Με ισχυρά μηνύματα, από το λόφο της Πνύκας, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν και ο Έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, αναφέρθηκαν στην Ευρώπη της επόμενης δεκαετίας επιχειρώντας να εμβαθύνουν στο ρόλο της Δημοκρατίας στη Γηραιά ήπειρο. Οι δύο ηγέτες διαπίστωσαν ένα κοινωνικό ρήγμα στους κόλπους της ηπείρου μας που θα πρέπει να αλλάξει άμεσα, στηριζόμενη στο λαό της και με σημαία τις αξίες του Ελληνικού Πολιτισμού και της Γαλλικής Επανάστασης.
«Είναι υπόθεση της γενιάς μας Εμανουέλ να αλλάξουμε την Ευρώπη» είπε ο έλληνας πρωθυπουργός απευθυνόμενος στον φιλοξενούμενο του. Ο Εμανουέλ Μακρόν μιλώντας στα ελληνικά εξέφρασε τον θαυμασμό του για την αρχαία ελληνική Δημοκρατία και την προσήλωσή του στα δημοκρατικά ιδεώδη.
O Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας πήρε την σκυτάλη και συνέχισε. «Τι προσφέραμε τα τελευταία δέκα χρόνια στους νέους της Ελλάδας. Ανεργία και λιτότητα. Ή, ακόμη χειρότερα, μία καλή ζωή στο Παρίσι ή στο Βερολίνο αν εγκαταλείψουν την χώρα τους».
Ο κ. Μακρόν μίλησε για επανίδρυση του ευρωπαϊκού οικοδομήματος. Για την διεύρυνση της δημοκρατικής διακυβέρνησης. Για μία Ευρώπη που δεν θα κυριαρχείται από τις κλειστές αίθουσες όπου λαμβάνονται αποφάσεις ερήμην της κοινωνίας. Για μία Ευρώπη που δεν διοικείται από την γραφειοκρατία των μηχανισμών.
Για μία Ευρώπη όπου αυτοί που λαμβάνουν αποφάσεις λογοδοτούν. Μίλησε για μία Ευρώπη με κοινό προϋπολογισμό εντός της Ευρωζώνης, για έναν κοινό υπουργό που διαχειρίζεται αυτόν τον προϋπολογισμό. Για ένα Κοινοβούλιο της Ευρωζώνης όπου λογοδοτούν οι πολιτικοί που λαμβάνουν τις αποφάσεις.
Ο Πρόεδρος της Γαλλίας μίλησε για το νέο δόγμα. Την Ευρωπαϊκή Κυριαρχία. Δηλαδή την αποκατάσταση του ξεχωριστού ευρωπαϊκού προτύπου. Εκείνου που είναι μοναδικό στον κόσμο γιατί βασίζεται απόλυτα στις αξίες της Δημοκρατίας, της κοινωνικής συνοχής, της κοινωνικής αλληλεγγύης, της φορολογικής ισορροπίας, του κατευνασμού των ανισοτήτων. «Δεν ξέρω άλλο μέρος στον Πλανήτη με τέτοια παράδοση και λατρεία της ελευθερίας, των δικαιωμάτων, των δημοκρατικών θεσμών. Ξέρω άλλα μέρη με έντονη ανάπτυξη, άλλα μέρη που προηγούνται τεχνολογικά και οικονομικά αλλά τέτοιο μέρος με βαθιές ρίζες στην ελευθερία και την δημοκρατία δεν γνωρίζω» είπε ο κ. Μακρόν.
