Ο Χέλμουτ Κολ γεννήθηκε στο Λουντβιχσχάφεν στις 3 Απριλίου 1930. Το 1947 εισήλθε στη Χριστιανοδημοκρατική Ένωση της Γερμανίας (CDU). Το 1950 τελείωσε τις γυμνασιακές του σπουδές. Από το 1950 ως το 1958 σπούδασε νομικά, κοινωνικές και πολιτικές επιστήμες και ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Φρανκφούρτης και της Χαϊδελβέργης.
Από το 1953 ως το 1973 ήταν μέλος της Κεντρικής Οικονομικής Διεύθυνσης της Τοπικής Ένωσης της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης του Παλατινάτου. Παράλληλα από το 1954 ως το 1961 υπήρξε Αναπληρωτής Πρόεδρος της Τοπικής Ένωσης Νέων στο Παλατινάτο της Ρηνανίας. Από το 1955 ως το 1966 υπήρξε μέλος της Τοπικής Διοίκησης του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος στο Παλατινάτο της Ρηνανίας.
Το 1958 έγινε διδάκτορας της Φιλοσοφίας. Από το 1959 ως το 1969 υπήρξε εισηγητής της ένωσης χημικών βιομηχανιών στο Λουντβιχσχάφεν. Την περίοδο 1959-1976 υπήρξε μέλος της Βουλής του Παλατινάτου της Ρηνανίας. Από το 1960 ως το 1967 διατέλεσε Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής ομάδας του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος στο Συμβούλιο της Λουντβιχσχάφεν. Από το 1961 ως το 1963 διετέλεσε Αναπληρωτής Πρόεδρος και από το 1963 ως το 1969 Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής ομάδας του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος στη Βουλή του Παλατινάτου της Ρηνανίας.
Από το 1964 είναι μέλος της Ομοσπονδιακής Προεδρίας του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος. Από το 1966 ως το 1973 χρημάτισε Πρόεδρος της Τοπικής Ένωσης του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU) στο Παλατινάτο της Ρηνανίας. Από το 1969 ως το 1973 διατέλεσε Αναπληρωτής Πρόεδρος της Ομοσπονδίας του χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος (CDU). Από το 1969 ως το 1976 διατέλεσε Πρωθυπουργός του κρατιδίου Ρηνανία-Παλατινάτο.
Από το 1973 ήταν Ομοσπονδιακός Πρόεδρος της Χριστιανοδημοκρατικής παράταξης (CDU) και από το 1976 μέλος της Ομοσπονδιακής Βουλής της Γερμανίας. Από το 1976 ως το 1982 διατέλεσε Πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής ομάδας του Χριστιανοδημοκρατικού (CDU) και Χριστιανοκοινωνικού (CSU) κόμματος στην ομοσπονδία της Γερμανίας.
Από το 1982 ήταν καγκελάριος της Δυτικής Γερμανίας και μετά την ενοποίησή της με την Ανατολική, Καγκελάριος της ενιαίας Γερμανίας μέχρι το 1998. Είναι ο μακροβιότερος Καγκελάριος της Γερμανίας. Μετά την αποχώρησή του από την πολιτική η υστεροφημία του αμαυρώθηκε με την εμπλοκή του σε σκάνδαλο παράνομης χρηματοδότησης του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος.