Επιδημία γαστρεντερίτιδας έχει ξεσπάσει τους τελευταίους μήνες στην Ελλάδα. Το ΚΕΕΛΠΝΟ χτυπάει “καμπανάκι” και για νέο “κύμα” κρουσμάτων, ενώ οι υγειονομικές υπηρεσίες καταγράφουν αύξηση στη συχνότητα εμφάνισης της ιογενούς γαστρεντερίτιδας κατά τη χειμερινή περίοδο.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το ΚΕΕΛΠΝΟ, «υπάρχουν ενδείξεις για αύξηση της επίπτωσης των σποραδικών κρουσμάτων και επιδημιών από ιούς τις τελευταίες εβδομάδες στη χώρα μας».
Από το ΚΕΕΛΠΝΟ δίνονται απαντήσεις στις 10 πιο συχνές σας ερωτήσεις για την ιογενή γαστρεντερίτιδα.
Η ιογενής γαστρεντερίτιδα είναι μια εντερική λοίμωξη. Τι προκαλεί γαστρεντερίτιδα;
Πολλοί διαφορετικοί ιοί προκαλούν γαστρεντερίτιδα – οι συχνότεροι είναι οι νοροϊοί, οι ροταϊοί και οι αδενοϊοί. Οι ιοί αυτοί μολύνουν μόνο τους ανθρώπους και προκαλούν τα ίδια συμπτώματα. Κάθε ιός έχει τη δική του εποχική δραστηριότητα. Οι λοιμώξεις από νορο-ιό, για παράδειγμα, καταγράφονται όλο τον χρόνο, αλλά ιδιαίτερα τους ψυχρούς χειμερινούς μήνες. Σημειωτέον ότι για τον ροτα-ιό υπάρχει διαθέσιμο εμβόλιο.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα κύρια συμπτώματα της ιογενούς γαστρεντερίτιδας είναι οι διάρροιες (συνήθως υδαρείς) και οι έμετοι. Οι ασθενείς μπορεί επίσης να παρουσιάσουν ναυτία, πόνο και κράμπες στην κοιλιά, πονοκέφαλο, μυϊκούς πόνους, κόπωση, ρίγη και σπανιότερα πυρετό που είναι κατά κανόνα χαμηλός. Στην πλειονότητα των ατόμων τα συμπτώματα είναι ήπια και υποχωρούν χωρίς να απαιτείται η επίσκεψη στο γιατρό. Όταν τα συμπτώματα επιμένουν μπορεί να χρειαστεί καλλιέργεια κοπράνων για να αποκλειστεί η γαστρεντερίτιδα από βακτήρια ή παράσιτα.
Πόσο διαρκούν τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν από 1 έως δέκα ημέρες ανάλογα με τον ιό που προκάλεσε τη γαστρεντερίτιδα. Συνήθως όμως διαρκούν από 24 έως 48 ώρες. Τα ηλικιωμένα άτομα ή τα ανοσοκατεσταλμένα χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να αναρρώσουν πλήρως.
Είναι η ιογενής γαστρεντερίτιδα σοβαρό νόσημα;
Για τους περισσότερους δεν θεωρείται σοβαρή ασθένεια. Αποτελεί ωστόσο νόσημα που χρειάζεται ιδιαίτερη παρακολούθηση για τα βρέφη, τα μικρά παιδιά, τους ηλικιωμένους, τους ανοσοκατεσταλμένους καθώς σε αυτές τις ομάδες εντείνεται ο κίνδυνος της αφυδάτωσης.
Ποια είναι τα σημάδια της αφυδάτωσης;
Σε περίπτωση αφυδάτωσης το άτομο μπορεί να έχει μειωμένη ούρηση, ξηροστομία και ζαλάδα. Ένα αφυδατωμένο παιδί μπορεί να κλαίει με λίγα ή και καθόλου δάκρυα και να έχει τάση για υπνηλία.
Πώς μεταδίδεται η γαστρεντερίτιδα;
Όπως σε όλες τις ιογενείς ασθένειες, η μετάδοση γίνεται με τους ιούς. Στην προκειμένη περίπτωση οι ιοί βρίσκονται στα κόπρανα και στα εμέσματα του ασθενούς. Οι ιοί επιβιώνουν έως και 72 ώρες και αρκεί ελάχιστη ποσότητα του ιού για τη μετάδοση. Οι ασθενείς με γαστρεντερίτιδα μεταδίδουν τον ιό τους από τη στιγμή που αρχίζουν να νιώθουν αδιαθεσία έως και τρεις ημέρες μετά την ανάρρωσή τους.
Ποιος είναι πιθανότερο να νοσήσει από γαστρεντερίτιδα;
Ο καθένας μπορεί να νοσήσει από γαστρεντερίτιδα αν και ορισμένοι ιοί τείνουν να προκαλούν νόσο σε συγκεκριμένες ηλικιακές ομάδες. Οι λοιμώξεις από ροτα-ιούς πχ αποτελούν τη συχνότερη αιτία διάρροιας σε βρέφη και παιδιά ηλικίας κάτω των 5 χρόνων. Οι αδενο-ιοί προκαλούν διάρροια σε μικρά παιδιά ενώ οι νορο-ιοί προκαλούν μολύνσεις σε άτομα όλων των ηλικιών.
Πώς θεραπεύεται η ασθένεια;
Δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο φάρμακο. Το πιο σημαντικό είναι να αποφευχθεί η απώλεια υγρών, η αφυδάτωση. Επισημαίνεται από τους ειδικούς ότι η κατανάλωση αντιβιοτικών δεν βοηθά στην αντιμετώπιση της ιογενούς γαστρεντερίτιδας όπως άλλωστε σε καμία ιογενή νόσο. Σε ό,τι αφορά την κατανάλωση αντιδιαρροϊκών φαρμάκων πρέπει να λαμβάνονται μόνο με ιατρική συνταγή. Όταν κάποιος νοσεί από ιογενή γαστρεντερίτιδα, θα πρέπει για όσο διαρκούν τα συμπτώματά του και για διάστημα 48 ωρών μετά την υποχώρησή τους: α) να μη συμμετέχει στην προετοιμασία του φαγητού ή στην παροχή φροντίδας υγείας σε άλλα άτομα και να περιορίσει την άμεση επαφή με τους οικείους του, β) να απέχει από τον παιδικό σταθμό ή το σχολείο (είτε είναι μαθητής, είτε εργάζεται εκεί), γ) να αποφεύγει την επίσκεψη σε χώρους όπως νοσοκομεία, γηροκομεία ή άλλα ιδρύματα, όπου φιλοξενούνται άτομα που ανήκουν σε ευπαθείς πληθυσμιακές ομάδες, δ) να μην συμμετέχει σε ομαδικές δραστηριότητες.
Ποια είναι τα ενδεδειγμένα μέτρα προφύλαξης από την ιογενή γαστρεντερίτιδα;
Για να μειωθεί ή να αποτραπεί η πιθανότητα νόσησης από ιογενή γαστρεντερίτιδα θα πρέπει να τηρούνται οι βασικοί κανόνες υγιεινής, δηλαδή το συχνό και καλό πλύσιμο των χεριών, ο σχολαστικός καθαρισμός των επιφανειών που χρησιμοποιούνται κατά την προετοιμασία των τροφίμων καθώς και των οικιακών σκευών με σαπούνι και νερό πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την προετοιμασία του φαγητού, η αποφυγή χρήσης σκευών (ποτήρια, πιάτα, κ.ά.) και άλλων προσωπικών αντικειμένων από κοινού με άλλα άτομα, η κατανάλωση ασφαλών τροφίμων και νερού.