«Αν εμείς δεν τα καταφέρουμε στην Ευρώπη τότε κάποιοι άλλοι εκτός της ηπείρου μας θα μας αναγκάσουν να υποστούμε τις συνέπειες» συνέχισε ονοματίζοντας τις ΗΠΑ και την Κίνα. Εμμέσως μεν αλλά σαφέστατα είπε πώς το μοντέλο που ακολουθείται στην Ευρώπη, δηλαδή το γερμανικό μοντέλο δεν είναι δυνατόν να συνεχίσουμε να το υιοθετούμε. Προηγουμένως ο κ. Τσίπρας είχε αναφερθεί στα τερατώδη πλεονάσματα της Γερμανίας και άλλων χωρών του Βορρά. Σε αυτά αναφέρθηκε εμμέσως αλλά σαφώς και ο κ. Μακρόν.
Ο Πρόεδρος της Γαλλίας μίλησε για τις βεβαιότητες που μας διακατέχουν που δεν ισχύουν πλέον. Για τους νέους εχθρούς όπως η Τρομοκρατία που μας αιφνιδιάζει. Για τις προσφυγικές ροές που μας στοιχειώνουν. Μίλησε για τον Επιτάφιο του Περικλή και για τον Παρθενώνα που είναι ο καθρέπτης του κάθε ευρωπαίου πολίτη. Μίλησε για την ιερή Κουκουβάγια που μπορεί να κοιτά και προς τα πίσω.
«Πρέπει να κοιτούμε προς τα πίσω αλλά πρέπει και να κοιτάμε προς τα μπροστά» και κατέληξε προσθέτοντας πώς πρέπει να δοθούν επιλογές στους νέους γιατί μέχρι τώρα μόνον επιλογές δεν τους προσφέρουμε. «Υπάρχει μία κρυφή Ελλάδα στις καρδιές όλων των Ευρωπαίων. Αυτή που συμβολίζεται από το αρχιτεκτόνημα που δεσπόζει της Πνύκας. Την Ακρόπολη». Τελειώνοντας ο κ. Μακρόν έκλεισε με στίχους του Σεφέρη. Διότι ο Εμανουέλ Μακρόν φαίνεται να γνωρίζει πως δεν υπάρχουν θαύματα παρά μόνον άνθρωποι που αγωνίζονται και θαυματουργούν.
Ήταν η πρώτη φορά εδώ και πολλές δεκαετίες που ένας ηγέτης ισχυρής ευρωπαϊκή χώρας μίλησε για την ανάγκη ριζικής αλλαγής του ευρωπαϊκού συστήματος εξουσίας βάζοντας ως βασική προτεραιότητα την εκβάθυνση των δημοκρατικών διαδικασιών και την διεύρυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης. Βαθιά φεντεραλιστής αλλά ρεαλιστικά ισορροπιστής ο Εμανουέλ Μακρόν έβαλε σε πρώτη προτεραιότητα της θητείας του την προώθηση τους ευρωπαϊκού οράματος. Ήταν καιρός.
Η ομιλία Τσίπρα
Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας αφού καλωσόρισε τον Πρόεδρο της Γαλλίας, στον τόπο που η δημοκρατία έκανε τα πρώτα της βήματα και άναψε τη φλόγα για να φωτίσει όλη την οικουμένη τόνισε: στέλνουμε ένα μήνυμα σε ολόκληρο τον κόσμο. Είμαστε αποφασισμένοι να προωθήσουμε τον διάλογο για ένα νέο συμβόλαιο δημοκρατίας και αλληλεγγύης. Για μια επανίδρυση. Ισονομία μεταξύ των πολιτών και των κρατών».
Σημείωσε ότι η πρόσφατη χρηματοπιστωτική κρίση μετεξελίχθηκε σε κρίση δημοκρατίας και κρίση πολιτικής. Διέβρωσε τη δημοκρατική νομιμοποίηση της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Διεύρυνε τις ανισότητες όχι μόνο μεταξύ των κρατών μελών αλλά και μεταξύ των πολιτών στο εσωτερικό των κρατών μελών Και απομάκρυνε την Ευρώπη από τις ιδρυτικές της αξίες και τόνισε: «Αυτή η Ευρώπη δεν μας αξίζει. Αυτή την Ευρώπη θέλουμε να την αλλάξουμε. Αυτή την Ευρώπη πρέπει να την αλλάξουμε».
