Η ασφάλεια των παιδιών πρέπει να είναι το κυριότερο μέλημά μας όταν επιλέγουμε παιχνίδια γι’ αυτά ειδικά τις μέρες των εορτών που η κατανάλωση είναι τεράστια. Θέλοντας να ευχαριστήσουμε τα παιδιά πολλές φορές επιλέγουμε παιχνίδια που είτε δεν είναι για την ηλικία τους, είτε έχουν κρυφούς κινδύνους.
Σύμφωνα με στοιχεία από την Επιτροπή Ασφάλειας Καταναλωτικών Προϊόντων (Consumer Product Safety Commission) των Ηνωμένων Πολιτειών, 3 στα 1.000 παιδιά τραυματίζονται κάθε χρόνο από τα παιχνίδια τους, με το 35% των τραυματισμών να αφορούν παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών και τους μισούς τραυματισμούς να συμβαίνουν στο πρόσωπο και στο κεφάλι.
Ωστόσο, σύμφωνα με τους ειδικούς, η ασφάλεια των ματιών συχνά είναι το τελευταίο που σκέπτονται οι γονείς όταν αγοράζουν παιχνίδια. Σε πρόσφατη αμερικανική δημοσκόπηση, 4 στους 10 συμμετέχοντες γονείς δηλαδή ένα ποσοστό 41% απάντησαν «σπανίως» ή «ποτέ» στην ερώτηση αν διαλέγουν παιχνίδια για τα παιδιά τους με γνώμονα και την ασφάλειά τους για τα μάτια τους. Την ίδια στιγμή, όμως, το 54% είπαν ότι «σίγουρα» θα έχουν τα παιδιά τους παιχνίδια που μπορεί να βλάψουν τα μάτια τους και το 22% παραδέχτηκαν ότι αυτό «είναι πιθανό».
Όπως αναφέρει ο καθηγητής Οφθαλμολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και πρόεδρος της Διεθνούς Εταιρείας Διαθλαστικής Χειρουργικής (ISRS) Δρ. Αναστάσιος-Ι. Κανελλόπουλος, οι τραυματισμοί στα μάτια από παιχνίδια είναι πολύ συνηθισμένοι και συμπεριλαμβάνουν από επώδυνες μικροαμυχές στον κερατοειδή χιτώνα του ματιού έως και πολύ σοβαρά προβλήματα, όπως είναι τα έλκη κερατοειδούς, ο τραυματικός καταρράκτης, η αιμορραγία στο εσωτερικό του ματιού ή ακόμα και η αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς που βρίσκεται στο πίσω μέρος του.
Επιπλέον, σοβαρό θέμα είναι τα θερμικά εγκαύματα στην ωχρά κηλίδα μπορεί να υποστεί ένα παιδί αν για παράδειγμα παίζει με ένα λέιζερ πόιντερ και το στρέψει προς το μάτι του.
Ο κ. Κανελλόπουλος αναφερόμενος στο ποια παιχνίδια θα μπορούσαν να είναι επικίνδυνα επισημαίνει ότι σε γενικές γραμμές πιο πιθανά θεωρούνται παιχνίδια που εκτοξεύουν οποιοδήποτε αντικείμενο (π.χ. σφεντόνες, τόξα, όπλα) γιατί η ταχύτητα εκτόξευσης είναι τέτοια ώστε μπορεί να προκαλέσει σοβαρό τραυματισμό του ματιού ακόμα κι αν το εκτοξευόμενο αντικείμενο αποτελείται από μαλακό υλικό όπως το αφρολέξ. Επίσης, εκτοξευτήρες μπαλονιών με νερό και νεροπίστολα (π.χ. τα μπαλόνια μπορεί να προκαλέσουν θλαστικό τραύμα στο μάτι και να οδηγήσουν σε αποκόλληση του αμφιβληστροειδούς και μόνιμη βλάβη της όρασης), παιχνίδια με αιχμηρά εξαρτήματα και άκαμπτες άκρες (π.χ. παιδικά καλάμια ψαρέματος, μαγικά ραβδιά, ξίφη, σπάθες, ξιφολόγχες κ.λπ.), παιχνίδια με αεροζόλ (τα χημικά τους μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό των ματιών, χημική επιπεφυκίτιδα ή ακόμα και αμυχή του κερατοειδούς αν ο ψεκασμός γίνει από κοντινή απόσταση) και φυσικά τα λέιζερ πόιντερς και οι φακοί με λαμπτήρες LED. Αν και κανένα από τα δύο δεν είναι παιχνίδι, όπως λέει, πολλά παιδιά παίζουν αναβοσβήνοντας φακούς και μετατρέποντας τα λέιζερ πόιντερς των γονιών τους στα «φωτόσπαθα» του Star Wars. Δυστυχώς το τίμημα μπορεί να είναι βλάβη στα μάτια η οποία, στην περίπτωση των λέιζερ πόιντερς, μπορεί να είναι μόνιμη.
Επιπροσθέτως, κίνδυνος μπορεί να υπάρξει και με τα παιχνίδια που μπορεί να σπάσουν σε μεγάλα κομμάτια, αλλά και με τα παιχνίδια που προορίζονται για μεγαλύτερα παιδιά αλλά επιλέγονται για μικρότερα. Ακόμα και τα drones δεν είναι ασφαλή γιατί μπορεί να ξεφύγουν και να κτυπήσουν τα ίδια τα παιδιά ή τους φίλους τους.
«Είναι προφανές ότι στα μικρά παιδιά δεν πρέπει να δίνουμε παιχνίδια με αιχμηρά τμήματα που προεξέχουν, ούτε τόξα, βέλη και οποιοδήποτε παιχνίδι εκτόξευσης, ούτε καν το paintball», λέει ο Δρ. Κανελλόπουλος. «Αν θέλουμε να δώσουμε κάτι τέτοιο στο παιδί, αφενός πρέπει να έχει την κατάλληλη ηλικία και ωριμότητα, αφετέρου πρέπει να του αγοράσουμε και το κατάλληλο προστατευτικό ματιών. Πολύ σημαντικό είναι επίσης να επιβλέπουμε το παιδί όταν παίζει, ώστε να του εφιστούμε την προσοχή όταν πάει να κάνει λάθος».
Ωστόσο, οι χριστουγεννιάτικοι κίνδυνοι για την όραση των παιδιών δεν τελειώνουν με τα παιχνίδια, προσθέτει. Πολλά ατυχήματα γίνονται με το χριστουγεννιάτικο δέντρο, ειδικά όταν οι γονείς βάζουν πολύ πίσω τα πακέτα με τα δώρα και το παιδί μπαίνει από κάτω του για να τα πιάσει. «Οι βελόνες των δέντρων είναι πολύ αιχμηρές και επικίνδυνες για τα μάτια, ειδικά για τα μικρά παιδιά που δεν έχουν αίσθηση του κινδύνου και θα ορμήσουν να πιάσουν το δώρο που τους έφερε ο Άγιος Βασίλης», εξηγεί ο καθηγητής. Ένας άλλος κίνδυνος είναι με τα στολίδια. Όταν έχουμε μικρό παιδί στο σπίτι, τα αιχμηρά στολίδια για το δέντρο (π.χ. τα αστέρια με μυτερές άκρες) μπορεί να αποδειχτούν επικίνδυνα γι’ αυτό και πρέπει να τα τοποθετούμε ψηλά, πολύ πάνω από το επίπεδο του κεφαλιού του.