Το πρόβλημα χιλιάδων φορολογουμένων που δεν μπορούν να πληρώσουν τον φόρο κληρονομιάς επιθυμεί να λύσει το υπουργείο Οικονομικών.
Το ζήτημα βρίσκεται επί τάπητος σε μια προσπάθεια του επιτελείου της υφυπουργού Οικονομικών, Κατερίνας Παπανάτσιου, σε μια προσπάθεια να διευκολυνθούν όσοι φορολογούμενοι δεν διαθέτουν τα εισοδήματα για την αποπληρωμή του φόρου κληρονομιάς, με αποτέλεσμα πολλές φορές να οδηγούνται και στην αποποίηση της κληρονομιάς για να αντιμετωπίσουν το αδιέξοδο.
Συγκεκριμένα, όπως μεταδίδει το ΑΠΕ-ΜΠΕ, εξετάζεται να ενεργοποιηθεί ο νόμος, ο οποίος προβλέπει τη δυνατότητα αποπληρωμής του φόρου κληρονομιάς με παραχώρηση ακινήτου από τον φορολογούμενο στο δημόσιο. Η διάταξη υπάρχει, ήδη, στην υφιστάμενη νομοθεσία και αυτό που απομένει είναι η υπουργική απόφαση, η οποία, αφενός, θα την θέτει σε ισχύ, αφετέρου, θα διευκρινίζει όλες τις παραμέτρους για τον τρόπο υλοποίησής της.
Τα ζητήματα που πρέπει να διευκρινιστούν αφορούν, μεταξύ άλλων, στο ύψος του φόρου κληρονομιάς πάνω από το οποίο θα μπορεί να γίνεται χρήση του μέτρου αυτού, όπως και τον τρόπο που θα γίνεται η αποτίμηση της αξίας του ακινήτου που θα παραχωρείται. Σε κάθε περίπτωση, όπως διευκρινίζουν αρμόδιοι παράγοντες του υπουργείο Οικονομικών, το μέτρο δεν θα αφορά στην πληρωμή άλλων φόρων π.χ. φόρο εισοδήματος, ΕΝΦΙΑ κτλ. Θα εφαρμόζεται αποκλειστικά για τη φορολογία κληρονομιών.
Στο υπουργείο Οικονομικών υπάρχουν σκέψεις να τεθεί ένα κατώτατο όριο φόρου κληρονομιάς πάνω από το οποίο θα μπορεί να ενεργοποιείται το μέτρο, όπως για παράδειγμα για φόρο κληρονομιάς πάνω από 5.000 ευρώ ή και υψηλότερα. Παράλληλα, η βασική σκέψη είναι η αποτίμηση της αξίας του ακινήτου που θα παραχωρεί ο φορολογούμενος να γίνεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων. Το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού των αξιών, παρά τις αδυναμίες του, θεωρείται το πλέον αξιόπιστο αυτή τη στιγμή απαλλάσσοντας τις αρμόδιες υπηρεσίες από χρονοβόρες διαδικασίες που απαιτεί ο προσδιορισμός της εμπορικής αξίας των ακινήτων και από τριβές με τους φορολογούμενους.
Βεβαίως θα πρέπει να επιλυθούν και άλλα ζητήματα, όπως για παράδειγμα με τι κριτήρια θα επιλέγεται το ακίνητο που θα παραχωρείται από τον φορολογούμενο για την εξόφληση του φόρου κληρονομιάς. Από το υπουργείο Οικονομικών διευκρινίζουν ότι σε κάθε περίπτωση η αξία του ακινήτου που θα επιλέγεται θα πρέπει να είναι στα επίπεδα του φόρου, αφού δεν θα προβλέπεται διαδικασία επιστροφής χρημάτων προς τον φορολογούμενο, ούτε η αξιοποίηση του και για πληρωμές άλλων φόρων τώρα ή στο μέλλον.
Η ρύθμιση αυτή αναμένεται να συμβάλλει και στον περιορισμό του φαινομένου αποποίησης κληρονομιών που παρουσιάζει αύξηση τα τελευταία χρόνια. Βεβαίως, δεν είναι μόνο – ούτε κυρίως – οι φόροι που οδηγούν πολλούς στην αποποίηση κληρονομιάς ακίνητης περιουσίας. Αφού τις περισσότερες φορές ο βασικός λόγος είναι η επιδίωξη αποποίησης των χρεών του κληρονομούμενου που οδηγεί στην πρακτική αυτή. Πάντως σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν κατατεθεί στη Βουλή το 2016 υπέβαλλαν αίτηση αποποίησης κληρονομιάς 54.422 φορολογούμενοι έναντι 45.628 το 2015, 41.388 το 2014 και 29.199 το 2013.