα μάτια και δένοντάς τον για να μην μπορεί να κινηθεί. Μέσα σε 24 ώρες ο τρόφιμος αρχίζει να έχει ψευδαισθήσεις, ενώ στις 48 ώρες βιώνει κατάρρευση και «απώλεια» της προσωπικότητάς του.

4. Απομόνωση

Ο εγκλεισμός σε συνθήκες απομόνωσης απαγορεύεται ρητώς από διεθνείς κανονισμούς και συμβάσεις, κι αυτό γιατί πρόκειται για βάρβαρη πρακτική που προκαλεί μη αντιστρέψιμη ψυχολογική ζημιά. Τα συμπτώματα ποικίλουν και κυμαίνονται από ψευδαισθήσεις, αυταπάτες, συναισθηματική εμπλοκή και μειωμένη γνωστική λειτουργία μέχρι γενικευμένο άγχος και κατάθλιψη.

5. Εικονικές εκτελέσεις

Το να κάνεις έναν κρατούμενο να πιστέψει ότι πρόκειται να εκτελεστεί αντίκειται σφόδρα στο διεθνές Δίκαιο. Κι όμως, η πρακτική χρησιμοποιείται ευρέως στο κολαστήριο του Γκουαντανάμο, με τους κρατουμένους να σέρνονται στην αυλή και το στρατιωτικό απόσπασμα να τους σημαδεύει. Είναι ωστόσο και οι βάρβαρες ανακριτικές τεχνικές που φέρνουν αντίστοιχα αποτελέσματα, με τον περίφημο «τεχνητό πνιγμό» να καταρρακώνει την προσωπικότητα και την ελπίδα του τροφίμου…

6. Αναγκαστική Φαρμακευτική Αγωγή

Ο ιατρικός πειραματισμός έχει απαγορευτεί από το διεθνές Δίκαιο και δεν έχει ξαναχρησιμοποιηθεί (επισήμως τουλάχιστον) από την εποχή των ναζιστικών στρατοπέδων συγκέντρωσης. Κι όμως, η «γνώση» που αποκτήθηκε από τη CIA κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου χρησιμοποιείται σήμερα στο Γκουαντανάμο, με μια σειρά βιολογικών παραγόντων αλλά και ναρκωτικών ουσιών να χορηγούνται στους εγκλείστους με σκοπό την τροποποίηση της συμπεριφοράς τους και τον έλεγχο της νοητικής τους λειτουργίας. Οι τρόφιμοι υποβάλλονται ακόμα σε απαγορευτικές δόσεις φαρμάκων που προκαλούν νευρο-ψυχιατρικές διαταραχές, όπως ο αυτοκτονικός ιδεασμός και η αίσθηση του «αβοήθητου», ή ακόμα και ψυχωσικά επεισόδια…

7. Χρήση σκυλιών για πρόκληση τρόμου

Η χρήση άγριων σκυλιών για ενστάλαξη φόβου στον τρόφιμο δεν είναι βέβαια καινούρια πρακτική, έχει χρησιμοποιηθεί πολλάκις στην ιστορία της ανθρώπινης φρίκης. Με πράξη του 2002, το υπουργείο Άμυνας επέτρεψε τη χρήση της στέρησης ύπνου, της πρόκλησης στρες, της γύμνιας αλλά και των σκυλιών στους κρατουμένους του Γκουαντανάμο, με την τεχνική να χρησιμοποιείται έκτοτε ευρέως. Τα σκυλιά του στρατού λαμβάνουν μέρος στην ανακριτική διαδικασία, με τους ανακριτές να απειλούν τους τροφίμους με τη βοήθεια των άγριων ζώων, πρακτική που αποδείχθηκε μάλιστα τόσο αποτελεσματική που μεταφέρθηκε από το κολαστήριο του Γκουαντανάμο σε αντίστοιχες «εγκαταστάσεις» στο Αμπού Γκράιμπ, το Αφγανιστάν και το Ιράκ…

8. Ακραίες συνθήκες θερμοκρασίας

Οι θερμοκρασιακές ακρότητες είναι μια τεχνική που χρησιμοποιείται ευρέως στο Γκουαντανάμο, με τα «ψυχρά κελιά» να έχουν πάρει έγκριση ήδη από το 2005, ως τμήμα των «ενισχυμένων ανακριτικών τεχνικών» της CIA. Το ακραίο ψύχος και η στιγμιαία εναλλαγή του σε ακραία ζέστη τσακίζει τον τρόφιμο τόσο σωματικά όσο και ψυχολογικά, αφήνοντάς τον έρμαιο στις βουλές του βασανιστή…

9. Αισθητηριακός βομβαρδισμός (θόρυβος)

Ο θόρυβος χρησιμοποιείται όταν θέλει ο ανακριτής να στερήσει τον ύπνο στον τρόφιμο, να τον τρομοκρατήσει ή να προκαλέσει συγκεκριμένου τύπου συναισθήματα. Επίσημη έκθεση του Γκουαντανάμο του 2004 ισχυριζόταν ότι ο γυμνός κρατούμενος δενόταν σε μια καρέκλα, χωρίς δυνατότητα κίνησης, και υποβαλλόταν σε «σόου φώτων» (κυρίως strobe lights) και εκκωφαντικούς ήχους ροκ ή ραπ μουσικής, μέσω δύο τεράστιων ηχείων που βρίσκονταν στο πλάι του, με τη θερμοκρασία στο κελί να αγγίζει ακραία επίπεδα.

10. Παρακολούθηση του βασανισμού άλλων τροφίμων

Κι όμως, έχει βρεθεί ότι το να παρακολουθεί άλλους να κακοποιούνται και να βασανίζονται μπορεί να έχει τον ίδιο ψυχολογικό αντίκτυπο στον κρατούμενο σαν να βασανιζόταν αυτός. Οι τεχνικές του «ψυχολογικού χειρισμού», όπως η στέρηση ύπνου, η ταπείνωση και ο εξευτελισμός, προκαλούν τέτοιο ψυχολογικό στρες όσο και ο φυσικός πόνος…

11. «Παραδοσιακές μέθοδοι»

Αν στις «προχωρημένες» ψυχολογικού τύπου τεχνικές κακοποίησης και βασανισμού προστεθούν και τα «παραδοσιακά» βασανιστήρια, τότε έχουμε στην ολότητά του το κολαστήριο του Γκουαντανάμο και όσα αυτό πρεσβεύει σε συμβολική σφαίρα. Ξυλοδαρμοί και φυσική κακοποίηση έχουν σκοπό να αποδυναμώσουν σωματικά τον τρόφιμο και να φέρουν στην επιφάνεια τις αδυναμίες του.

Δείτε στο παρακάτω βίντεο πραγματικές φωτογραφίες από το Γκουαντάναμο: