Του Αλέξανδρου Βέλμαχου
Ώρα μηδέν έχει σημάνει για την Monte dei Paschi, την τρίτη μεγαλύτερη και ιστορικότερη τράπεζα της Ιταλίας καθώς το σενάριο που ήθελε τη διοίκηση της Monte να μην καταφέρνει να συγκεντρώσει από ιδιωτικά κεφάλαια το ποσό για την αύξηση μετοχικού κεφαλαίου (ΑΜΚ) επιβεβαιώθηκε μετά από την απόσυρση του ενδιαφέροντος του Qater Foundation που φερόταν να είναι έτοιμο να επενδύσει 1 δισ. ευρώ από τα 5 που χρειαζόταν η τράπεζα για την ΑΜΚ.
Μετά την αποχώρηση των Καταριανών, είναι θέμα χρόνου να έρθει και επίσημα η κρατική παρέμβαση της Ρώμης προκειμένου να εγγυηθεί τη χρηματοπιστωτική φερεγγυότητα της Monte προς τους πελάτες της, με τα δύο σώματα του ιταλικού κοινοβουλίου να εγκρίνουν το πακέτο ενίσχυσης συνολικού ύψους 20 δισ. ευρώ για όλες τις τράπεζες της χώρας που αντιμετωπίζουν σημαντικά προβλήματα.
Όπως ανέφερε το ιταλικό ινστιτούτο καταναλωτή Codacons, το πακέτο των 20 δισ. ευρώ που η κυβέρνηση του Πάολο Τζεντιλόνι εξοικονόμησε για τις τράπεζες αντιστοιχεί περίπου σε 833 ευρώ ανά κάθε ιταλικό νοικοκυριό, χρήματα που θα επιβαρύνουν τους πολίτες είτε μέσα περικοπών είτε μέσω αύξησης της φορολογίας ή με άλλους τρόπους.
Ακόμα, σημαντικό πλήγμα για τους Ιταλούς αποτελεί και το “κούρεμα” στις καταθέσεις των πελατών ή των εχόντων ομόλογα της Monte dei Paschi. Και παρά το ό,τι το ιταλικό υπουργείο Οικονομικών ισχυρίζεται, πως δεν πρόκειται να πειράξει μικρούς και μεσαίους πελάτες – ομολογιούχους, θεωρείται πολύ δύσκολο σε συνθήκες ασφυκτικών πιέσεων των διεθνών αγορών να μην πάρει μέτρα που θα πλήξουν -έστω και σε μικρό βαθμό- τις παραπάνω κατηγορίες.
Είναι χαρακτηριστικό πως οι περισσότεροι κάτοχοι κρατικών ομολόγων στη χώρα είναι Ιταλοί (εν αντιθέσει με τις περισσότερες χώρες της Ευρωζώνης, η Γερμανία και η Ιταλία έχουν τα μεγαλύτερα ποσοστά κατεχόντων κρατικούς τίτλους στα χέρια τους), γεγονός που δείχνει πως ακόμα και ένα μικρό “ψαλίδι” στην Monte και σε άλλες τράπεζες θα μπορούσαν να επιφέρει σημαντική χασούρα στους επενδυτές και όχι απαραίτητα αποκλειστικά στα μεγάλα “κεφάλια” αλλά και στους μικρότερους παίχτες.
Και αν κρίνουμε από τα αποτελέσματα που είχε μια αντίστοιχη κίνηση στην Ελλάδα, με το κούρεμα των αποθεματικών των ταμείων του PSI και την τραγική κατάσταση στην οποία εξακολουθούν να βρίσκονται έως και σήμερα οι Έλληνες μικροομολογιούχοι, ένα τέτοιο σενάριο θα μπορούσε να φέρει πολύ γερούς τριγμούς στη γειτονική μας χώρα.
Διάχυση της αγωνίας και στις άλλες τράπεζες
Όπως το www.pagenews.gr έχει αναφέρει και στο σχετικά πρόσφατο παρελθόν, η κρίση της Monte dei Paschi και η αντιμετώπιση αυτής είναι σημαντική όχι μόνο για την τράπεζα καθαυτή αλλά για το σύνολο του χρηματοπιστωτικού τομέα της Ιταλίας γενικότερα, καθώς θα μπορούσε να δημιουργηθεί “ιστορικό” για τις άλλες τράπεζες, που αντιμετωπίζουν έντονες προκλήσεις.
Είναι ενδεικτικό πως σε ανάλυση του Bloomberg την Τετάρτη αναφέρθηκε πως οι ιταλικές τράπεζες θα χρειαστούν περίπου 52 δισ. ευρώ για να αντιμετωπίζουν τις κεφαλαιακές ανάγκες που έχουν, χρήματα που απέχουν πολύ από τα 20 δισ. ευρώ που ενέκρινε η κυβέρνηση της χώρας. Το μεγαλύτερο ποσό από τα 52 δισ. ευρώ αφορά κυρίως (περί τα 18 δισ. ευρώ) μικρότερες τράπεζες και όχι τόσο τα μεγάλα ιδρύματα. Το ισχυρότερο εκ αυτών, η Unicredit έχει προγραμματίσει ΑΜΚ ύψους 13 δισ. ευρώ μέσα στον Ιανουάριο και σύμφωνα με την εικόνα της τράπεζας και τις μέχρι τώρα εκτιμήσεις των αναλυτών είναι αρκετά πιθανό πως δε θα αντιμετωπίσει κάποιο πρόβλημα στην ολοκλήρωση της αύξησης χωρίς καμία κρατική παρέμβαση. Ωστόσο, με την αβεβαιότητα που αναμένεται να επικρατήσει μετά από τη διάσωση της Monte από τη Ρώμη, τίποτα δεν πρέπει να αποκλείεται.
Τέλος, σημειώνεται πως οι διεθνείς οίκοι αξιολόγησης έχουν αρχίσει και βάζουν στο στόχαστρο τους την ιταλική οικονομία με αφορμή την τραπεζική κρίση. Την Τετάρτη ο καναδικός οίκος DBRS ανακοίνωσε πως θα επισπεύσει την αξιολόγηση του για το αξιόχρεο της Ιταλίας ενώ σε νέα αναφορά του αργότερα τόνισε πως η βαθμολογία που θα δώσει στην Ιταλία θα κριθεί άμεσα από τις εξελίξεις που θα υπάρξουν με την Monte μέσα στις επόμενες μέρες.