Μέχρι να φτάσει στο σημείο το ευρωπαϊκό μπάσκετ να δημοσιεύονται επίσημα στο σάιτ της Λίγκας τα reports για την ορθότητα των σφυριγμάτων στα τελευταία δύο λεπτά των αγώνων του ΝΒΑ, θα περάσουν …αιώνες. Ίσως και να μη συμβεί ποτέ. Η ευρωπαϊκή κουλτούρα, όχι μόνο η ελληνική, είναι δύσκολο να υποστηρίξει τόση …διαύγεια.
Παρόλα αυτά, η Ευρωλίγκα, έστω και μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, προσπαθεί να ενισχύσει το προφίλ της ως μία Λιγκα που επιδιώκει την ισονομία. Οι διαιτητές είναι οι βασικοί κλειδοκράτορες της αξιοπιστίας του τουρνουά για αυτό και ο υπεύθυνος διαιτησίας της Ευρωλίγκας, Ρίτσαρντ Στόουκς έχει καθιερώσει έναν πολύ συχνό τρόπο επικοινωνίας με τους ρέφερις της διοργάνωσης με μοναδικό στόχο την διαρκή επιμόρφωση, την ενημέρωση, της διδασκαλία.
Έτσι κι αλλιώς στη σημερινή εποχή η τεχνολογία παρέχει τεράστιες δυνατότητες επικοινωνίας χωρίς να απαιτούνται συναντήσεις ή η φυσική παρουσία κι έτσι ο Στόουκς έχει καθιερώσει μία εβδομαδιαία ενημέρωση στους διαιτητές της Ευρωλίγκας με θέματα που αφορούν σε κανονισμούς και κυρίως με την ανάλυση των -όχι επίμαχων-, αλλά πολύ δύσκολων και σύνθετων φάσεων που συμβαίνουν σε κάθε αγωνιστική.
Στο εβδομαδιαίο report που γίνεται μέσω μίας ιντερνετικής πλατφόρμας, όπου έχουν πρόσβαση μόνο οι διαιτητές με τη δυνατότητα να ξαναδούν όλα τα τα ματς της διοργάνωσης, αλλά και κομμένες, επεξεργασμένες όλες τις φάσεις που προκαλούν συζήτηση.
Αυτό συνέβη και μετά την ολοκλήρωση της 17ης αγωνιστικής, την εβδομάδα που ο Παναθηναϊκός αντιμετώπισε την Αναντολού Εφές. Η φάση με πρωταγωνιστή τον Τζέιμς και το φάουλ του Χάνικατ που απέφερε τρεις βολές στον Αμερικάνο των πράσινων στο φινάλε της αναμέτρησης, μπήκε στο μικροσκόπιο του Ρίτσαρντ Στόουκς.
Ο υπεύθυνος διαιτησίας της Ευρωλίγκας στην αναφορά του παρατήρησε ότι στην προκειμένη περίπτωση, στο φάουλ πάνω στον Τζέιμς, η φάση είναι πολύ δύσκολη και οριακή, αλλά έπρεπε να δοθούν δύο βολές και όχι τρεις στον Παναθηναϊκό.
