“Τα Αστέρια του Σιντί Μουμέν”

Τι είναι αυτό που έχει οπλίσει το χέρι του δράστη; Τα παιδικά του χρόνια και το οικογενειακό του περιβάλλον; Οι κοινωνικές συνθήκες μέσα στις οποίες μεγάλωσε και έζησε; Τα δίκτυα που τον έφεραν σε επαφή με έναν οργανωμένο διεθνή ιστό; Ο Mahi Binebine γεννήθηκε και ζει στο Μαρόκο και δεν μπορεί ως συγγραφέας να δώσει απαντήσεις για τις ρίζες του ισλαμικού εξτρεμισμού στην Ευρώπη. Έχει, όμως, να πει πολλά και άκρως σοβαρά για την ισλαμική τρομοκρατία στην πατρίδα του.

Γεννημένος το 1959 στο Μαρακές, ο Μαχί Μπινμπίν είναι, εκτός από μυθιστοριογράφος, ζωγράφος και γλύπτης. Οι πίνακές του ανήκουν στη μόνιμη συλλογή του Μουσείου Γκούγκενχάιμ στη Νέα Υόρκη ενώ τα βιβλία του έχουν τιμηθεί κατ’ επανάληψη με διεθνείς διακρίσεις και κυκλοφορούν σε πολλές γλώσσες. Τα «Αστέρια του Σιντί Μουμέν» (εκδόσεις ‘Αγρα, μετάφραση Έλγκα Καββαδία) είναι ένα μικρό αλλά εξαιρετικά πυκνό μυθιστόρημα, που έγινε ταινία από τον Nabil Ayouch (υποψήφια για Όσκαρ το 2003) και αναφέρεται σε ένα πραγματικό γεγονός: τις αυτοκτονικές επιθέσεις που συγκλόνισαν το 2003 την Καζαμπλάνκα με αποτέλεσμα 45 νεκρούς.

Οι δράστες των επιθέσεων προέρχονταν από το Σιντί Μουμέν, μια παραγκούπολη στα πέριξ της Καζαμπλάνκας, και τη ζωή τους εκεί αναλαμβάνει να εξιστορήσει στο βιβλίο του ο Μπινμπίν, δείχνοντας πώς μια εξαθλιωμένη καθημερινότητα μπορεί από τη μια στιγμή στην άλλη να μετατραπεί σε φονική μηχανή.

Ο συγγραφέας δεν έχει κανέναν λόγο να υπερασπιστεί το πολιτικό καθεστώς της χώρας του (ο αδελφός του συμμετείχε σε αποτυχημένο πραξικόπημα κατά του βασιλιά και έμεινε πολλά χρόνια στη φυλακή), ξέρει, ωστόσο, πολύ καλά πόσο απατηλές είναι οι υποσχέσεις που δίνουν οι τζιχαντιστές στους απελπισμένους νεαρούς προκειμένου να τους επιστρατεύσουν στις τάξεις τους. Καμιά, παρόλα αυτά, υπόσχεση δεν μπορεί να ανθίσει σε οποιοδήποτε έδαφος αν δεν έχουν προηγουμένως δημιουργηθεί οι κατάλληλες προϋποθέσεις.

Τα παιδιά στα «Αστέρια του Σιντί Μουμέν» έχουν ως μοναδική τους διέξοδο το ποδόσφαιρο. Όλα τα υπόλοιπα τριγύρω τους είναι βυθισμένα στη φτώχεια, την πείνα, τις κλοπές και τα ναρκωτικά. Οι ελάχιστες δουλειές πληρώνονται με ταπεινωτικές αμοιβές, οι οικογένειες ασθμαίνουν για τον επιούσιο, ζώντας κάτω από τους φλογισμένους τσίγκους που σκεπάζουν τα χαμόσπιτά τους, οι φιλίες καταλήγουν σε βίαιες συγκρούσεις και απανωτά φονικά και κάθε έρωτας δείχνει εκ των προτέρων χαμένος. Ποιος είναι σε θέση να απευθύνει αισθήματα σε μιαν άλλη ύπαρξη όταν ο εαυτός του κινδυνεύει ανά πάσα στιγμή να βρεθεί νεκρός κάτω από ένα βουνό σκουπιδιών;

Αυτός είναι ο κόσμος που αποδελτιώνει στα «Αστέρια του Σιντί Μουμέν» ο Μπινμπίν, αυτοί είναι οι δρόμοι που υποχρεώνονται να ακολουθήσουν οι ήρωές του, μέχρι να καταλήξουν στη θανάσιμη αγκαλιά των τζιχαντιστών που εύκολα πια θα τους πείσουν πως αρκεί να ζωστούν έναν εκρηκτικό μηχανισμό για να ανακτήσουν την καταστρατηγημένη τους αξιοπρέπεια, πως φτάνει να μπουκάρουν σε ένα υπερπολυτελές ξενοδοχείο τυλιγμένοι εκρηκτικά για να υπηρετήσουν την εντολή του Θεού και να κερδίσουν τον παράδεισο. Με τη διαφορά πως τα μόνα που θα κερδίσουν εντέλει είναι η καταστροφή και ο θάνατος – των ίδιων και των άλλων.