«Στόχος μας είναι ο ΕΝΦΙΑ να αντικατασταθεί με έναν φόρο μεγάλης περιουσίας που θα είναι προοδευτικός». Αυτά ήταν τα λόγια της υφυπουργού Οικονομικών Κατερίνας Παπανάτσιου στο συνέδριο της Prodexpo.
Όπως επισημαίνει όμως η «Καθημερινή», αυτό πρωτίστως προϋποθέτει την εξίσωση των αντικειμενικών αξιών με τις πραγματικές τιμές πώλησης των ακινήτων – κάτι που, προς το παρόν, αδυνατεί να γίνει. Σύμφωνα με κυβερνητικό αξιωματούχο, εφόσον επιτευχθεί ο δύσκολος στόχος της εξίσωσης των αξιών των ακινήτων, θα κατατεθεί στη Βουλή σχέδιο νόμου με το οποίο αφενός θα αναπροσαρμοστούν οι αξίες των ακινήτων, αφετέρου θα αντικατασταθεί ο ενιαίος φόρος ιδιοκτησίας ακινήτων με τον φόρο μεγάλης ακίνητης περιουσίας.
Στόχος της κυβέρνησης, όπως ανέφερε ο αξιωματούχος στην «Καθημερινή», είναι σε κάθε περίπτωση να βεβαιώνονται έσοδα 3,2 δισ. ευρώ όπως προβλέπει και η συμφωνία με τους πιστωτές της χώρας, ωστόσο είναι θέμα πολιτικής της κυβέρνησης το πώς θα επιμερίζεται ο φόρος. Δηλαδή, όπως επισήμανε, στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι να ελαφρύνει τις χαμηλές ιδιοκτησίες και να μεταφέρει το βάρος στις υψηλότερες. Αυτό σημαίνει ότι για να επιτευχθεί ο στόχος των 3,2 δισ. ευρώ, η κυβέρνηση θα αυξήσει δραματικά τη φορολογία για όσους κατέχουν ακίνητα πάνω από κάποια αξία.
Προφανώς, για αυτούς οι φόροι θα είναι σημαντικά υψηλότεροι από αυτούς που καταβάλλονται σήμερα, και αυτό, καθώς τα χαμηλής αξίας ακίνητα θα απαλλαγούν από τον φόρο. Σημειώνεται ότι τα έσοδα του Δημοσίου από τον ΦΑΠ του 2011 με αφορολόγητο όριο 200.000 ήταν περίπου 800 εκατ. ευρώ και αφορούσαν 560.000 ιδιοκτήτες ακινήτων.
Ο ΦΜΑΠ εφαρμόσθηκε για πρώτη φορά το1997 και προέβλεπε υψηλό αφορολόγητο. Συγκεκριμένα, ο ΦΜΑΠ αφορούσε φορολογουμένους με ακίνητη περιουσία άνω των 243.600 ευρώ για τους άγαμους, 487.200 ευρώ για τους έγγαμους, με προσαύξηση 61.650 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά και 73.400 ευρώ για καθένα από το τρίτο παιδί και πάνω. Ο φόρος υπολογιζόταν με συντελεστές από 0,354% έως 0,944% επί της αντικειμενικής αξίας, για τα φυσικά πρόσωπα. Ο ΦΜΑΠ διατηρήθηκε για αρκετά χρόνια και το 2009 επανήλθε ως φόρος ακίνητης περιουσίας (ΦΑΠ) που αρχικά είχε όριο τις 400.000 ευρώ αντικειμενική αξία και άνω. Στη συνέχεια το 2010 το όριο επιβολής ΦΑΠ υποχώρησε στις 300.000 ευρώ για να καταλήξει το 2011 στις 200.000 ευρώ αντικειμενική αξία.
Όπως προαναφέρθηκε, σε κάθε περίπτωση απαραίτητη προϋπόθεση είναι η εξίσωση των τιμών των ακινήτων να έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του έτους, κάτι το οποίο όπως σημείωσε ο ίδιος αξιωματούχος είναι εξαιρετικά δύσκολο.
Στο θέμα της εξίσωσης των τιμών των ακινήτων η υφυπουργός ανέφερε ότι δρομολογείται η θεσμοθέτηση δευτεροβάθμιων επιτροπών, οι οποίες θα σπεύδουν να διορθώνουν τις τιμές που θα προκύψουν από τις υπό σύσταση 75 τοπικές επιτροπές καθορισμού των αντικειμενικών αξιών.
Στόχος είναι, μέσω των δευτεροβάθμιων αυτών οργάνων, να προλαμβάνονται στρεβλώσεις μικροπολιτικής φύσης, που είχαν παρατηρηθεί και στο παρελθόν. Πάντως, σύμφωνα με την κ. Παπανάτσιου, σε πολλές περιοχές οι αντικειμενικές τιμές είναι χαμηλότερες των εμπορικών τιμών. Παράλληλα, επανέλαβε την πρόθεση του οικονομικού επιτελείου να μην αναθεωρήσει, στην παρούσα φάση, κάποια άλλη παράμετρο (π.χ. συντελεστής εμπορικότητας) διαμόρφωσης των αξιών, πέραν των τιμών ζώνης, ενώ σε ό,τι αφορά την επικείμενη λειτουργία του ηλεκτρονικού συστήματος τιμών που βρίσκεται σε πιλοτικό στάδιο, αναμένεται να λαμβάνονται πλέον υπόψη και οι τιμές μίσθωσης, προκειμένου να είναι εφικτή η προσέγγιση των αξιών και σε περιπτώσεις περιοχών όπου δεν πραγματοποιούνται καθόλου συναλλαγές ακινήτων σήμερα.