Αν και η "καυτή πατάτα" της Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες είναι το Brexit, οι ηγέτες αποφάσισαν να αφήσουν κατά μέρος τις συζητήσεις για την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου, δεδομένης της στασιμότητας που υπάρχει στο ζήτημα των διαπραγματεύσεων.
Στην ατζέντα της ημέρας μπαίνουν άλλες προτεραιότητες, από τη Βόρεια Κορέα και την πυρηνική συμφωνία του Ιράν, μέχρι την Τουρκία, την αναθεώρηση της διαδικασίας ασύλου, έναν μελλοντικό υπουργό Οικονομικών της ευρωζώνης και την ίδια την αρχιτεκτονική της Ένωσης.
Η Τουρκία στο επίκεντρο
Οι ηγέτες αναμένεται να εκφράσουν τη δυσαρέσκειά τους για το πογκρόμ διώξεων που έχει εξαπολύσει ο Ταγίπ Ερντογάν κατά των εγχώριων πολιτικών του αντιπάλων, χωρίς ωστόσο να προβούν σε θεαματικές ενέργειες, όπως η επίσημη αναστολή των ενταξιακών διαπραγματεύσεων της Τουρκίας με την ΕΕ.
Ο λόγος είναι ότι δεν θέλουν να θέσουν σε κίνδυνο τη συμφωνία του 2016 με την Άγκυρα για την ανάσχεση των ροών προσφύγων από χώρες της Μέσης Ανατολής. Αποφάσεις δεν αναμένονται, αλλά σύμφωνα με δημοσίευμα της Die Welt η Γερμανίδα καγκελάριος θα συζητήσει με τους άλλους ηγέτες την πιθανότητα περαιτέρω μείωσης της οικονομικής βοήθειας προς την Τουρκία, ως «απάντηση» στις φυλακίσεις δημοσιογράφων και υπέρμαχων ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Ιράν, διατήρηση της πυρηνικής συμφωνίας
Στο θέμα του Ιράν οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων θα επανεπιβεβαιώσουν την προσήλωσή τους στην τήρηση της συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, η οποία χρειάστηκε έναν δωδεκαετή διπλωματικό μαραθώνιο για να επιτευχθεί, παρά τις απειλές Τραμπ, για ακύρωσή της.
Ευρωπαίοι διπλωμάτες λένε ότι δεν πρέπει να δοθεί στις χώρες που επιλέγουν την οδό του συμβιβασμού η εντύπωση ότι η Δύση δεν τηρεί τις δεσμεύσεις της και στις Βρυξέλλες στηρίζουν τις ελπίδες τους στο Κογκρέσο να επιμείνει στην τήρηση της συμφωνίας σε μια περίοδο μάλιστα έντονης ανησυχίας για την παγκόσμια ασφάλεια λόγω των πυρηνικών φιλοδοξιών του Κιμ Γιονγκ Ουν.
Τα σχέδια Μακρόν
Στην ατζέντα είναι και τα μεταρρυθμιστικά σχέδια του προωθεί μεταξύ άλλων και ο Εμανουέλ Μακρόν. Αλλά χωρίς κυβέρνηση συνασπισμού στο Βερολίνο τα χέρια της Άνγκελα Μέρκελ είναι δεμένα. Πώς να δεσμευτεί η Γερμανίδα καγκελάριος σε καίριες αλλαγές, όταν ο Κρίστιαν Λίντνερ, επικεφαλής των Φιλελευθέρων (FDP) -πιθανών κυβερνητικών εταίρων των Χριστιανοδημοκρατών- ξεκαθάρισε ότι η η γερμανική κυβέρνηση είναι αυτό το διάστημα υπηρεσιακή και δεν μπορεί να λάβει αποφάσεις χωρίς πολιτική νομιμοποίηση.
Ο Γάλλος πρόεδρος πιέζει μεταξύ άλλων για τη δημιουργία ενός Ευρωπαίου υπουργού Οικονομικών, με δικό του προϋπολογισμό για επενδύσεις που θα δώσουν ώθηση στην οικονομία και της Γαλλίας, αλλά στο FDP δεν καλοβλέπουν τα σχέδια αυτά, όπως ούτε και η Μέρκελ.
Οι δηλώσεις των ηγετών
Τερέζα Μέι: Η Σύνοδος Κορυφής δεν είναι μόνο για το Brexit, αλλά για την κοινή άμυνα, την ασφάλεια και τη μετανάστευση. Θα παρουσιάσω πώς το Ηνωμένο Βασίλειο θα παίζει πλήρο ρόλο. Θα εξετάσουμε τη συγκεκριμένη πρόοοδο πυ σημειώθηκε στις διαπραγματεύσεις για το Brexit. «Κάνουμε απολογισμό και κοιτάμε μπροστά πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις που μοιραζόμαστε όλοι στην Ευρώπη. Αυτό σημαίνει συνεχή συνεργασία, η οποία πρέπει να βρίσκεται στο επίκεντρο της ισχυρής μελλοντικής εταιρικής σχέσης που θέλουμε να οικοδομήσουμε από κοινού» σημείωσε η κ. Μέι.
