Οι ζωγράφοι που έπασχαν από τις νόσους Πάρκινσον και Αλτσχάιμερ θα μπορούσαν να γνωρίζουν τη διάγνωση από τα πολύ πρώιμα στάδια των ασθενειών αυτών, αν εξετάζονταν προσεκτικά οι πινελιές τους, επισημαίνει μια νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο αμερικανικό περιοδικό Neuropsychology και βασίζεται σε πίνακες του Σαλβαντόρ Νταλί και του Βίλεμ Ντε Κούνινγκ.
Στη μελέτη αναλύθηκαν πάνω από 2.092 έργα ζωγραφικής, μεταξύ των οποίων πίνακες δύο καλλιτεχνών που έπασχαν από Πάρκινσον, του Σαλβαντόρ Νταλί και του Νόρβαλ Μόρισο, και άλλων δύο που είχαν Αλτσχάιμερ, του Βίλεμ ντε Κούνινγκ και του Τζέιμς Μπρουκς.
Έργα των Μαρκ Σαγκάλ, Πάμπλο Πικάσο και Κλοντ Μονέ –οι οποίοι δεν είχαν προσβληθεί από νευροεκφυλιστικές νόσους του εγκεφάλου– περιελήφθησαν στη μελέτη για λόγους σύγκρισης.
«Το να καταφέρουμε να γνωρίζουμε το νωρίτερο δυνατόν αν υπάρχει ένα πρόβλημα υγείας παραμένει μια ιατρική πρόοδος» εξηγεί ο Άλεξ Φόρσαϊθ, καθηγητής Ψυχολογίας στο πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ και ένας από τους συντάκτες της μελέτης.
Οι επιστήμονες κατέφυγαν στη λεγόμενη «µορφοκλασµατική» ανάλυση. Η τεχνική της ψηφιακής εικόνας που χρησιμοποιείται ήδη για να διακρίνεται ένας αυθεντικός πίνακας από μια απομίμηση, επέτρεψε εδώ να υπολογιστεί ο βαθμός πολυπλοκότητας των έργων ζωγραφικής.
Στις περιπτώσεις των Ντε Κούνινγκ και Μπρουκς, η μελέτη έδειξε μεγάλη μείωση της πολυπλοκότητας των έργων τους μετά την ηλικία των 40 ετών, δηλαδή πολύ πριν τούς διαγνωστεί η ασθένεια. Ο Ντε Κούνινγκ διαγνώστηκε με Αλτσχάιμερ το 1989 σε ηλικία 85 ετών και ο Μπρους σε ηλικία 79 ετών.
Για τους Νταλί και Μόρισο η έρευνα διαπίστωσε μια αύξηση της «µορφοκλασµατικής διάστασης» στο μέσο της ζωής τους, μετά την οποία παρατηρήθηκε μια εξασθένιση καθώς πλησίαζαν τα 60 τους. Ο Νταλί διαγνώστηκε με Πάρκινσον στα 76 του, όταν το δεξί του χέρι έτρεμε πολύ. Ο Μόρισο ήταν 65 ετών.
Στις περιπτώσεις των Σαγκάλ, Μονέ και Πικάσο, η μελέτη δείχνει μια αντίστροφη τάση, δηλαδή αυξημένη πολυπλοκότητα στα έργα τους με την πάροδο των ετών.
«Ελπίζω η μελέτη να δώσει τροφή για σκέψη γι’ αυτό που συμβαίνει μέσα στον εγκέφαλο αρκετά πριν από τη διάγνωση της νόσου», αναφέρει ο Άλεξ Φόρσαϊθ.