Λέξεις-εικόνες και εικόνες-έννοιες συνθέτουν το εκρηκτικό μείγμα της παθιασμένης σχέσης σινεμά και λογοτεχνίας, που δίνει τροφή φέτος για το αφιέρωμα του 58ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου και της ενότητας του, «Ματιές στα Βαλκάνια».
Έντεκα βαλκανικές ταινίες (οι επτά θα προβληθούν για πρώτη φορά στην Ελλάδα) που βασίστηκαν σε λογοτεχνικά βιβλία, συνθέτουν το αφιέρωμα με τίτλο «Βαλκανική λογοτεχνία και σινεμά» .
– «Η αθωότητα των αναμνήσεων» του Γκραντ Τζι (2015, Ηνωμένο Βασίλειο-Ιρλανδία-Ιταλία). Ντοκιμαντέρ του Βρετανού Γκραντ Τζι, βασισμένο στο βιβλίο «Μουσείο της αθωότητας» του Τούρκου νομπελίστα, Ορχάν Παμούκ.
– Με μουσική γραμμένη από τον Μάνο Χατζιδάκι, το «Άνυδρο καλοκαίρι» του Μετίν Ερκσάν (1964, Τουρκία) από την ομότιτλη συλλογή διηγημάτων του Νετζάτι Τζουμαλί.
– Το βουκολικό γουέστερν για μια ανελέητη ιστορία εκδίκησης του 17ου αιώνα στη Βουλγαρία, είναι το «Το κέρατο της κατσίκας» του Μετόντι Αντόνοφ (1972, Βουλγαρία), από τη συλλογή «Άγριες ιστορίες» του Νικολάι Χαΐτοφ.
– Ταινία με επιρροές από τη γαλλική Nouvelle Vague (ο Χλάντνικ υπήρξε βοηθός του Κλοντ Σαμπρόλ), ο «Χορός στη βροχή» του Μποστιάν Χλάντνικ (1961, Γιουγκοσλαβία/Σλοβενία) βασισμένο στο μυθιστόρημα «Μαύρες μέρες, άσπρη μέρα» του Ντομινίκ Σμόλε.
– «Ο κλέφτης των ροδάκινων» του Βάλο Ράντεφ (1964, Βουλγαρία) από το ομότιτλο διήγημα του Εμιλιάν Στάνεφ. Με φόντο τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ταινία υπήρξε η πρώτη διεθνής επιτυχία του βουλγαρικού σινεμά.
– «Τρία» του Αλεξάνταρ Πέτροβιτς (1965, Γιουγκοσλαβία/Σερβία) από τη συλλογή διηγημάτων «Η φτέρη και η φωτιά» του Αντόνιχε Ισάκοβιτς. Αντιπολεμική ταινία για το επιμύθιο του πολέμου και τα ανεπανόρθωτα τραύματα που προκαλεί. Με επίκεντρο τους παρτιζάνους, τρεις ιστορίες εκτυλίσσονται στην αρχή, τη μέση και το τέλος του Β΄ΠΠ.
– «Η σημύδα» του Άντε Μπάμπαγια (1967, Γιουγκοσλαβία/Κροατία) από το ομότιτλο διήγημα του Σλάβο Κόλαρ. Ταινία-αφιέρωση στην αγάπη και την έλλειψή της.
– «Πέτρινος γάμος» των Μιρτσέα Βερόιου και Νταν Πίτσα (1972, Ρουμανία) από διηγήματα του Ίον Αγκαρμπιτσεάνου. Δυο οπτικά εκθαμβωτικές σπαρακτικές ιστορίες: Μια μάνα ξεπουλά ό,τι έχει για να ντύσει νύφη τη νεκρή κόρη της και μια νύφη αναγκάζεται σε γάμο από υποχρέωση και το σκάει με έναν περιπλανώμενο μουσικό, προκαλώντας τον θάνατο ενός αθώου.
– «Η επιστροφή του νεκρού στρατού» του Ντίμιτερ Αναγνόστι (1989, Αλβανία) από το βιβλίο «Ο στρατηγός της νεκρής στρατιάς» του Ισμαήλ Κανταρέ. Το αντιπολεμικό αριστούργημα που έχει μεταφερθεί πολλές φορές στο σινεμά, καταγράφει το ταξίδι ενός Ιταλού στρατηγού που ταξιδεύει στην Αλβανία για να επαναπατρίσει τα οστά ενός ένδοξου συνταγματάρχη. Μέχρι που ανακαλύπτει το πραγματικό αποτρόπαιο πρόσωπο του νεκρού.
– «Ο επαγγελματίας του Ντούσαν Κοβάσεβιτς» (2003, Σερβία και Μαυροβούνιο) από το ομότιτλο θεατρικό έργο του. Μετά την πτώση του Μιλόσεβιτς, ένας πρώην μυστικός αστυνομικός συναντά τον άνδρα που παρακολουθούσε επί χρόνια, έναν αντιστασιακό που κατέληξε να γίνει ό,τι απαρνιόταν: ένα γρανάζι του συστήματος.
– «Οικογένεια Μορομέτε» του Στέρε Γκούλεα (1987, Ρουμανία) από το ομότιτλο μυθιστόρημα του Μαρίν Πρέντα. Πριν το ξέσπασμα του Β΄ΠΠ και την έλευση του κομμουνισμού, η αγροτική τάξη πεθαίνει. Το χρονικό αλλαγών που συντάραξαν την Ιστορία, μέσα από τα μάτια μιας οικογένειας που διαλύεται.