Άνγκελα Μέρκελ: Θα συζητήσουμε για την πυρηνική συμφωνία με το Ιράν, την οποία έχουμε καταστήσει σαφές ότι υποστηρίζουμε. Επίσης, ζητούσα να μπει η Τουρκία στην ημερήσια διάταξη. Η Τουρκία κάνει σπουδαία δουλειά όσον αφορά τους πρόσφυγες και η ΕΕ έχει συμφωνήσει οικονομικές δεσμεύσεις στο πλαίσιο της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας. Θα τιμήσουμε τη συμφωνία. Σε ότι αφορά στο Brexit, έχει σημειωθεί πρόοδος, δεν είναι ακόμη έτοιμοι για τη δεύτερη φάση αλλά ελπίζουμε ότι δουλεύουν πάνω στην πρώτη. Μπορεί να μπει το Δεκέμβριο στη δεύτερη φάση. Θα σεβαστούμε τη βούληση του βρετανικού λαού να φύγουν, αλλά ελπίζουμε σε μια στενή σχέση. Για την Καταλονία, παρακολουθούμε τις εξελίξεις και στηρίζουμε τη θέση του Ισπανού κυβερνήτη. Ελπίζουμε να βρεθεί λύση.
Σαβιέ Μπετέλ (πρωθυπουργός Λουξεμβούργου): Ο διάλογος με το Λονδίνο έχει αλλάξει αρκετά, ακόμα και η ανάρτηση της Τερέζα Μέι στο Facebook ήταν προς την σωστή κατεύθυνση.
Εμμανουέλ Μακρόν: Για το Brexit, οι 27 της ΕΕ είμαστε όλοι ενωμένοι στα συμφέροντά μας και τις φιλοδοξίες μας.
Γιούχα Σίπιλα (Φινλανδός πρωθυπουργός): Σήμερα δεν είμαστε σε θέση να κάνουμε επαρκή πρόοδο, ελπίζουμε ότι θα γίνει το Δεκέμβριο. Είμαστε λίγο απογοητευμένοι που δεν υπήρξε πρόοδος, δεν ήμασταν προετοιμασμένοι για αυτό.
Στέφαν Λεβέν (Σουηδός πρωθυπουργός): Δεν θα υπάρξει επαρκής πρόοδος σήμερα, το θαύμα αποκλείεται. Το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να επιδείξει μεγαλύτερη δέσμευση στις οικονομικές δεσμεύσεις ακόμη και μετά την αποχώρησή του. Σύσσωμο το συμβούλιο πιστεύει πως δεν έχει σημειωθεί ικανοποιητική πρόοδος, κυρίως όσον αφορά το οικονομικό ζήτημα
Μαρκ Ρούτε (Πρωθυπουργός της Ολλανδίας): Η Καταλονία δεν είναι ένα ευρωπαϊκό θέμα, πρόκειται για καθαρά εσωτερική ισπανική υπόθεση. Αναφορικά με το Brexit δήλωσε: Τα δικαιώματα των πολιτών και οι συνοριακοί έλεγχοι είναι δύο πολύ δύσκολα θέματα, αλλά το θέμα της εξόδου είναι βασικό. Η Μέι θα πρέπει να διευκρινίσει με μεγαλύτερη σαφήνεια ποιες εννοεί ότι είναι οι «άλλες δεσμεύσεις» που ανέφερε στη Φλωρεντία.
Λίο Βαραντκάρ (Πρωθυπουργός Ιρλανδίας): Η Ιρλανδία, τα κράτη της Σκανδιναβίας και της Βαλτικής συμφωνούν πως δεν έχει επιτευχθεί επαρκής πρόοδος. Ελπίζουμε ότι θα το πετύχουμε μέχρι τον Δεκέμβριο. Όχι μόνο για την Ιρλανδία, αλλά και τα δικαιώματα των πολιτών και τα οικονομικά. Πολύ πιθανόν μετά το Brexit, οι περισσότεροι κάτοικοι της Βόρειας Ιρλανδίας θα παραμείνουν πολίτες της ΕΕ. Το Ηνωμένο Βασίλειο και η ΕΕ θα μπορούσαν να έχουν μια τελωνειακή εταιρική σχέση, αλλά απαιτούνται περισσότερες λεπτομέρειες γι’ αυτό, όσον αφορά στο τι σημαίνει αυτό.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Μαριάνο Ραχόι δεν σταμάτησε για ερωτήσεις πριν τη Σύνοδο, την ώρα που η κυβέρνησή του ανακοίνωσε πως θα προχωρήσει στην αναστολή της αυτονομίας της Καταλονίας.