Εξασφαλίσαμε το πλήρες κείμενο που ανέβηκε στην ιντερνετική πλατφόρμα και το μεταφέρει σε πιστή μετάφραση:
“PAOvsEFS: Ενα παιχνίδι με μεγάλη ένταση, πολύ κλειστό στο τέλος της τέταρτης περιόδου κι ενώ ακολούθησε παράταση. Η πλειονότητα των αποφάσεων ήταν σωστά σφυρίγματα ή σωστά μη σφυρίγματα με καλά κριτήρια σε γενικές γραμμές. Τα τελευταία 60 δευτερόλεπτα απαιτούσαν πολύ υψηλό ποσοστό συγκέντρωσης από τους διαιτητές και μία απόφαση στα τελευταία δευτερόλεπτα έδωσε το δικαίωμα εκτέλεσης τριών βολών στη μία ομάδα. Αυτή ήταν και η πιο κρίσιμη απόφαση, καθώς έδωσε την ευκαιρία για παράταση, ακόμα και για τη νίκη. Αρχικά όμως πρέπει να εξετάσουμε τον βαθμό ετοιμότητας των διαιτητών να προσμένουν αυτήν την κατάσταση ενώ απέμεναν 4΄΄ για το τέλος. Δεν υπήρχε πολύ καλή κάλυψη της φάσης καθώς και οι 3 διαιτητές απέτυχαν να εξασφαλίσουν καλή οπτική στο χώρο που γινόταν η φάση. Ο ένας διαιτητής σφύριξε το φάουλ και δείχνει ότι έγινε στο έδαφος (που σημαίνει δύο βολές). Αμέσως οι άλλοι δύο ρέφερις επικοινωνούν με τον τρίτο και η απόφαση αλλάζει σε τρεις βολές, κρίνοντας ότι το φάουλ έγινε σε προσπάθεια για σουτ. Αρχικά όλο αυτό μοιάζει με καλή ομαδική δουλειά, καθώς οι δύο διαιτητές δείχνουν πολύ σίγουροι ότι το φάουλ έγινε σε προσπάθεια για σουτ και προσπαθούν να βοηθήσουν τον συνάδελφό τους που έκανε αρχικά το σφύριγμα. Ετσι η απόφαση άλλαξε τελικά. Ωστόσο, ο ένας από τους δύο διαιτητές είναι πολύ μακριά από την φάση και ο άλλος έχει παίκτες μπροστά του που σημαίνει ότι κανείς από τους δύο έχει καθαρή εικόνα για να είναι 100% σίγουρος σχετική με την ακριβή στιγμή που γίνεται η επαφή. Οταν δίνουμε βοήθεια δεν πρέπει μόνο να είμαστε σίγουροι, αλλά πρέπει να έχουμε και καλή θέση για να βλέπουμε τη δράση. Αν εξετάσουμε καρέ καρέ τη φάση (μετά το παιχνίδι) βλέπουμε ότι το φάουλ δεν γίνεται στην προσπάθεια για σουτ. Παρόλα αυτά είναι μία πολύ δύσκολη φάση αν δεν έχουμε καλή θέση κι αν δεν αναμένουμε ότι η μία ομάδα χρειάζεται να πετύχει τρεις πόντους και η άλλη ομάδα, πιθανώς θα θελήσει να κάνει φάουλ για να αποτρέψει την ισοφάριση του παιχνιδιού”.
Φυσικά θέμα τιμωρίας των διαιτητών δεν υφίσταται, καθώς η παραδοχή πως ήταν οριακό το σφύριγμα αθωώνει τους τρεις ρέφερις οι οποίοι αντιμετώπισαν μία φάση που είχε πολλές παραξενιές και ιδιαιτερότητες.
Κι επειδή η Ελλάδα είναι η χώρα που ανθεί η θεωρία συνωμοσίας, δεν πρόκειται για πλεκτάνη που χτίζει η Ευρωλίγκα γύρω από τον Παναθηναϊκό, ή γενικότερα τις ελληνικές ομάδες. Ως απάντηση σε αυτές τις διόλου απίθανες σκέψεις έρχεται ο αγώνας του Παναθηναϊκού στο Καζάν, όπου ο Στόουκς έκρινε πως έγιναν διαιτητικά λάθη εναντίον των πράσινων, τα οποία όχι μόνο σημειώθηκαν στην κοινή πλατφόρμα, αλλά οι διαιτητές του αγώνα τιμωρήθηκαν και μάλιστα (για τα δεδομένα της λίγκας) αυστηρά.
Στην Ευρωλίγκα οι “τιμωρίες” των διαιτητών δεν ανακοινώνονται επίσημα, ούτε καν προς τους ίδιους τους ρέφερις, οι οποίοι απλά το καταλαβαίνουν ότι σε κάποια από τις τελευταίες εμφανίσεις τους κάτι δεν έκαναν καλά.