Παγκόσμια Ημέρα Κοριτσιού: Οι γάμοι κάτω των 15 ετών, οι εκτιμήσεις της UNICEF και το Save the Children

Κάθε χρόνο από το 2012, στις 11 Οκτωβρίου γιορτάζουμε την Παγκόσμια Ημέρα Κοριτσιού, που καθιερώθηκε με απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 19 Δεκεμβρίου 2011, σε μια προσπάθεια να κινητοποιηθούν όλοι οι αρμόδιοι φορείς και να ευαισθητοποιηθούν οι κοινωνίες ώστε να μειωθεί η ανισότητα αλλά και να εξαλειφθεί, ει δυνατόν, η βαρβαρότητα που βιώνουν εκατομμύρια νεαρά κορίτσια ανά τον κόσμο.

Τα στοιχεία από διεθνούς οργανισμούς καταδεικνύουν με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο ότι το να είσαι κορίτσι εν έτει 2017 δεν είναι καθόλου εύκολο. Παρά τα βήματα προόδου που έχουν σημειωθεί σε αρκετές χώρες του κόσμου, η απόσταση που πρέπει να καλυφθεί ώστε τα κορίτσια να μπορέσουν να έχουν μια αξιοπρεπή ζωή είναι ακόμα πολύ μεγάλη.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Εθνη, 1,1 δισεκατομμύρια κορίτσια, ανά τον πλανήτη, αντιμετωπίζουν διαφορετικές προκλήσεις και προβλήματα τα οποία δεν είναι καν καταγεγραμμένα γι’ αυτό απαιτείται περισσότερη και πιο συντονισμένη προσπάθεια.

Η UNICEF εκτιμά ότι 130 εκατ. κορίτσια παγκοσμίως έχουν υποστεί ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, το 80% των 800.000 ανθρώπων που διακινούνται ετησίως είναι κορίτσια και ότι το 50% όλων των σεξουαλικών επιθέσεων γίνονται, επίσης, σε κορίτσια ηλικίας κάτω των 16 ετών. Τα στοιχεία αυτά σίγουρα δεν καταδεικνύουν έναν ασφαλή κόσμο για το γυναικείο πληθυσμό.

Save the Children: Ένα κορίτσι κάτω των 15 ετών παντρεύεται κάθε επτά δευτερόλεπτα

Η πρώτη Παγκόσμια Ημέρα Κοριτσιού ήταν επικεντρωμένη στις προσπάθειες για τον τερματισμό των γάμων σε παιδική ηλικία, μια θεμελιώδης παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, που επηρεάζει όλες τις πτυχές της ζωής ενός κοριτσιού.

Ένα κορίτσι κάτω των 15 ετών αναγκάζεται να παντρευτεί κάθε επτά δευτερόλεπτα ενώ κορίτσια ακόμη και 10 ετών παντρεύονται πολύ μεγαλύτερους άνδρες σε χώρες όπως το Αφγανιστάν, την Υεμένη, την Ινδία και τη Σομαλία, σύμφωνα με έκθεση της οργάνωσης Save the Children.

Ο γάμος σε τόσο νεαρή ηλικία στερεί από τα κορίτσια την ευκαιρία για μόρφωση, αλλά και αυξάνει τους κινδύνους να υποστούν τραυματισμούς κατά τον τοκετό ή ακόμη και να πεθάνουν, αν κάνουν παιδιά προτού το σώμα τους είναι έτοιμο.

«Ο γάμος παιδιών είναι η αρχή ενός κύκλου μειονεκτημάτων που στερεί από τα κορίτσια βασικά τους δικαιώματα, όπως το δικαίωμα να μορφωθούν, να αναπτυχθούν και να είναι παιδιά», δήλωσε η διευθύνουσα σύμβουλος της Save the Children Χέλε Τόρνινγκ-Σμιτ.

«Τα κορίτσια που παντρεύονται πολύ νωρίς συχνά δεν μπορούν να πάνε στο σχολείο, είναι πιο πιθανό να πέσουν θύματα ενδοοικογενειακής βίας, κακοποίησης και βιασμού. Μένουν έγκυες και εκτίθενται σε σεξουαλικώς μεταδιδόμενες ασθένειες, περιλαμβανομένου του ιού HIV», τόνισε η Τόρνινγκ-Σμιτ.

Η έκθεση της Save the Children κατατάσσει τις χώρες από την καλύτερη στη χειρότερη για τα κορίτσια, βάσει του ποσοστού γάμων παιδιών, του αριθμού των κοριτσιών που πηγαίνουν σχολείο, των εγκυμοσύνων μεταξύ των εφήβων, των θανάτων στη διάρκεια του τοκετού και του αριθμού των γυναικών βουλευτών. Ο Νίγηρας, το Τσαντ, η Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, το Μαλί και οι Σομαλία βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις του καταλόγου. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι οι συγκρούσεις, η φτώχεια και οι ανθρωπιστικές κρίσεις είναι σημαντικοί παράγοντες που αφήνουν τα κορίτσια εκτεθειμένα στον γάμο σε πολύ μικρή ηλικία. Το κλείσιμο των σχολείων εξαιτίας της επιδημίας του ιού Έμπολα οδήγησε σε περίπου 14.000 εγκυμοσύνες μεταξύ εφήβων στη Σιέρα Λεόνε, ανέφερε η Save the Children.

