Πολιτισμός

Ο επιθεωρητής Μαιγκρέ ταξιδεύει στα γαλλικά σύνορα

Το αστυνομικό μυθιστόρημα διαθέτει στις ημέρες μας ιδιαιτέρως εντυπωσιακά στοιχεία, ικανά να τραβήξουν την προσοχή ακόμα και ανθρώπων οι οποίοι μέχρι και πριν από λίγες μόλις δεκαετίας δεν θα έδειχναν το παραμικρό ενδιαφέρον για την αστυνομική λογοτεχνία.

Καταιγιστική πλοκή, φόνοι επί φόνων, απανωτές συλλήψεις και διαφυγές, γκανγκστερικές ομάδες που ανοίγουν πόλεμο με την αστυνομία, αλλά και ομάδες αστυνομικών που οργανώνουν με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους το κυνηγητό των κακοποιών. Ποιος θυμάται μέσα σε έναν τέτοιο κυκεώνα την παλαιά ιστορία μυστηρίου, τον μοναχικό ντετέκτιβ, που χωρίς να εμπλέκεται σχεδόν ποτέ με άμεσο τρόπο στη δράση αναλαμβάνει να λύσει με μοναδική του βοήθεια την παρατηρητικότητα και την επαγωγική λογική του κάθε φονικό μυστήριο;

Κι όμως, η ιστορία μυστηρίου δεν έχει στερηθεί ούτε την αξία ούτε τη γοητεία της. Το επιβεβαιώνουν τα μυθιστορήματα του Ζωρζ Σιμενόν, που εδώ και μια δεκαπενταετία εκδίδονται από την ‘Αγρα με τη συνδρομή της ίδιας πάντοτε μεταφράστριας: της Αργυρώς Μακάρωφ. Πολύ πρόσφατο δείγμα, το «Ο Μαιγκρέ στους Φλαμανδούς». Ο Μαιγκρέ δεν είναι, βεβαίως, άλλος από τον μόνιμο ήρωα του Σιμενόν, τον αστυνομικό ο οποίος βασισμένος στις συνδυαστικές του ικανότητες, όπως και σε ένα είδος ευφυΐας που δεν γίνεται ορατό δια γυμνού οφθαλμού, καταφέρνει να τα βγάλει πέρα ακόμα και με τις πλέον σκοτεινές υποθέσεις.

Ο Μαιγκρέ εγκαταλείπει τώρα το Παρίσι, για να ταξιδέψει στην επαρχία (είναι κάτι που δοκιμάζει συχνά) και να καταλύσει στο Ζιβέ, μια μικρή πόλη στα σύνορα μεταξύ Γαλλίας και Βελγίου (το Βέλγιο είναι η πατρίδα του Σιμενόν). Πώς και γιατί εξαφανίστηκε στα σύνορα η νεαρή γυναίκα που διατηρούσε σχέσεις με τον γόνο μιας πλούσιας φλαμανδικής οικογένειας; Αυτό είναι το ερώτημα στο οποίο θα πρέπει να απαντήσει ο Μαιγκρέ, καταφτάνοντας στο παραποτάμιο Ζιβέ, όπου θα έρθει χωρίς επίσημη ανάθεση (ύστερα από παρότρυνση του ξαδέλφου του που γνωρίζεται με μιαν από τις κόρες των Φλαμανδών). Ο ερευνητικός φακός του θα πέσει πάνω σε πλήθος πιθανούς υπόπτους, οι εκπλήξεις θα ακολουθήσουν η μια την άλλη, οι οικογενειακές σχέσεις θα αποβάλουν το προσωπείο της αξιοπρέπειας και το μυστήριο θα λυθεί κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή, όπως επιβάλλουν τα ειωθότα, αλλά εκείνο που έχει τη μεγαλύτερη σημασία είναι το περιβάλλον το οποίο φιλοτεχνεί ο συγγραφέας προκειμένου να κινήσει τους ήρωές του και να αποκαλύψει τους χαρακτήρες τους.

Βρισκόμαστε στην αφανή Γαλλία, σε μια περιοχή όπου όχι μόνο οι πάντες γνωρίζουν τους πάντες, αλλά και σπαράσσονται από την προαιώνια αντιπάθεια ανάμεσα στους γαλλόφωνους Βαλλώνους και τους γερμανοολλανδικής καταγωγής Φλαμανδούς. Το εθνοτικό μίσος θα ενωθεί εν προκειμένω με την επαρχιακή καχυποψία για να προκαλέσει ένα εκρηκτικό μίγμα κοινωνικής συμβίωσης. Και όλα αυτά υπό συνεχή βροχή, σε έναν τόπο όπου το νερό και η λάσπη έχουν κατακλύσει τα πάντα, κάνοντας ακόμα πιο δύσκολες τις προσπάθειες του Μαιγκρέ να ανακαλύψει τι έχει απογίνει το εξαφανισμένο κορίτσι. Δεν έχουν καθόλου άδικο εκείνοι που λένε ότι ο Σιμενόν γράφει κάτι πολύ πέραν της αστυνομικής λογοτεχνίας. Βαθύς γνώστης τόσο της Γαλλίας όσο και του Βελγίου, ο συγγραφέας μάς δίνει μιαν εύγλωττη μινιατούρα της εποχής του δουλεμένη μέχρι και πιο εξονυχιστική της λεπτομέρεια.