Υποστήριξε ότι χρειαζόμαστε μια περισσότερο δημοκρατική Ευρώπη και γι’ αυτό το λόγο είναι αναγκαίος ο εκδημοκρατισμός της Ευρωζώνης.
«Πιστεύω πως πρέπει και μπορούμε να αναχαιτίσουμε το φορολογικό ανταγωνισμό ανάμεσα στα κράτη-μέλη. Και, παράλληλα, να επιτρέψουμε περισσότερο δημοσιονομικό χώρο στις εθνικές κυβερνήσεις, ώστε να τηρούν τους κοινούς κανόνες αλλά ταυτόχρονα να έχουν και τη δυνατότητα να εφαρμόσουν το πρόγραμμα με βάση το οποίο έχουν εκλεγεί. Γιατί η δημοσιονομική πολιτική δεν πρέπει να αμφισβητεί την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας, αλλά να βρίσκεται διαρκώς σε πλαίσιο διαφάνειας και λογοδοσίας, ιδιαίτερα δε, σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των δημόσιων πόρων» τόνισε ο πρωθυπουργός.
«Σε αυτό το προγραμματικό πλαίσιο, θα μπορούσε πράγματι να έχει ουσιαστικό ρόλο ένας υπουργός Οικονομικών της Ευρωζώνης, που θα υπόκειται όμως σε δημοκρατική λογοδοσία, όπως ο κάθε υπουργός Οικονομικών στην Ευρώπη. Και θα είναι επιφορτισμένος με τη διαχείριση των κοινών εργαλείων πολιτικής» είπε.
Αναφερόμενος στην κοινωνική πολιτική της Ευρώπης σημείωσε ότι «όσο χρειαζόμαστε έναν υπουργό οικονομικών, άλλο τόσο χρειαζόμαστε και έναν υπουργό κοινωνικής συνοχής της ευρωζώνης. Γιατί η απουσία αξιόπιστων δεσμεύσεων σε κοινωνικούς στόχους δεν είναι μια απλή τεχνοκρατική στρέβλωση» και πρόσθεσε «Γι’ αυτό είναι ζωτική ανάγκη να συγκροτήσουμε έναν πολιτικά και νομικά ισχυρό Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων. Έναν πυλώνα, όχι απλή διακήρυξη δικαιωμάτων και προθέσεων».
Μιλώντας για την ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου της δημοκρατίας, του ελέγχου και της λογοδοσίας προς στους ευρωπαίους πολίτες υπογράμμισε ότι «δε μπορεί μόνο ο υπουργός οικονομικών ή ο υπουργός της κοινωνικής συνοχής της ευρωζώνης, να αποφασίζουν πίσω από κλειστές πόρτες. Αλλά να υπόκεινται στο διαρκή δημοκρατικό έλεγχο και λογοδοσία. Πράγμα που συνεπάγεται και τη συγκρότηση ενός Κοινοβουλίου της Ευρωζώνης, όχι με διακοσμητικό, αλλά με αποφασιστικό ρόλο, ισχυρότερο από τον αντίστοιχο ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Ο Αλέξης Τσίπρας ολοκλήρωσε την ομιλία του σημειώνοντας ότι η σημερινή Ευρώπη δεν έχει μέλλον και υπογράμμισε ότι «Με ενότητα, στοχασμό, θάρρος, δημοκρατική θέληση, και με σημαία τις αξίες της αθηναϊκής δημοκρατίας, της γαλλικής επανάστασης και του ευρωπαϊκού διαφωτισμού, οφείλουμε να την αλλάξουμε. Να δώσουμε την ειρηνική μάχη για να την αλλάξουμε. Πρέπει και μπορούμε. Και αξίζει το κόπο να αγωνιστούμε για να το πετύχουμε».