Η οργάνωση αναφέρει το παράδειγμα της Σαχάρ, μιας 14χρονης πρόσφυγα από τη Συρία που ζει στον Λίβανο η οποία δεν θέλησε να δώσει το πραγματικό της όνομα. Η Σαχάρ παντρεύτηκε έναν 20χρονο άνδρα σε ηλικία 13 ετών και τώρα είναι δύο μηνών έγκυος.

«Η ημέρα του γάμου μου φανταζόμουν ότι θα ήταν μια υπέροχη ημέρα, αλλά δεν ήταν. Ήταν στενάχωρα», είπε. «Νιώθω πραγματικά ευλογημένη που θα αποκτήσω μωρό. Όμως είμαι ένα παιδί που θα μεγαλώσω ένα παιδί», πρόσθεσε.

Η UNICEF εκτιμά ότι ο αριθμός των γυναικών σε όλο τον κόσμο που παντρεύονται προτού ενηλικιωθούν φτάνει τα 700 εκατομμύρια, ενώ μία στις τρεις, περίπου 250 εκατομμύρια, παντρεύονται προτού γίνουν 15 ετών.

Η δημοσιοποίηση της έκθεσης της Save the Children συμπίπτει με την Παγκόσμια Ημέρα Κοριτσιού, την οποία θέσπισε ο ΟΗΕ το 2011 προκειμένου να αναγνωρίσει τα δικαιώματα του 1,1 δισεκ. κοριτσιών σε όλο τον κόσμο και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν.

Υγεία, ασφάλεια, εκπαίδευση

Παρεμβάσεις που στηρίζουν την υγεία, την ασφάλεια και την εκπαίδευση των κοριτσιών ηλικίας 10 έως 19 χρονών, είναι απαραίτητες για την εξασφάλιση των δικαιωμάτων πολλών εκατομμυρίων παραμελημένων κοριτσιών και νεαρών γυναικών. Είναι επίσης απαραίτητες, γιατί οι έφηβες παίζουν καθοριστικό ρόλο σε ορισμένες από τις πιο σημαντικές προκλήσεις των επόμενων δεκαετιών. Η επένδυση στις έφηβες αποτελεί έναν από τους εξυπνότερους τρόπους να εξασφαλιστεί ένα καλύτερο και περισσότερο βιώσιμο μέλλον για όλους.

Σήμερα σ’ όλο τον κόσμο, υπάρχουν σχεδόν 600 εκατομμύρια κορίτσια ηλικίας 10 έως 19 ετών, το καθένα με ιδιαίτερες και απεριόριστες δυνατότητες και με την ευκαιρία της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας, η Unicef καλεί όλα τα κράτη, τις οργανώσεις του ΟΗΕ, την κοινωνία των πολιτών και κάθε αρμόδιο φορέα, να θέσουν τα κορίτσια στην εφηβεία στο επίκεντρο των προσπαθειών για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Σύμφωνα με τη Unicef, τα κορίτσια στην εφηβεία βρίσκονται ανάμεσα στις πιο περιθωριοποιημένες και παραμελημένες ομάδες σε παγκόσμιο επίπεδο, καθώς για κάθε δολάριο που επενδύεται για αναπτυξιακούς σκοπούς, λιγότερα από δυο σεντς πηγαίνουν σε προγράμματα για έφηβες.

Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Unicef, περίπου 84 εκατομμύρια έφηβες έχουν βιώσει κάποια μορφή βίας από τους συζύγους ή συντρόφους τους, ενώ εάν οι γάμοι σε παιδική ηλικία δεν μειωθούν, το 2030 ο αριθμός των κοριτσιών που παντρεύονται κάθε χρόνο σε ηλικία κάτω των 18 ετών, θα αυξηθεί από 15 εκατομμύρια που είναι σήμερα σε 16,5 μέχρι το 2030. Ακομη, 28 εκατομμύρια έφηβες ηλικίας 10-19 έχουν βιώσει τον ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων.

Ωστόσο, η επένδυση στην υγεία, την ασφάλεια και την εκπαίδευση των κοριτσιών αποδίδει καρπούς: Έρευνες, που έπικαλείται η Unicef, δείχνουν ότι το 50% της προόδου στη μείωση της παιδικής θνησιμότητας κάτω των 5 ετών μπορεί να αποδοθεί στη βελτίωση της εκπαίδευσης των νεαρών γυναικών και ότι εάν όλες οι γυναίκες φοιτούσαν στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, οι παιδικοί θάνατοι στις χώρες με χαμηλό μέσο εισόδημα θα μειώνονταν κατά 49%. Ακόμη, τα παιδιά με περισσότερο μορφωμένες μητέρες είναι πιθανότερο να εμβολιάζονται και να επωφελούνται από ιατρική περίθαλψη και άλλες πρακτικές σχετικές με την υγεία.

Παράλληλα, αν όλα τα κορίτσια τελείωναν την πρωτοβάθμια εκπαίδευση, υπολογίζεται ότι η μητρική θνησιμότητα θα έπεφτε κατά 66%, σώζοντας τις ζωές 189.000 γυναικών κάθε χρόνο.