Άλλοτε προσφιλές θέμα ταινιών επιστημονικής φαντασίας και σήμερα πραγματικότητα: η ιδέα του μισού ανθρώπου-μισού ρομπότ πλησιάζει στην υλοποίησή της, καθώς εισερχόμαστε στην εποχή του βιονικού σώματος.
Εγκεφαλικά εμφυτεύματα, βιονικά άκρα και μάτια και τεχνητό πάγκρεας είναι μερικά από τα επιτεύγματα που βοηθούν ολοένα και περισσότερα άτομα με αναπηρίες και χρόνιες ασθένειες.
Το σημαντικότερο όργανο δεν είναι άλλο από τον εγκέφαλο, ο οποίος παράγει ηλεκτρομαγνητικά κύματα που δίνουν εντολές στους μυς να κινηθούν.
Το σύστημα διεπαφής εγκεφάλου-υπολογιστή (BCI), το οποίο χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1998 σε έναν ασθενή, παρουσιάστηκε τον περασμένο χρόνο βελτιωμένο σε ένα εστιατόριο στη Γερμανία.
Άτομα σε αναπηρικά αμαξίδια με μηδενικό έλεγχο των άκρων τους κατάφεραν με τη βοήθεια 64 ηλεκτροδίων στον εγκέφαλό τους να σηκώσουν τραπέζια και να χρησιμοποιήσουν βιονικά χέρια για να χρησιμοποιήσουν το ποτήρι και το πιρούνι τους.
Ένας υπολογιστής στο αμαξίδιο μετατρέπει τα εγκεφαλικά κύματα σε ηλεκτρικά σήματα και τα στέλνει σε ένα πλαστικό γάντι που κινείται. Το σύστημα μπορεί να αξιοποιήσει μόνο πολύ απλές εντολές, σε αντίθεση με τα εγκεφαλικά εμφυτεύματα που μπορούν να ακούσουν πολύ πιο καθαρά τον εγκέφαλο, αλλά έχουν ακόμα κινδύνους για την υγεία.
Το σύστημα BCI μπορεί ιδανικά να συνδυαστεί με βιονικά χέρια. Οι επιστήμονες έχουν καταλήξει στην εξής άκρως εντυπωσιακή διαπίστωση: η τακτική κίνηση ενός παράλυτου χεριού για μερικές εβδομάδες μέσω BCI και εξωσκελετού μπορεί να επανενεργοποιήσει τα νεύρα και τους μυς που δεν ανταποκρίνονται.
Επίσης πριν από τέσσερα χρόνια ένας Σουηδός με ακρωτηριασμένο χέρι κάτω από τον αγκώνα έβαλε ένα προσθετικό μηχανικό χέρι που του άλλαξε τη ζωή. Ηλεκτρόδια από το μηχανικό χέρι συνδέθηκαν με τα αντίστοιχα νεύρα και τους μυς και με τη βοήθεια μόνο της σκέψης του μπόρεσε να το μετακινήσει.
Εξωσκελετοί
Πολλοί ασθενείς με παράλυτα άκρα μπόρεσαν να περπατήσουν ξανά χάρη σε εξωσκελετούς, όπως την περασμένη εβδομάδα η 33χρονη Βρετανίδα πρώην αστυνομικός Νίκι Ντόνελι. Φορώντας εξωσκελετό μπορούν να περπατούν αργά με τη βοήθεια πατερίτσας και πατώντας κουμπιά που ελέγχουν την κίνησή τους. Στα σκαριά βρίσκεται ήδη και ένα σύστημα BCI που επιτρέπει στον εγκέφαλο τον έλεγχο των ποδιών και είναι αντίστοιχο με το σύστημα που δοκιμάστηκε στη Γερμανία για τα χέρια.
Ωστόσο Αμερικανοί επιστήμονες δουλεύουν πάνω σε κάτι πιο φιλόδοξο: ρομποτικά ποδια που είναι πιο κοντά στα φυσικά, με αρθρώσεις στα γόνατα και στους αστραγάλους, που επιτρέπουν το ανέβασμα σε σκάλες και το περπάτημα σε έδαφος που έχει κλίση. Ερευνητές στο Κέιμπριτζ έχουν βρει εναλλακτική και για τις ενέσεις ινσουλίνης που ταλαιπωρούν τους διαβητικούς: το τεχνητό πάγκρεας.
Ανέπτυξαν μια συσκευή που έχει μεγαλύτερη ακρίβεια από τις ενέσεις, αφού παρακολουθεί τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα και απελευθερώνει ανάλογη ποσότητα ινσουλίνης. Ενας αισθητήρας κάτω από το δέρμα ανιχνεύει τα επίπεδα σακχάρου και στη συνέχεια στέλνει τα στοιχεία σε έναν υπολογιστή.
Έπειτα οι πληροφορίες στέλνονται σε μια ζώνη που φορά ο ασθενής και διοχετεύει την ινσουλίνη μέσω ενός αυτοκόλλητου στο δέρμα.